دانلود مقاله سکولاریسم و کشف حجاب در ایران

اختصاصی از نیک فایل دانلود مقاله سکولاریسم و کشف حجاب در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

تعداد صفحات : 213 صفحه       -      

قالب بندی :  word       

چکیده

مصطفی کمال آتاتورک در اثراقدامات تدریجی و آشکار توانسته بود به عمر امپراطوری

عثمانی پایان دهد و کشور کوچک  ترکیه را  بنیان  نهد ، برآن  شد تا کشور ترکیه را در مسیر

نوسازی قرار دهد ؛ نوسازی  که مصطفی کمال خواستار آن بود ، در واقع غربی سازی بود و

در این راستا می بایست تمام  سنتها از بین می رفت . وی  برای رسیدن به این هدف، مبارزه

گسترده با مذهب و نیروهایی  مذهبی انجام داد و اسلام رسمی  را بطور کامل از جامعه ترکیه

پاک کرد . در کنار اقدامات مصطفی کمال ؛ وابستگی روحانیون سنی  به دولت و عدم استقلال

سیاسی و مالی این زمینه را برای مصطفی کمال فراهم  آورد تا بتواند با ترکیب سیاست پنهان و

آشکار ترکیه را به یک کشور سکولار تبدیل کند .

از طرف دیگر در ایران  نیز رضاشاه به زعم خود برآن شد تا جامعه  ایران را همانند

ترکیه  بسوی  تمدن و نوسازی هدایت کند . در راستای  چنین اقدامی طبیعی  بود که از  طرف

روحانیون که به عنوان ترویج دهندگان دین در جامعه محسوب می شدند ،در مقابل  چنین اقدامی

مقاومت صورت گیرد ، استقلال سیاسی، اقتصادی به روحانیون این کمک را می کرد تا در مقابل

سیاستهای نوسازی رضاشاه که توأم با دین زدایی بود مقاومت کنند .

استقلال یکی از بزرگترین امتیازات روحانیت شیعه درمقایسه با روحانیت سنی است .چه

در دوره صفویه، چه در دوره هایی افشاریه و زندیه و قاجاریه و چه در دوره پهلوی، روحانیت

اگر چه متفاوت اندیشیدند ولی هیچ گاه زیر بار زور و دستور و ابلاغیه  و فرمان شاهی

نرفت. نتنها این وضعیت و آرمان را حفظ کرد بلکه  در شرایط مقتضی با قدرت ظالمانه مبارزه

کرد و برای ایجاد فضایی  مساعد تر برای  دینداری  و دین مداری ، با حاکمان در افتاد و نهایتاً

کوشید تا نظامی اسلامی برمبنای دین و مردم تأسیس کند . از دوره های  بسیار سخت و طاقت-

فرسا برای روحانیت ،  دوره  حکومت  بیست  ساله رضاخان  بود . در این  دوره روحانیت  با 

شدیدترین برخوردها وعمیق ترین موانع مواجه شد . رضاخان که سودای ترقی و پیشرفت ایران

به مانند کشورهای اروپایی را درسر داشت ، سعی می کرد  مهمترین  موانع را  که به زعم  او

مذهب  و روحانیت  بود ، از میان  بردارد . او علاوه  بر مقابله های  خشن  و  زورمندانه  با

روحانیت ، بر آن بود تا تمام  نمادهای  مذهبی را از جامعه حذف کند . رضاشاه  برای  از بین 

بردن مذهب و نیروهایی  مذهبی از تمام امکانات استفاده می کرد تا هرچه زودتر به زعم خویش

کشور را به دروازه های ترقی برساند .

در پژوهش حاضر  با مطالعه اقدامات ضد دینی در ایران و ترکیه که نهایتاً جامعه را به

سوی سکولاریسم  هدایت می کرد ، آشنا خواهیم  شد . و همچنین در این  پژوهش  سیاست های

رضاشاه و آتاتورک را در مقابل  مذهب و نیروهایی مذهبی  بصورت مقایسه ای بررسی خواهیم

کرد .

                                                   قاسم رضایی یونجالی

فصل اول : کلیات

معرفی روش و ماهیت تحقیق  که معمولاً به شکل طرح  تحقیق  یا طرح پژوهش ارائه

می شود موجب می شود  که  محقق  و خواننده  بر محتوا و شکل تحقیق  تسلط و احاطه داشته

باشند . با معرفی روش  و ماهیت تحقیق است  که ارزیابی  و قضاوت در توفیق یا عدم توفیق   

نتایج  علمی تحقیق  براساس هدف و روش اعلامی میسر می شود براساس چنین ضرورتی در

بخش ابتدایی این  پژوهش  طرح مسأله  -  تاریخچه  موضوع - هدف و قلمرو تحقیق - بیان

فرضیه - روش گردآوری داده ها و تجزیه و تحلیل  آنها – سازماندهی  تحقیق  و سایر مسائل

به منظور تبین و تحدید و تدقیق و تعمیق موضوع  مورد بررسی قرارمی گیرد .    

1-1) بیان مسأله 

تاریخ  بزرگترین منبع  شناخت ، سرشارترین ذخیره تجربه اندوزی و مؤثرترین وسیله

عبرت گیری  برای گام برداشتن در حال و روشن  نمودن  تصویر آینده است . تاریخ  بستری

است که ما را با منابع اصلی اندیشه ها و ریشه تحولات آشنا می سازد . از این رو درمراجعه

به  تاریخ  بایستی بسیار دقیق  بود و به ابعاد و زمینه های فکری  –  سیاسی  –  اقتصادی  و

فرهنگی و بین الملی حوادث و تحولات توجه نمود .

تاریخ معاصر ایران و ترکیه نیز از نظرمحتوا و مضمون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی

و کیفیت تحولات و فراز و فرودهای  آن به خصوص در زمینه تعامل دین و دولت دربردارنده

 حوادث و تجربیات مهمی است که آگاهی دقیق از آنها میتواند برای ما در پیمودن راه دشوار

در مقطع حساس کنونی مفید باشد و بی توجهی  به آن موجب ضرر و زیان خواهد شد .

جنبش ها و انقلاب های مهم در تاریخ  اسلام و بویژه در ایران و ترکیه  با رهبری  و

حمایت  روحانیون  همراه  بوده  است . تحریم  تنباکو –  انقلاب  مشروطیت  و جنبش های

مقطعی  در شهرهای مختلف  ایران عموماً  به رهبری روحانیت و تحت تأثیر مستقیم عنصر

دین  صورت  گرفته  است ؛ در تاریخ  اجتماعی ، سیاسی عثمانی  و سپس ترکیه هم دین  و

روحانیت نقش مهمی داشته اند .

اعلان  جنگ عثمانی  به مصر در سا ل  1516  با فتوای  شیخ الاسلام علی جمالی

صورت گرفته است . در دولت عثمانی  شماری از پادشاهان براساس فتوای  شیخ الاسلام ها

از قدرت  و سلطنت خلع شده اند .سلطان سلیم سوم  و سلطان عبدالعزیز دوم و سلطان عبد-

الحمید دوم  با فتوا خلع  شده اند .

همچنین  قیام شیخ رجب و شورش شهر سیواس درمرکز ترکیه و قیام  شیخ سعید در

شرق ترکیه ( پس از تشکیل ترکیه جدید) با رهبری وهدایت روحانیون صورت گرفته است .

به قدرت رسیدن مصطفی کمال پاشا در ترکیه و همچنین رضاخان در ایران از جمله

حوادث مهم تاریخی است که سرآغاز وسرمنشاء تحولات سیاسی اجتماعی و فرهنگی بزرگی

دراین دو کشور به شمار می آید . به قدرت رسیدن مصطفی کمال پاشا و رضاخان  در کنار

شرایط داخلی ناشی از شرایط و تحولات بین الملی پس ازجنگ جهانی اول وانقلاب بلشویکی

در روسیه محسوب  می شود . در دوران زمامداری مصطفی کمال پاشا و رضاخان ؛ کشور

ایران  و ترکیه  وارد مسیری متفاوت از سیرتاریخی خود شد . گسترش  یافتن وابستگی های

فرهنگی ایران و ترکیه به غرب و ترویج غربگرایی و خود باختگی و پی گیری سیاست های 

تجدد گرایانه از طریق تضیف مذهب و از بین بردن دین و نیروهای مذهبی و همچنین تشکیل

ارتش مدرن برای از بین  بردن مخالفان از مهمترین رویدادهایی است که با این دوران آغاز

می شود .

در ایران و ترکیه هر چند که روند  تجدد گرایی از زمانهایی  بسیار دوری آغاز شده

بود  ولی در دوران حاکمیت رضاشاه و مصطفی کمال حرکت به سوی غرب و غرب گرایی 

بیشتر و با جدّیت و در قالب یک  دولت متمرکز و مدرن دنبال گردید . برای رسیدن  به چنین

آرمانی هرچیزی که درکشوراحساس می شد  در برابر نوسازی مقاومت خواهد کرد به سرعت

از بین برده می شد .

تحقیق در مورد سکولاریسم و کشف حجاب در ایران

اختصاصی از نیک فایل تحقیق در مورد سکولاریسم و کشف حجاب در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه131

چکیده

مصطفی کمال آتاتورک در اثراقدامات تدریجی و آشکار توانسته بود به عمر امپراطوری

عثمانی پایان دهد و کشور کوچک  ترکیه را  بنیان  نهد ، برآن  شد تا کشور ترکیه را در مسیر

نوسازی قرار دهد ؛ نوسازی  که مصطفی کمال خواستار آن بود ، در واقع غربی سازی بود و

در این راستا می بایست تمام  سنتها از بین می رفت . وی  برای رسیدن به این هدف، مبارزه

گسترده با مذهب و نیروهایی  مذهبی انجام داد و اسلام رسمی  را بطور کامل از جامعه ترکیه

پاک کرد . در کنار اقدامات مصطفی کمال ؛ وابستگی روحانیون سنی  به دولت و عدم استقلال

سیاسی و مالی این زمینه را برای مصطفی کمال فراهم  آورد تا بتواند با ترکیب سیاست پنهان و

آشکار ترکیه را به یک کشور سکولار تبدیل کند .

از طرف دیگر در ایران  نیز رضاشاه به زعم خود برآن شد تا جامعه  ایران را همانند

ترکیه  بسوی  تمدن و نوسازی هدایت کند . در راستای  چنین اقدامی طبیعی  بود که از  طرف

روحانیون که به عنوان ترویج دهندگان دین در جامعه محسوب می شدند ،در مقابل  چنین اقدامی

مقاومت صورت گیرد ، استقلال سیاسی، اقتصادی به روحانیون این کمک را می کرد تا در مقابل

سیاستهای نوسازی رضاشاه که توأم با دین زدایی بود مقاومت کنند .

استقلال یکی از بزرگترین امتیازات روحانیت شیعه درمقایسه با روحانیت سنی است .چه

در دوره صفویه، چه در دوره هایی افشاریه و زندیه و قاجاریه و چه در دوره پهلوی، روحانیت

اگر چه متفاوت اندیشیدند ولی هیچ گاه زیر بار زور و دستور و ابلاغیه  و فرمان شاهی

نرفت. نتنها این وضعیت و آرمان را حفظ کرد بلکه  در شرایط مقتضی با قدرت ظالمانه مبارزه

کرد و برای ایجاد فضایی  مساعد تر برای  دینداری  و دین مداری ، با حاکمان در افتاد و نهایتاً

کوشید تا نظامی اسلامی برمبنای دین و مردم تأسیس کند . از دوره های  بسیار سخت و طاقت-

فرسا برای روحانیت ،  دوره  حکومت  بیست  ساله رضاخان  بود . در این  دوره روحانیت  با 

شدیدترین برخوردها وعمیق ترین موانع مواجه شد . رضاخان که سودای ترقی و پیشرفت ایران

به مانند کشورهای اروپایی را درسر داشت ، سعی می کرد  مهمترین  موانع را  که به زعم  او

مذهب  و روحانیت  بود ، از میان  بردارد . او علاوه  بر مقابله های  خشن  و  زورمندانه  با

روحانیت ، بر آن بود تا تمام  نمادهای  مذهبی را از جامعه حذف کند . رضاشاه  برای  از بین 

بردن مذهب و نیروهایی  مذهبی از تمام امکانات استفاده می کرد تا هرچه زودتر به زعم خویش

کشور را به دروازه های ترقی برساند .

در پژوهش حاضر  با مطالعه اقدامات ضد دینی در ایران و ترکیه که نهایتاً جامعه را به

تحقیق در مورد کشف پرتو زایی عناصر پرتو زا (رادیو اکتیو)

اختصاصی از نیک فایل تحقیق در مورد کشف پرتو زایی عناصر پرتو زا (رادیو اکتیو) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:7

 فهرست مطالب

کشف پرتو زایی عناصر پرتو زا (رادیو اکتیو)

 دید کلی:

عناصر رادیو اکتیو محصول آزمایشات اولیه:

سیر تحولی و رشد:

 نتایج آزمایشات ماری کوری:

عنصر رادیو اکتیو رادیوم:

سایر عناصر رادیواکتیو:

خواص ذره آلفا

خواص ذره بتا
خواص اشعه گاما

توریم و اورانیوم و بعضی از عناصر دیگر بدون هیچ اثر خارجی (یعنی به سبب عوامل داخلی) پیوسته تابش مرئی گسیل می دارند. این تابش مانند اشعه ایکس به درون حائل های کدر نفوذ می کند. و روی فیلمهای عکاسی اثر می گذارد. و اثر یونشی به وجود می آورد.

ویژگی گسیل خود به خودی چنین تابش به پرتوزایی معروف است به عناصر دارای این ویژگی عناصر رادیو اکتیو می گویند و تابشی که این عناصر گسیل می دارند تابش پرتوزایی (تشعشع هسته ای) نامیده می شود. خاصیت پرتوزایی اورانیم را در سال 1896 آنتوان هانری بکرل فیزیکدان فرانسوی کشف کرد. پرتوزایی اندکی پس از کشف اشعه ایکس کشف شد.

عناصر رادیو اکتیو محصول آزمایشات اولیه:

گسیل پرتوهای ایکس اولین بار در بمباران دیواره های شیشه ای لامپ تخلیه گازی با پرتوی کاتدی کشف شد. موثرترین نتیجه این بمباران تابانی شدید شیشه به رنگ سبز یعنی لیانی است. از اینجا معلوم می شود پرتوهای ایکس حاصل لیانی است و با هر لیانی همراهند، از جمله موردی که با نور برانگیخته شود.

بکرل این فرض را از راه آزمایش تحقیق کرد او مواد لیان را در معرض نور قرار داد و آن گاه این مواد را کنار فیلم عکاسی که در لفاف سیاه پیچیده شده بود، قرارداد. پس از ظاهر کردن فیلم عکاسی گسیل تابش نفوذی را از روی سیاه شدن فیلم آشکار ساخت

از میان تمام مواد لیان که توسط بکرل مورد آزمایش قرارگرفت فقط نمکهای اورانیوم صفحه عکاسی را سیاه کردند.

با وجود این معلوم شد که نمونه ای که قبلا در معرض تابش نور شدید قرارگرفته باشد به همان اندازه نمونه ای که برانگیخته نشده باشد، صفحه عکاسی را سیاه می کند. از این مشاهده چنین استنباط می شود که گسیل تابش توسط نمک اورانیم به لیانی مربوط نیست و به اثرهای خارجی بستگی ندارد. این نتیجه با آزمایش هایی که با ترکیبهای محتوی غیر لیان که همه تابش نفوذ کننده گسیل می دارند انجام شد و مورد تایید قرارگرفت.

 سیر تحولی و رشد:

بعد از کشف خاصیت پرتوزایی اورانیوم توسط بکرل ، ماری کوری فیزیکدان فرانسوی متولد لهستان که بیشترین تحقیقات خود را همراه با شوهرش پیر کوری انجام داد بیشتر عناصر شناخته شده و خیلی از ترکیبها را مورد بررسی قرارداد. تا ببیند که آیا آنها خاصیت پرتوزایی دارند یا خیر. ماری کوری در آزمایشهایش یونش هوا را به عنوان شاخص خاصیت پرتوزایی مواد پرتو زا به کار می برد. این روش خیلی حساستر از روش مبتنی بر تاثیر روی صفحه عکاسی است. آزمایشهای ماری کوری به نتایج زیرمنتهی شد.

 

تحقیق درمورد 10 کشف مهم تاریخ

اختصاصی از نیک فایل تحقیق درمورد 10 کشف مهم تاریخ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:14

فهرست مطالب:

هاینریش هرتز و کشف امواج رادیویی

استانلی میلگرام و اطاعت از قدرت

انریکو فرمی و نخستین واکنش زنجیره ای هسته

تایید نظریه جاذبه اینشتین توسط ادینگتون

آزمایش مایکلسون - مورلی 

دالی گوسفند زاده شده از کلون

اوسوالد آوری و DNA 

جورج مندل و وجود ژن ها 

ادوارد جنر و واکسیناسیون

پاستور و میکروب

رآکتور شامل چندین تن گرانیت و اورانیوم رادیواکتیو به همراه میله های مرکزی از جنس کارمیوم بود. اینها طوری طراحی شده بودند که می توانستند نوترون های خارج شده توسط اتم های اورانیوم را که هر یک قادرند اتم های اورانیوم بیشتری را بشکافند، جمع آوری کنند و بدین ترتیب زنجیره ای از واکنش ها را موجب شوند که بالقوه قابلیت انفجاری دارند.

هاینریش هرتز و کشف امواج رادیویی تاریخ

در سال ۱۸۸۸ یک جرقه سوسوزن در محیط تاریک آزمایشگاهی در آلمان نویدبخش شروع یک انقلاب فنی با ابعادی بی سابقه شد. هاینریش هرتز فیزیکدان ۳۱ ساله در انستیتو فنی کالسروهه یک مدار الکتریکی به وجود آورده بود که در گوشه آزمایشگاهش جرقه زد و او جرقه دیگری را در گوشه دیگر اتاق درست روبه روی آن مشاهده کرد. هرتز وجود امواج نامریی انرژی الکترومغناطیس را نشان داد که قادرند به سرعت نور حتی در فضای خالی حرکت کند. وجود این امواج را فیزیکدان اسکاتلندی جیمز کلارک ماکسولی ۱۵ سال پیش از آن پیش بینی کرده بود و از آن زمان تا به امروز به صورت اساس و پایه شبکه جهانی رادیو، تلویزیون و مخابرات دور درآمده است.

استانلی میلگرام و اطاعت از قدرت تاریخ: ۱۹۶۱

در ژوئن ۱۹۶۱ یک آگهی در روزنامه ای در ایالت کنکتیکات از خوانندگان دعوت به شرکت در یک مطالعه علمی درباره حافظه کرد. آگهی را یک پروفسور ۲۷ ساله روانشناس در دانشگاه ییل به نام استانل میلگرام داده بود، ولی آزمایش مورد نظر واقعاً آن طور که در بادی امر به نظر می

رسید نبود. به کسانی که در این تجربه شرکت داشتند گفته شده بود که موضوع مورد نظر تاثیر تنبیه بر روی یادگیری است و آ نها را به اتاقی هدایت می کردند که مردی را در آنجا با سیم های دارای الکترود بسته بودند و گفته می شد می توانستند شوک های دردناکی به او بدهند. سپس به شرکت کنندگان گفته می شد که فهرستی از واژه هایی که با تداعی به دنبال یکدیگر می آمدند به صدای بلند بخوانند و هنگامی که شاگرد مورد نظر در بازگویی آن واژه ها دچار اشتباه می شد با هر اشتباه یک شوک الکتریکی به وی وارد کنند. این کار به کمک کنسولی با کلید های مختلف از ۱۵ تا ۴۵۰ ولت صورت می گرفت. شرکت کنندگان که با دیواری از شاگرد جدا شده بودند می توانستند فریاد های ناشی از درد او را در پی هر بار وارد شدن شوک الکتریکی به دنبال اشتباه بشنوند. با بدتر شدن وضع و زجر کشیدن شاگرد مورد نظر بسیاری از شرکت کنندگان معترض شدند ولی دانشمند مسئول در پاسخ تنها می گفت که آزمایش باید ادامه یابد و ۶۵ درصد آنها هم به این کار ادامه دادند. با بالا رفتن میزان ولتاژ شوک های الکتریکی کم کم ضجه ها و فریاد ها تبدیل به سکوتی شوم شدند.

مقاله کشف وشهود در پنج کتاب اللمع ،اسرار التوحید،رساله قشیریه ،کشف المحجوب ،تذکره الاولیاء

اختصاصی از نیک فایل مقاله کشف وشهود در پنج کتاب اللمع ،اسرار التوحید،رساله قشیریه ،کشف المحجوب ،تذکره الاولیاء دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

منشأ پیدایش تصوف اسلامی :
از آنجا که فطرت آدمی خدایاب است ،انسانها در هر دین وآئین جویای مبدأ حقیقت وآفرینش بوده اند .به طور کلی سه نظریه در بارة پیدایش تصوف اسلامی وجود دارد :
دستة اول : منشأ مسیحی برای آن قائلند .افرادی چون « آ.فون کرمر» که منشأ تصوف اسلامی را در زهد مسیحیت وعناصر بودایی می داند. وافرادی همچون : « آ، مرکس » ،« ادوارد براون»،« ب ،ماکدونالد» ،« بن زیلک» ،« ف .س. مارچ»و « مارگارت اسمیت» این نظریه را پذیرفته اند .۱
« م.آستین پالا سیوس» بر این اعتقاد است که مسیحیت وتصوف عناصر مشترکی را از یکدیگر أخذ کرده اند برخی به تأثیر غیر مستقیم تصوف از مسیحیت قائل هستند ،مانند عناصر وحدت وجود که در فرقه های مسیحیت مانند « حنانه»(Henaniens) تأثیر نهاده است وفقر ودر یوزگی در طایفه مصلیان (messalliens) وجود داشته است.۲
گروه دوم منشأ تصوف اسلامی را ،آیینهای قبل از اسلام در ایران دانسته اند .۳
بنا بر شواهدی که از رگه های عرفان در دین زرتشت به جا مانده است ،همواره سعی وعمل از اصول تعالیم زرتشت محسوب می شده است.در دین زرتشتی کار وزندگی مادی با عوالم روحانی منافات ندارد .۴
در «وندیداد» آمده است آنجا که انسان عبارت می کند ،سکنا می گزیند ،تشکیل خانواده می دهد، وگله داری می کند، مبارک ترین نقطه زمین است. همانطور که ملاحظه می کنید، این تفکر جایی برای گرایش به زهد و فقر باقی نمی گذارد . روزه که یکی از ویژگیهای زندگی زاهدانه است در دین زرتشت نه تنها جایگاهی ندارد، بلکه بسیار مذموم نیز شمرده می شود . امری که در ادیان دیگر و حتی اسلام مورد توجه قرار گرفته است.۵
با آوردن شواهد بالا ، این نظریه نیز باطل می نمارید ، چرا که ثنویت آیین زرتشتی قابلیت پذیرفتن تفکراتی چون «وحدت وجود» را ندارد. گرسنگی در نزد زرتشتیان گناه شمرده می شود .
جسم از جملۀ خیر هاست و ریاضت دادن به آن ناپسند است.۶
دسته سوم آنهایی هستند که منشأ هندی برای تصرف قائلند . « ریچاردهارتمان» و«مارکس هورتن» تصرف را از منابع ادیان هند مأخوذ می دانند.۷
عرفان هندی همواره به دنبال این دغدغه بوده است که انسان به عنوان یک موجود جزئی و فنا ناپذیر خود را به مبدأ هستی متصل نماید. مشرب فکری عرفان هندی ازآبشخور تعلیمات اوپانیشاد سرچشمه می گیرد. بزرگترین مصیبتی که سالک در عرفان هندی با آن مواجه می شود ، جدایی از برهماست. راه چاره و رهایی از این فراق ، تصفیه باطن از هواهای نفسانی و عبور از تنگناهایی است که به آن – سمساره – می گویند.عارف هندی سعی دارد که به نوعی معرفت دست یابد که اساس آن مبتنی بر شهود و تعالیم روحانی اوپانیشاد داشت. در این عرفان سالک با راهنمایی برهمن به یوی زندگی هدایت می شود که فقر ورهبانیت از مبانی اصلی آن شمرده می شوند.۱ امری که در اسلام بارها مسلمین ازآن بازداشته شده اند .
گروه چهارم برای تصرف منشأاسلامی قائل هستند و آن را پدید ه ای اسلامی می شمارند .آنها فلسفه عقلی واستنتاجی تصوف را تحت حکمت نوافلاطونی یونانی می دانند . افرادی مانند « وینفلد» ، «براون» و«نیکلسون» از این دست هستند. ۳
در یک جمع بندی کلی می توان گفت که عرفان در هر دین ، آیین و آداب همان دین را می پذیرد . با این همه شباهت که بین مشرب های فکری در تصوف وجود دارد، منشأ اصلی عرفان اسلامی رادر هیچ کدام از آنها نمی توان جستجو کرد ، وجود این شباهت ها ، ناشی از یک منبع واحد است و فطرت جستجو گر انسان در پی متصل کردن این شباهت ها به یکدیگر می باشد .۴
از محققین معاصر افرادی مانند استاد مرتضی مطهری در کتاب « خدمات متقابل اسلام وایران»۵وآقای هاشم رضی در کتاب «دین و فرهنگ ایرانی پیش از عصر زرتشتیان »۶ دربارۀ پیدایش اولین رگه های عرفان در ایران به تفصیل به بحث پرداخته اند.
ذکر این نکته ضروری است که اسلام به عنوان یک دین کامل، به دور از هر گونه افراط و تفریط، از جهت نظری ،از آبشخور قرآن و احادیث نبوی و اقوال پیشوایان دینی سیراب می شود، واز جنبه علمی ،سیرت رسول الله وائمه اطهار الگوی علمی مسلمین را در برمی گیرد .۷

مکتب زهد:
پیروان این مکتب به اقتضای اصول شریعت به ظاهر کتاب وسنت می نگرند . صفت غالب وشاخص این دسته از صوفیان تقید بی چون وچرا به ظواهر شریعت است. ۱
لویی ماسینیون در تحقیقات خود مراحل ابتدایی روند تصوف را با پیروی از احادیث پیامبر اکرم ( ص) می داند .لویی ماسینیون دلایل گرایش مسلمین به زندگی زاهدانه راتجسم سوره های قرآن با وعده های ووعیدها وتصور عذاب جهنم تلقی کرده است .او معتقد است ،همه این عوامل باعث شده ؛تصویری که از خداوند در اذهان مسلمین نقش می بندد خشن وبسیار رعب آور باشد.داشتن چنین روحیه ای باعث شد که مسلمین برای رهایی از کیفر روز جزا به ریز ترین دستورات دینی عمل کنند.بدین ترتیب این مسلمانان نخستین بنیانگذاران تصوف زاهدانه بود از ویژگیهای بارز این افراد ،تکرار ذکر نام خداوند وتوجه بسیار در تشخیص حلال وحرام از یکدیگر بود .۲
پاولویچ پطروفسکی این نظریه را رد کرده است .او دلایل گرایش مسلمین به تصوف زاهدانه را این گونه توصیف کرده است : فساد مالی بنی امیه ،اسرافکاریهای بنی عباس ومقایسه زندگی حاکمان توسط مسلمین با زندگی پیامبر اکرم (ص) وخلفاء جانشین ایشان وفاصله گرفتن طبقةحاکم از قشر عادی جامعه به واسطة ثروت وزر اندوزی ،موجبات حذف ونگرانی از انجام فرایض دینی را در دل مسلمانان به وجود آوردوزندگی آنها را به سوی گوشه نشینی وعزلت سوق داد.۳
ابراهیم ادهم (وفات.۱۶۱ هـ .ق) ،ابو هاشم صوفی( وفات ۱۷۹ هـ .ق) ،حسن بصری ( وفات ۱۸۰ هـ .ق) ورابعة عدویه( وفات ۱۸۵هـ .ق) از بزرگان این مکتب بوده اند.
رابعة عدویه این طریق را متحول کرد ، رابعه عشق به پروردگار ودیدار وپیوستن به حق ( وصال) را مطرح کرده است.البته در ابتدای شکل گیری تصوف،بعید به نظر می رسد که منظور از وصال رابعه وحدت یا مقام فنا باشد اما در هر صورت ،طریق رابعه در تصوف بیانگر این مسأله است که در پایان سدة اول هجری روح عرفان کم کم در زاهدان وعابدان تأثیر گذار می شود.
تصوف در قرن دوم هجری بسیار ساده وبه دور از هر گونه تکلف بوده است وبه روش سنت رسول اکرم(ص) دنبال می شده است.۴
مکتب کشف وشهود:
گوشه نشینی با حفظ بسیاری از اصول خود به سوی نوعی درون نگری کشیده شد که بر حالات روحی عارفان بی تأثیر نبوده است .عارفان در این مکتب معتقدند که نفس انسان گنجایش پذیرش انوار حق را در خود دارد .ابو عبدالله حارث بن اسد مغازی محاسبی (وفات ۲۶۲ هـ .ق ) نقش به سزایی در ایفای نظریه بینش درون نگری داشت . در حقیقت محاسبی به دنبال ایجاد تعادل بین اعمال انسانها وامیال قلبی آنهاست.
محاسبی خشنودی خاطر را تنها با حفظ ظواهر شرع قبول نداشت.از نظروی آنچه که حائز اهمیت بود ه است ،متفاوت نبودن حالات درونی با اظهارات بیرونی است . از همه اینها گذشته از دیدگاه حارث محاسبی به احوالات درونی بیشتر اهمیت داده می شد تا به رفتار ظاهری.در این زمان بود که صوفیه کم کم به این نتیجه رسیدند ،نیت اعمال بسیار مهمتر از شکل ظاهری آن است .
مکتب بغداد که باعث ترویج ریا کاری در عبادت وامور دینی شده بود ،در برابرموج جدیدی که تنها به نیت اعمال توجه داشت ونه به رفتار ظاهری آن ،به شدت برخورد کرد .این برخورد منجر به ایجاد فرقة جدیدی به نام ملامتیه شد.
شخصیت های برجسته این فرقه :ابو حفض عمر بن سلمه حداد ( وفات ۲۶۴-۲۶۷ هـ .ق) ابو صالح حمدون قصار ( وفات ۲۷۱ هـ .ق ) وابو عثمان سعید بن اسماعیل حیری ( وفات ۲۹۸ هـ . ق) از نیشابور برخاسته بودند .۱
وظیفة اصلی انسان در فرقة ملا متیه این گونه تعریف شده است:
۱- رسیدن به کمال.
۲- پاک ومنزه ساختن دل واندیشه ( نیت) از هر گونه شک وشبهه.
۳- انجام کامل سنت ها وفرایض دینی.
ا نجام اعمال دینی واعتقاد (نیت) در این مسلک سری است میان بنده وخداوند که باید بر همه پوشیده بماند. پیروان ملا متی همواره در پی انجام کارهایی برخلاف عرف جامعه بودند هدف آنها از این کار ،خوار کردن نفس اماره وکتمان عبادتهایشان از نظر مردم بوده است .۲
تعالیم مکتب ملامتیه تنها می توانست با ریاکاری در سطح جامعه ودر بین عوام مبارزه کند.درین زمان مکتب بغداد ،ریای خوفناک تری را کشف می کند و آن ریا وتظاهر در برابر خود بود .نظریة جدید مکتب بغداد به این نکته اهمیت می دهد که اگر کسی به دنبال عبادات وریاضت هایی که بر خود روا داشته است شور وشعفی احساس کند و توقع پاداش داشته باشد این ریا در برابر نفس است .در حقیقت آن را معامله ای با « تقدس» تلقی می کردند .چنین سوداگری ،از هر گونه اطاعت خداوند به دور بود .
کسی که بیش از دیگران در بسط وگسترش این تعالیم کوشش می کرد ،ابو القاسم بن محمد بن جنید خطاط ( وفات ۲۹۹هـ. ق ) ملقب به « سید طایفه» و « طاووس الفقراء» بود .۱
اصطلاح فنا برای اولین بار توسط طیفور بن عیسی ابن آدم سروشان بسطامی (بایزید) وفات ( ۲۶۲-۲۶۷ هـ .ق) مطرح شد ومورد حملات شدید مراجع مذهبی واقع شد.
بایزید معتقد است انسان فناپذیری که عاشق حق است ،می تواند به وسیله فنادر ذات معشوق یعنی خداوند به بقا برسد .۲
بایزید این تفکر خود را از آیة قرآن گرفته است که می فر ماید :« کل من علیها فان ویبقی وجه ربک ذو الجلال والا کرام .»۳ ( هر که روی زمین است دستخوش مرگ وفنا ست وزندة ابدی ذات خدای منعم با جلال وعظمت است.)
از دل تعالیم جنید وبایزید ،افرادی همچون ابوالمغیث حسین منصور حلاج ( ۲۴۴ – ۳۰۹ هـ .
ق) ظهور می کنند . حلاج در حالت فنا ،شطح مشهور « انا الحق » را بر زبان می آورد.۴
مکتب وحدت وجود :
در بین عرفای و مسلمان ، اولین کسی که وحدت وجود را اساس تعلیم درسی نظریه خویش قرار داد، محی الدین ابو بکر محمد بن علی بن عربی حاتمی طایی (۵۶۰-۶۳۸ هـ .ق) بود. و او از اهالی اندلس بود، محض اختصار نام او را ابن عربی می خوانند.
مذهب ابن عربی بر اصل وحدت مبتنی است . بر این فکر که وجود امریست واحد که حق است و آنچه ما سوی الله است دیگر وجود حقیقی و مستقل ندارد.۵
اساس تعالیم ابن عربی که همان وحدت وجود است اساس تعالیم او است در کتاب« فصوص الحکم است» . وحدت وجود محی الدین مبنی بر این فکر است که وجود حقیقتی واحد وازلی است. و تنها وجود واحد ازلی خداوند است. پس عالمی که ما در آن زندگی می کنیم خود وجود حقیقی ندارد و وهم و خیالی بیش نیست . وجود حقیقی تنها از آن خداوند است و عالم با همۀ مظاهر و اشکال گوناگونش چیزی نیست جز حقیقت واحد که همان وجود الهی است.۱
پس در تفکر ابن عربی جایی برای کلماتی مانند خالق و مخلوق باقی نمی ماند. بلکه فقط باید از دیدگاه او وجود را نگریست که از یک نظر خلق است و در نظر دیگر حق و بین آن دو هیچ فرقی وجود ندارد. حال این سؤال پیش می آید که اگر وجود حقیقت واحدی است، پس تفاوت بین حادث و قدیم چیست و امور و حوادث عالم چگونه خلق می شوند؟
بنا به عقیده محی الدین وجود حق دارای دو تجلی است، یکی تجلی ازلی ،که ابن عربی آن را فیض اقدس نامیده است و بوسیله آن اعیان در عدم ثابت می مانند . ودیگر «فیض مقدس» که بوسیله آن اعیان ثابت و در عدم در عالم محسوس ظاهر می شدند.۲
تصوف در قرن سوم به رشد خود ادامه می دهد و از سادگی ابتدائی قرون اولیه خارج می شود . صوفیه به همراه دیگر اقشار جامعه به زندگی اجتماعی روی می آورند و دیگر از گوشه نشینی و عزلت های طولانی خبری نیست. در قرن سوم هنوز جنبۀ عملی تصوف بر بعد نظری آن غلبه دارد . صوفیه در این قرن به فراگرفتن علوم جدیدی غیر از قرآن و حدیث روی می آورد .
در قرن چهارم توسط ابو علی سینا (وفات ۴۴۰ هـ.ق) با مبانی حکمت در هم می آمیزد .
ا بو طالب مکی در کتاب قوت القلوب خود ، تصوف را با موازین شرعی تطبیق می دهد۳٫ افرادی چون محمد بن طاهر مقدسی در صفوه الصفوه و امام محمد غزالی در احیا ءالعلوم الدین در نفوذ و تأثیر هر چه بیشتر تصوف نقش بسزایی را ایفا می کنند . در این قرن مباحث کلامی به تدریج وارد حوزۀ عرفان می شود . رویت خداوند در جهان دیگر به عنوان یکی از افکار بحث انگیز مورد توجه قرار می گیرد .۴
نفوذ علمی تصوف در قرن پنجم بیش از پیش توسعه می یابد . در این قرن مهم ترین کتاب های عرفانی تدوین و تألیف می شوند که معروف ترین آنها کشف المحجوب هجویری (وفات ۴۶۵هـ. ق)است . ختلاف و درگیریهای کلامی بالا می گیرد . مذهب شیعه در این زمان سه جایگاه مقبولی دست می یابد . چنانکه دو کتاب از چهار کتاب معتبر شیعه ، تهذیب و استبصار در این زمان تألیف می شوند.۵

فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
فصل اول: تعاریف
منشأ پیدایش تصوف اسلامی: ۱
مکتب زهد ۳
مکتب کشف و شهود ۴
مکتب وحدت وجود ۵
نویسندگان پنج کتاب اصلی: ۷
عبدالله بن علی سراج طوسی ۷
ابوسعید ابوالخیر ۸
ابوالحسن علی بن عثمان هجویری ۱۰
عبدالکریم قشیری ۱۱
ابوحامد شیخ فریدالدین عطار ۱۲
آثار عطار ۱۳
تجربه عرفانی و مشکلات آن ۱۴
تعریف کشف و شهود ۱۶
ستروتجلی (با ارائه جدول) ۱۶
آپوکالیپس وواژه گان همسو با آن ۲۱
مکاشفه واسطوره ۲۲
مکاشفه (آپوکالیپس) درادیان زنده جهانی ۲۲
مکاشفه درکتابهای مقدس (عهدین ) و کتابهای آسمانی دیگر ۲۳
تعریف کشف و شهود از متون عرفانی ۲۳
سرمنشأ منحصر به فرد مکاشفه، از دیدگاه غربیان اشارات دینی و الهیات ۲۸
خلاصه فصل اول: ۳۲
فصل دوم: راههای رسیدن به کشف و شهود
راههای رسیدن به کشف و شهود ۳۴
راههای رسیدن به کشف و شهود درمکتب زهد ۳۵
طریق وصول به مکاشفه درمکتب کشف و شهود ۳۷
کشش آنسویی در کشف و شهود ۴۶
مکاشفه با همراهی جسم ۴۷
مکاشفه با همراهی دل ۴۸
مکاشفه با همراهی روح ۵۲
خلاصه فصل دوم: ۵۷
فصل سوم: انواع و مراتب مکاشفه (مشاهده، معاینه، محاضره) ۵۸
ارجعیت مشاهده ، معاینه،محاظره با ارائه جدول ۷۲
انواع مکاشفه با ارائه جدول ۷۹
حالت عارفان در هنگام مکاشفه ۷۹
سخنان شطح آمیز به هنگام مکاشفه ۸۴
منابع شطیحات ۸۵
آیا هر رویایی مکاشفه است؟ ۸۵
انواع خواب و رویا با ارائه جدول ۹۲
خلاصه فصل سوم: ۹۲
مکاشفه در بیداری ۹۳
مکاشفه درخواب ۱۰۵
دراحوال پس ازمرگ ۱۱۶
پیشگویی ۱۱۸
لطف وجذبه الهی ۱۱۹
دیدار ماوراءالطبیعه ۱۲۲
فراست ۱۲۲
انواع مصادیق وتعدادآن با ارائه جدول ۱۳۷
نتیجه گیری ۱۳۸
خلاصه فصل سوم ۱۳۹
فهرست منابع ۱۴۰
چکیده انگلیسی ۱۴۵