آشنایی با گیاه داروئی آویشن

اختصاصی از نیک فایل آشنایی با گیاه داروئی آویشن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

آشنایی با گیاه دارویی آویشن

مقدمه

آویشن یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای است. به طوری که مصریان و یونانیان باستان از آویشن برای درمان بیماری های خود استفاده می کردند. به علت خواص ضدباکتریایی، ضد قارچی و ضد انگلی اسانس آویشن، این گیاه از قرن 16 رسماً به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شد و در تمامی فارماکوپه های معتبر خواص درمانی آن مورد تایید قرار گرفت.

نیومن در سال 1725، ماده موثره این گیاه را کشف کرد و آن را کافور آویشن نامید و دانشمند دیگری به نام لالماند در سال 1853، این ماده را تیمول نام گذاشت. از این زمان به بعد، بررسی های زیادی بر روی اثر درمانی این گیاه به عمل آمد و از آن در معالجه بیماری های مختلف استفاده شد.

آویشن یکی از گیاهان مهم تجاری است که در برخی از کشورها از جمله مجارستان از نظر صادراتی ارزش خاصی دارد. به طوری که سالیانه معادل 20 تن آویشن به ارزش 60 هزار دلار از مجارستان به سایر کشورهای اروپایی صادر می شود. اسپانیا و فرانسه نیز تهیه کنندگان آویشن برای آمریکا هستند.

در حال حاضر آویشن در سطوح وسیعی در کشورهای اسپانیا، آلمان، فرانسه، پرتغال، امریکا، چک اسلواکی، مجارستان و شمال افریقا کشت می شود.

مشخصات گیاه شناسی

آویشن گیاهی خشبی و چند ساله است. منشأ آن نواحی مدیترانه گزارش شده و در جنوب اروپا در سطوح وسیعی می روید. این گیاه در نواحی نیمه خشک زلاندنو در سطح زیادی مشاهده می شود.

ریشه مستقیم، کم و بیش چوبی و انشعاب های فراوانی دارد. ساقه مستقیم، چهار گوش و ارتفاع آن متفاوت بوده و بین 20 تا 50 سانتی متر یافت می شود که به شرایط اقلیمی محل رویش آن بستگی دارد. پایین ساقه چوبی است در حالی که قسمت های فوقانی آن سبز رنگ بوده و انشعاب های فراوانی دارد. با گذشت سن گیاه، بر تعداد انشعاب های ساقه اضافه می شود و گیاه بسیار انبوه و بر پشت به نظر می رسد.

برگ ها کوچک، متقابل و کم و بیش نیزه ای شکل و بدون نوک و دمبرگ هستند. برگ ها پوشیده از کرک های خاکستری رنگ و حاوی اسانس است گل ها کوچک، نر ماده و به رنگ های سفید، صورتی یا ارغوانی مشاهده می شوند. گل ها به صورت مجتمع در قسمت های فوقانی ساقه هایی که از بغل برگ ها خارج می شوند، به طور مجتمع پدیدار می شوند. کاسه گل دارای دو لبه کاملاً مشخص است. لبه بالایی دارای سه دندانه و کوتاه و نسبتاً پهن و لبه پایینی از دو دندانه بلند و باریک کاملاً مشخص تشکیل شده است. کاسه گل پوشیده از کرک های غده ای حاوی اسانس است، گل ها از سال دوم رویش، اواسط اردیبهشت ظاهر می شوند.

میوه فندقه به رنگ قهوه ای تیره و طول آن یک میلی متر است. داخل میوه چهار بذر به رنگ قهوه ای تیره وجود دارد. بذر آویشن بسیار زیر است و وزن هزار دانه آن 25/0 تا 28/0 گرم است.

پیکر رویشی آویشن از بوی مطبوعی برخوردار است که ناشی از وجود اسانس است. اسانس در کرک های غده ای ساخته و ذخیره می شود. اندام های هوایی این گیاه (غیر از ساقه های چوبی) حاوی اسانس هستند. مقدار اسانس در شرایط اقلیمی مختلف متفاوت و بین 1 تا 5/2 درصد است. در پیکر رویشی آویشن غیر از اسانس ترکیب هایی مانند تانن (8 تا 10 درصد)، فلاونوئید، ساپونین و مواد تلخ وجود دارد.

بذرهای آویشن 2 الی 3 سال از قوه رویشی خوبی برخوردار هستند. در شرایط اقلیمی مناسب 14 تا 20 روز پس از کاشت، سبز می شوند. رشد اولیه این گیاه بسیار کند و بطئی است. آویشن در اوایل رویش نسبت به ساقه بسیار حساس است و به تابش نور کافی نیاز دارد. با گذشت سن (گیاهان چند ساله) در اوایل بهار (فروردین) رویش گیاهان آغاز می شود و از اواسط اردیبهشت، اولین گل ها ظاهر می شوند و گل دهی تا اواخر خرداد همچنان ادامه می یابد. چنانچه گیاهان در تابستان برداشت شوند، تحت شرایط اقلیمی مناسب و با تشکیل ساقه های گل دهنده مجدداً به گل می روند.

طبقه بندی

نام آویشن برای گروهی از گیاهان که همگی به خانواده نعناعیان تعلق دارند، به کار برده می شود. این گیاهان شامل سه جنس مختلف به شرح زیر هستند.

تحقیق درباره خام خواری و گیاه خواری

اختصاصی از نیک فایل تحقیق درباره خام خواری و گیاه خواری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

خام خواری

در رژیم غذایی خام خواری ، تنها از غذاهای نپخته و غذاهایی که در طبیعت وجود داشته و کسی آنها را آماده مصرف نکرده است استفاده می کنند. اغلب از انواع میوه، سبزیجات، مغز میوه و دانه آن در این رژیم غذایی استفاده می شود. تعریف دقیقی از رژیم خام خواری وجود ندارد و در جاهای مختلف از مواد غذایی متفاوتی استفاده می شود. آنچه بین تمام انواع رژیم های خام خواری مشترک است این است: «به غذایی خام می گویند که آن را بیش از 46 درجه سانتی گراد حرارت نداده و همچنین آن را قبلاً در فریزر قرار نداده باشیم.خام خوار به فردی گفته می شود که تنها غذاهای خام مصرف می کند. نکته اینجاست که مصرف چه مقدار از مواد خام سبب می شود که فردی را خام خوار بنامیم. بیشتر متخصصین معتقدند که اگر 75 درصد از غذای مصرفی فردی یا بیش از این مقدار را مواد غذایی خام تشکیل دهند، چنین فردی را می توان خام خوار به حساب آورد. خام گیاه خوار هااعتقاد دارند که این رژیم متعلق به دوران ماقبل تاریخ است؛ زمانی که انسان ها هنوز آتش را کشف نکرده بودند. همچنین باور دارند که دستگاه گوارش انسان به خصوص برای هضم مواد غذایی خام و انواع سبزیجات تکامل یافته است. آرتوری ویرتانن، زیست شیمیدانی که جایزه نوبل دریافت نمود، به عنوان یکی از طرفداران رژیم خام خواری شناخته شد. او نشان داد که آنزیم های موجود در غذاهای نپخته، هنگام جویدن ماده غذایی خام در دهان آزاد می شوند. این آنزیم با آنزیم های دیگر که بدن آنها را تولید می کند واکنش نشان داده و در نهایت گوارش ماده غذایی را به بهترین نحو انجام می دهند. این رژیم در قرن 20 طرفداران بیشتری یافت، پس از اینکه پزشکان ثابت کردند که رژیم غذایی که دارای میوه و سبزیجات باشد قادر است بیماری های بسیاری را بهبود بخشد. تا مدتها رژیم غذایی خام خواری را زیر مجموعه ای از رژیم گیاه خواری به حساب می آوردند تا اینکه در سال 1975م، رژیم خام خواری به عنوان یک رژیم غذایی مستقل و متفاوت از گیاه خواری به ثبت رسید. از آن زمان، این رژیم غذایی محبوبیت امروزی خود را پیدا کرد و اولین رستوران هایی که این دسته از غذاها را عرضه می کردند در کالیفرنیا و نیویورک تأسیس شدند. بسیاری از پزشکان و متخصصین تغذیه رژیم غذایی خام خواری را تأیید نموده اند. متخصصین تغذیه این نوع رژیم را برای درمان چاقی که امروزه در جوامع توسعه یافته بسیار شایع است مفید می دانند. این رژیم برای درمان بیماری های عروق قلبی، سرطان و دیابت و بیماری های مربوط به سیستم ایمنی مناسب می باشد. اخیراً در آریزونا تحقیقی را بر روی کودکانی انجام داده اند که 75 درصد از غذای مصرفی این کودکان از مواد غذایی خام تهیه شده است. طرفداران این رژیم عقیده دارند که اگر میزان مصرف کالری و اسیدهای چرب ضروری کافی باشد، افراد با هر سنی می توانند انواع غذاهای خام را مصرف کنند و این رژیم برای همه مناسب است.

باورها و تحقیقات به عمل آمده

افرادی که تحت رژیم خام خواری هستند عقیده دارند که:

غذاهای خام حاوی آنزیم هایی هستند که عمل هضم غذا را در بدن تنظیم می نمایند.

حرارت دادن یا فریز نمودن غذا این آنزیم ها را نابود می کند.

مصرف غذا بدون وجود این آنزیم ها در دراز مدت سبب مسمومیت بدن، زیاده روی در مصرف غذا و در نهایت منجر به چاقی می شود.

غذاهای خام نسبت به غذاهای پخته، مواد مغذی بیشتری دارند.

اصل کلی در رژیم خام خواری این است که غذای پخته سمی می باشد؛ چون آنزیم های موجود در غذای خام بر اثر حرارت نابود می شوند. این عقیده را آرتوری ویرتانن برای اولین بار مطرح نمود که به نقش این آنزیم ها در رژیم غذایی افراد اشاره کرد. نتیجه ی تحقیق او نشان داد که خوردن غذای پخته سبب بیماری های مختلف می شود. طرفداران این رژیم باور دارند که با خوردن غذای پخته، لوزالمعده باید بیشتر کار کند و آنزیم بیشتری ترشح نماید. این افراد عقیده دارند که آنزیم های موجود در غذای خام در گوارش غذا، به اندازه آنزیم هایی که دستگاه گوارش ترشح می کند با اهمیتند. در سال 1932م، برای بررسی اثر غذاهای پخته تحقیقی روی دو دسته گربه صورت گرفت. برای مدت ده سال، گربه های گروه اول تحت رژیم غذایی خام خواری بودند؛ درحالی که به گربه های گروه دوم غذاهای پخته می دادند. در نهایت محققان به این نتیجه رسیدند که گربه های گروه اول، سالم تر بودند؛ در حالی که در نسل های متولد شده از گربه های گروه دوم، نقص های مادرزادی به چشم می خورد. طرفداران رژیم خام خواری اعتقاد دارند که آنزیم های موجود در مواد غذایی خام، سلامتی را تضمین نموده و سیستم ایمنی بدن را هم قوی تر می کند. با پیروی از این رژیم می توان پوستی شاداب تر داشت و پر انرژی تر بود؛ در عین حال که میزان ابتلا به

مقاله گیاه فیکوس

اختصاصی از نیک فایل مقاله گیاه فیکوس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

مقدمه

زادگاه گیاه فیکوس آسیای استوایی است. در هوای آزاد ارتفاع آن به 30 متر می‌رسد. دارای شیرابه مخصوص است که با زخمی شدن از پوست آن جاری می‌گردد. گیاهی مناسب ، جهت نگهداری در منازل و آپارتمان می‌باشد. برگها پهن و براق و چرمی با نوک تیز و به صورت متناوب در طول ساقه می‌رویند. با ریزش برگهای پیر در قاعده ، ساقه گیاه حالت بدمنظر به خود می‌گیرد که در این حالت می‌توان آن را از نزدیکی سطح خاک قطع تا گیاه جوان گردد و از اندام هوایی به عنوان منبع تکثیر استفاده نمود.

معرفی فیکوس

فیکوس (FICUS ELASTICA )

RUBBER TREE

RUBBER PLANT

INDIA RUBBER PLANT

گیاهی است از خانواده موراسه که در اصل زادگاهش هند و مالزی است و یکی از قدیمی ترین گیاهانی است که در منزل نگهداری می شود. برگ ها ، ساقه ها وحتی چوب این گیاه در صورت شکستن از خود ماده چسبناکی خارج می کند که می توان از آن لاستیک تهیه کرد. بعضی از افراد در صورت تماس این ماده با پوست بدنشان نسبت به آن حساسیت نشان می دهند.

در هوای آزاد ارتفاع آن به بیش از 25  متر می رسد و در شرایط عادی دایماً رو به گسترش و بزرگ شدن است و حتی ریشه های هوایی می دهد که خود به صورت تنه های مضاعف گیاه درمی آید. چون نور آفتاب قادر به نفوذ درخاک زیر این گیاه نیست، رشد هر گیاه دیگری در زیر سایه آن ناممکن است. با این همه فیکوس جزو محبوب ترین گیاهان خانگی است.

این گیاه جواب خوبی به شرایط آپارتمان می دهد. معمولاًً گیاهان کوچک و جوان به سرعت و به آسانی با محیط خانه شما خو می گیرند، اما گیاهان بزرگتر ابتدا اندکی افت می کنند و برگ هایشان می ریزد یا قهوه ای می شود.

برگ ها پهن و براق و چرمی با نوک تیز و به صورت متناوب در طول ساقه می روید. با ریزش برگ های پیر در قاعده، ساقه گیاه حالت بد منظر به خود می گیرد که در این حالت می توان آن را از نزدیکی سطح خاک قطع کرد تا گیاه جوان گردد .

انواع فیکوس ها

فیکوس لیراتا Ficus lyrata

فیکوس لیراتا یا فیکوس برگ ویلونی از دیگر گیاهان خانواده موراسه محسوب میشود. این گیاه برگهایی بشکل پنج ضلعی یا شبیه به یک ویلون دارد و منظره خاص و منحصر به فردی از خود نمایان میکند.

 فیکوس برگ ویلونی بوسیله قلمه ساقه تکثیر میشود. و به لحاظ برخورداری از شرایط محیطی و رشدی شبیه گیاه فیکوس الاستیکا است.

 فیکوس بنجامین

فیکوس بنجامین گیاهی در خانواده موراسه است که گیاه سریع‌الرشد با برگهای ظریف و شاخههای پر رشد می‌باشد که قابلیت انعطافپذیری بسیار خوبی دارد. گاهی اوقات بنجامینها را به شکلهای زیبایی در هم میبافند و منظره زیبایی را بوجود میآورند. فیکوس بنجامین سبز یک پایه مناسب برای پیوند نوع ابلق است. بدین صورت که فرم ابلق را روی آن پیوند میدهیم تا با این روش رشد گیاه را زیادتر کنیم. فیکوس بنجامین سبز بوسیله قلمههای سبز با هورمون و بدون هورمون تکثیر میشود.

 فیکوس بنجامین ابلق، مشخصات بنجامین سبز را دارد، با این تفاوت که برای بنجامین ابلق مراقبت و شرایط خوب محیطی فراهم میکنیم.

مقاله درباره گیاه جوجوبا

اختصاصی از نیک فایل مقاله درباره گیاه جوجوبا دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 30

مقدمه

امروزه با مشخص شدن اثرات سوء بسیاری از ترکیبات شیمیایی، توجه به تنوع تولید و بهره گیری از گیاهان موجود در طبیعت و اصلاح و کشف آنها، جزئی از مطالعات و نوآوری های مهم جوامع پیشرفته می باشد. امروزه به دلیل استفاده نادرست از منابع و عدم توجه به چرخه های اکولوژیک و مبانی تولید پایدار، کشت و پرورش گیاهان زراعی تنها به گونه های خاص محدود شده است. سازماندهی ژنتیکی این گیاهان بر اساس اقلیم و شرایط زراعی، ضمن افزایش آسیب پذیری محیط و کاهش تنوع، باعث حذف بسیاری از عوامل موثر اکولوژیک و افزایش عوامل خسارت زا گردیده لزوم برگشت به تولید اکولوژیک و حفظ توازن و ثبات چرخه های طبیعی- موضوعی است که کشورهای پیشرفته در قالب روشهای متنوع جنگل زراعی، کشت مخلوط و غیره و نیز توجه به گونه های جدید همچون کرامب، جوجوبا سعی در حصول به آن دارند. گیاه جوجوبا به دلیل ویژگی های زراعی منحصر به فرد خود از استعداد زیادی در کشت و توسعه در نواحی نیمه خشک کشور برخوردار است، ویژگی های منحصر به فرد آن باعث توجه بسیاری از محققان و حتی سوداگران به این گیاه شده است . کشورهای بزرگ تولید کننده گیاه جوجوبا ، آمریکا، استرالیا، مکزیک، کاستاریکا، برزیل، آرژانتین، پاراگوئه ، مصر، پرو، فلسطین بوده و در کشورهای عربستان سعودی، سودان کنیا و آفریقای جنوبی توسعه یافته و از تولید مطلوبی در این کشورها برخوردار است. در ایران با توجه به شرایط ویژه اقلیمی به ویژه کمبود آب، از گیاهان مناسب جهت کشت و توسعه خصوصا در نواحی جنوبی کشور و استانهای بوشهر، سیستان و بلوچستان، فارس، خوزستان و تا حدودی یزد و کرمان و اطراف کویر می بایست استفاده شود. ویژگی چند منظوره این گیاه به عنوان زراعی، صنعتی، علوفه ای و حفاظتی (موثر در کاهش فرسایش خاک) توجه جدی تر به این گیاه را می طلبد. این گیاه در پخش و کنترل سیلاب نیز نقش بسیار مهمی ایفا می نماید. گیاه جوجوبا از گیاهان بومی جنوب غرب آمریکای شمالی بوده و بذر آن حاوی 60 درصد روغن و 33-26 درصد پروتئین می باشد.

ترکیب خاص این روغن باعث تنوع در مصارف آن گردیده است. جوجوبا از جمله گیاهانی است که به دلیل ویژگی اقلیمی مناسب، قابلیت استقرار در نواحی دارای محدودیت های اقلیمی را دارد. ؟ در شرایط اقلیمی گرم و خشک و دامنه حرارتی بالا (با وجود خواب تابستانی) و همچنین مقاومت گیاه به شوری همراه با تنوع موارد مصرف از ویژگی های منحصر به فرد این گیاه روغنی می باشدکه آن را مناسب به منظور کشت در مناطق محروم حاشیه کویر نموده است. تعداد کشت بخش عظیمی از زمین های حاشیه کویرها هم اینک از بازدهی بسیار اندکی برخوردارند، با کشت این گیاه علاوه بر تکمیل ظرفیت خالی کارخانجات روغن کشی، کمک به اقتصاد منطقه و کشور و اشتغال زایی، در حفظ آب و خاک کشور نیز بسیار موثر است.

گیاه جوجوبا با توجه به ریشه عمیق خود که قدرت بهره برداری بالایی از منابع آب زیر سطحی را به آن می دهد و نیز نیاز آبی خاص این گیاه و همزمانی آن با اواخر فصل زمستان و فصل پر باران سال این گاه را به پتانسیلی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی مناطق حاشیه کویر تبدیل نموده است.

معرفی و گیاه شناسی جوجوبا:

Simmond sia chinensis از خانواده simmondsiacea و زیر شاخه Hamamelididae می باشد.

جوجوبا با نامهای دیگر دانه ؟، دانه گوزنی، دانه خوکی، فندق وحشی، هوهوبا ژوژوبا و یویوبا.

- جوجوبا بوته ای چند ساله، همیشه سبز و بومی صحرای سونوران و بادوام، روپایه که به وسیله باد گرده افشانی می کند.

طول آن 5-1 متر و عمر ان 200-100 سال می رسد. هر بعضی از گیاه شناسان آن را متعلق به تیره شمشاد می دانند دارای ترکیب کروموزومی 52= 2n می باشد عمر این گیاه در زیستگاه های طبیعی به 200 سال هم می رسد ولی در سایر زیستگاه ها بر حسب شرایط اکولوژیکی و میزان رسیدگی بین 30-15 سال عمر می کنند. این گیاه دو پایه با ساقه های متعدد و انشعابات ؟ که ارتفاع آن در شرایط عادی 2/5- 1 متر و حداکثر 5 متر می رسد.

برگها متقابل بیضوی، فاقد دمبرگ به طول 4-2 سانتی متر باکوتیکون ضخیم و چربی شکل با ریشه ای عمیق قابلیت دسترسی به منابع آب زیر سطحی تا اعماق 15-10 متر را مهیا می سازد. طول ریشه بالغ تا 30 متر هم می رسد. پس از کاشتن دانه تنها یک ماه بعد، همزمان با جوانه زدن گیاه از خاک، ریشه 75 سانتی متر در زمین نفوذ کرده است. گلهای نر خوشه مجتمع سبز مایل به زرد به طول 4-3 میلی متر می باشد. گلهای ماده با 5 گلبرگ درشت، منفرد سبز رنگ نازک و مویی به طول 20-10 میلی متر بوده که روی دمگل برگشته ای قرار دارند. میوه کپسری تخم مرغ شکل حاوی 3-1 دانه درشت قهوه ای رنگ می باشد. طول دانه حداکثر 2 سانتی متر و وزن هر دانه بین 1- 4/0 گرم متغیر می باشد. تعداد بذور هر کیلوگرم بین 5500- 650 عدد است. میزان دانه دهی هر پونه در ابتدای میوه دهی (3-2 سال پس از کاشت) 350 گرم بوده که در 10 سالگی به 5 کیلوگرم افزایش یافته، ثابت می ماند. میوه دهی اقتصادی آن از 4 سالگی به بعد بوده و این بدان معناست که تا 4 سال پس از کاشت امیری به سودهی آن نیست. بلوغ کامل گیاه بر حسب شرایط آب و هوایی، اقلیم منطقه و نگهداری بین 12-8 سال طول می کشد. حداکثر میزان تولید آن 11-10 سالگی است. پتانسیل تولید بذر این گیاه t/ha5/ t بوده که در مقایسه با سایر گیاهان روغنی تولید کمی است. پتانسیل تولید بذر سایر گیاهان در هر هکتار عبارتند از:

بادام زمینی: 17

آفتابگردان، سویا، کلزا: t6

گلرنگ: t5

کنجد: t3

تحقیق درباره بررسی اثرات تغذیه سیلیکون در تخفیف کمبود آهن در گیاه برنج (Oryza sativa L ) با تاکید بر رشد و فعالیت آنزیم‏های آنت

اختصاصی از نیک فایل تحقیق درباره بررسی اثرات تغذیه سیلیکون در تخفیف کمبود آهن در گیاه برنج (Oryza sativa L ) با تاکید بر رشد و فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدانت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

بررسی اثرات تغذیه سیلیکون در تخفیف کمبود آهن در گیاه برنج (Oryza sativa L.) با تاکید بر رشد و فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدانت

بررسی اثرات تغذیه سیلیکون در تخفیف کمبود آهن در گیاه برنج (Oryza sativa L.) با تاکید بر رشد و فعالیت آنزیم‏های آنتی‏اکسیدانت

چکیده

آهن یکی از عناصر ضروری برای همه گیاهان است که کمبود آن سبب کاهش قابل توجه رشد گیاه می‏شود. سیلیکون در گیاهان تک‏لپه از جمله برنج به عنوان یک عنصر ضروری است که ممکن است در کاهش تنش‏های زیستی و غیرزیستی در گیاهان موثر باشد. در این تحقیق، بر‏هم‌کنش تغذیه آهن و سیلیکون در گیاه برنج رقم طارم بررسی شد. گیاهان در گلخانه تحت تیمارهای صفر، 2 و 10 میلی‌گرم آهن در لیتر به صورت Fe- EDTA و سیلیکون در دو سطح 0 و 5/1 میلی‌مولار به صورت سیلیکات سدیم کاشته شدند. آزمایش پس از سه هفته تیماردهی خاتمه داده شده و گیاهان برای بررسی رشد و تجزیه بیوشیمایی برداشت شدند. کمبود آهن منجر به کاهش وزن تر، میزان کلروفیل، کاروتنوئیدها و میزان آهن بخش هوایی گیاه شد. همچنین فعالیت آنزیم‏های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز دیواره‏ای و محلول و پلی فنل‏اکسیداز در بخش‏هوایی و آسکوربات پراکسیداز در ریشه و بخش هوایی در کمبود آهن کاهش و میزان پراکسیدهیدروژن در ریشه و پر اکسیداسیون لیپید در بخش‏هوایی در کمبود آهن افزایش یافت. در مقابل، تغذیه سیلیکون منجر به افزایش وزن تر گیاه، میزان کلروفیل، کاروتنوئید و میزان آهن گیاه شد. اثر تغذیه بهینه آهن و کاربرد سیلیکون در رشد گیاه افزایشی بود. تغذیه سیلیکون فعالیت گایاکول پراکسیداز محلول و دیواره‏ای ریشه و بخش‏هوایی و کاتالاز بخش‏هوایی را افزایش داد. لهذا با کاربرد سیلیکون میزان پراکسیدهیدروژن ریشه و پراکسیداسیون لیپیدی بخش‏هوایی کاهش یافت. این نتایج نشان می‌دهد که تغذیه سیلیکون می‌تواند اثرات زیان‌بار کمبود آهن را در گیاه برنج در مرحله رشد رویشی کاهش دهد.

کلمات کلیدی: آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت‏، برنج، تغذیه سیلیکون و کمبود آهن.

مقدمه

آهن یکی از عناصر ضروری برای تمامی گیاهان عالی است که مقدار آن در خاک‏ها به طور متوسط 8/3 درصد تخمین زده می‏شود .(Lindsay, 1979) آهن در همه موجودات زنده به عنوان یک کوفاکتور مهم در مسیرهای متابولیکی زیستی نقش تعیین‌کننده‏ای دارد (Audebert, 2006). این عنصر ترکیب ساختمانی ملکول‌های دارای هم مانند پورفیرین، سیتوکروم، و ملکول‌های غیر هم مانند فرودوکسین و پروتئینهای آهن- گوگرد است که در واکنش‌های اکسیداسیون و احیا تنفسی و فتوسنتز نقش دارند. همچنین آهن در سیستم‌های آنزیمی، سیتوکروم اکسیداز، کاتالاز، پراکسیداز، اکونیتاز، غیراشباعکردن اسیدهای چرب، سنتز کلروفیل شرکت می‌کند. نقش اصلی آهن زمانی خودش را بهتر نشان میدهد که کمبود آهن باعث زردی برگ‌های جوان میشود. کمبود آهن در مرکبات و غلات مشکل عمده تغذیه گیاه در خاک‌های آهکی محسوب می‌شود (Perez-Sanz et al., 2002). علایم کمبود آهن ابتدا در جوان‌ترین برگ‌ها به صورت زردی بین رگبرگی بروز می‌کند و سرانجام پهنک برگ به رنگ زرد یا حتی سفید در می‌آید(Marschner, 1995) . این نشانه‌ها معمولاً میتوانند در مراحل مختلف رشد مثل جوانهزنی، رشد رویشی و حتی در مرحله زایشی در برنج بروز کنند(Becker and Asch, 2005: Sahrawat, 2004) . کمبود آهن با کاهش کلروفیل و صدمه به واکنش‌های اکسیداسیون و احیا به فتوسنتز صدمه می‌زند. علاوه بر این یکی از مکانیسم‌های اصلی کاهش رشد در کمبود آهن تولید گونه‏های فعال اکسیژن یا ROS می‏باشد که شامل رادیکال‏های سوپراکسید (O2-)، پراکسید هیدروژن (H2O2) و هیدروکسیل (OH-) می‏باشد (Laspina et al., 2005). افزایش میزان پراکسید هیدروژن و رادیکال‌های آزاد اکسیژن در کمبود پتاسیم در گیاه سویا ((Miao et al., 2010 گزارش شده است. رادیکال‏های آزاد می‌توانند کلروفیل را اکسید نمایند و در انتقال الکترون فتوسنتزی اختلال ایجاد کنند. گیاهان برای پالایش ROSدارای مکانیسم آنزیمی شامل کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسید‏دیسموتاز و گلوتاتیون ردوکتاز و غیر‏آنزیمی شامل گلوتاتیون، آسکوربات و کاروتنوئیدها هستند.(Tiryakioglu et al., 2006) کمبود عناصر با ایجاد تنش اکسیداتیو پراکسیداسیون لیپید در گیاه را افزایش می‌دهد (Tewari et al., 2007: Miao et al., 2010). محققان متعددی تخفیف تنش اکسیداتیو ایجاد شده در اثر عوامل تنش‌زای مختلف با تغذیه سیلیکون را گزارش کرده‌اند.

سیلیکون به عنوان دومین عنصر ساختمانی بعد از اکسیژن در پوسته زمین و خاک می‏باشد (Richmond and Sussman, 2003) که در گیاهان به عنوان یک عنصر غیر‏متحرک بوده و ضروری تلقی نمی‏شود. هر چند بسیاری از گیاهان عالی از جمله برنج برای رشد و نمو طبیعی خود به سیلیکون نیاز دارند (Richmond and Sussman, 2003: Ma, 2004: Currie and Perry, 2007). میزان سیلیکون در خاک کمتر از یک تا 45 درصد وزن خشک خاک است، ولی تنها 6/0-1/0 میلی‌مولار آن به صورت محلول است (Sommer et al., 2006)، که به فرم اسید سیلیسیک Si(OH)4 (یا فرم یونیزه شده Si(OH)3O- در PH بیشتر 9) توسط گیاهان قابل جذب می‏باشد. میزان آن در گیاهان از1/0 تا 10 درصد از وزن خشک گیاه را شامل می‏شود که تقریباً برابر با عناصر پرمصرف است (Hodson et al., 2005). اثرات مفید سیلیکون در گیاهان بیشتر مربوط به افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنش‏های زیستی و غیرزیستی می‏باشدMa and Yamaji, 2006: ) (Liang et al., 2007. سیلیکون از طریق ایجاد کمپلکس و مهار انتقال فلزات سنگین از ریشه به بخش هوایی، بخش‏بندی یون‏های فلزی در درون گیاه و تحریک سیستم آنتی‏اکسیدانت در گیاهان، سمیت برخی از فلزات سنگین را در گیاهان کاهش می‏دهد (Neumann and Zur Nieden, 2001: Gong et al., 2005: Shi et al., 2005). اثرات تخفیفی سیلیکون در گیاهان در برابر تنش‏های غیر‏زیستی اغلب با تغییر فعالیت آنزیم‏های اکسیداتیو همراه است، هرچند مکانیسم‌های درگیر در این عمل چندان شناخته شده نیست (Miao et al., 2010: Liang et al., 2007). سیلیکون با تغییر در فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانت نقش مفیدی در افزایش تحمل شوری (Zhu et al., 2004: Al-Aghabary et al., 2005)، خشکی (Gong et al., 2005) و سمیت منگنز (Shi et al., 2005)، بور (Gunes et al., 2007) و کادمیومVaculik et al., 2009: Shi et al., 2010) ) ایفا می‏کند، هرچند در حیطه دانش ما پژوهش زیادی در ارتباط با نقش تغذیه سیلیکون در کمبود عناصر ضروری از جمله آهن صورت نگرفته است و تنها نقش مفید این عنصر در کمبود پتاسیم در گیاه سویا گزارش شده است ((Miao et al., 2010.

برنج به عنوان یک گیاه انباشته کننده سیلیکون به عنوان گیاه مدل در جذب و انتقال و تغذیه سیلیکون استفاده می‌شود Mitani and Ma, 2005)). با توجه به اهمیت روزافزون برنج به عنوان ماده غذایی ارزشمند در جیره غذایی انسان‌ها، تحقیق در مورد کمبود آهن که در مزارع برنج باعث کاهش عملکرد محصول می‏شود، اهمیت زیادی دارد. تغذیه سیلیکون ممکن است در کاهش صدمات کمبود آهن در گیاه برنج موثر باشد. لذا در این پژوهش گیاه برنج در شرایط کمبود آهن در فقدان و حضور سیلیکون کاشته شده و عواملی مانند میزان کلروفیل، کاروتنوئیدها، پراکسیداسیون لیپید، پراکسید هیدروژن، و فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‏اکسیدانت ارزیابی گردید تا درک بهتری از راه‌های آسیب و مسیرهای احتمالی افزایش تحمل به کمبود آهن با تغذیه سیلیکون فراهم شود.

مواد و روش‌ها

کشت گیاهان

بذرهای گیاه برنج رقم طارم (Oryza Sativa L.) از مرکز تحقیقات برنج آمل تهیه گردید و با استفاده از الکل و هیپوکلریت سدیم ضدعفونی شد. بذور برای جوانه‌زنی در داخل حوله کاغذی مرطوب در اتاقک کشت قرار گرفتند. پس از گذشت چهار روز بذور جوانه زده به گلدان‌های حاوی شن غربال و کاملاً شسته شده انتقال داده شدند. هر چهار گلدان در یک تشتک قرار گرفته و با 8 لیتر محلول غذایی غرقاب شدند. سطح و کف گلدان‌ها با فواصل دو سانتیمتری سوراخ شد تا تبادل محلول غذایی بین تشت و گلدان آسان گردد. محلول مورد استفاده برای کشت، یوشیدا Yoshidaبود که براساس تیمارهای آهن و سیلیکون تعدیل شد. طرح آزمایش بلوک‌های کامل تصادفی و در قالب فاکتوریل بود. عامل آهن در سه سطح 0، 2 و 10 (شاهد) میلی‏گرم در لیتر به صورت Fe-EDTA و عامل سیلیکون در دو سطح صفر و 5/1 میلی‏مولار به صورت Na2SiO3 به گیاه داده شد. تیماردهی از هفته دوم کشت شروع شد. اسیدیته محلول غذایی تشتک‌ها به صورت روزانه بین 5/5 تا 6 تنظیم گردید و در پایان هر هفته، محلول درون تشتک‌ها تعویض شد. در طول دوره آزمایش حداکثر و حداقل دمای روز و شب به ترتیب 32 و 19 درجه سانتیگراد و میانگین رطوبت نسبی 74 درصد بود. گیاهان پس از سه هفته تیماردهی برای بررسی رشد و تجزیه بیوشیمایی برداشت شدند.

عناصر سیلیکون و آهن

غلظت آهن در گیاه با دستگاه جذب اتمی مدل Shimadzu AA 7000 پس از استخراج بافت‌های گیاهی با اسید تعیین شد. استخراج و اندازه‏گیری سیلیکون به روش Elliot و Synder (1991) انجام گرفت.

اندازه‫گیری پراکسیداسیون لیپید، پراکسید هیدروژن، کلروفیل و کاروتنوئید

اندازهگیری مقدار مالون‏دیالدهید (MDA) به عنوان شاخص پراکسیداسیون لیپید بر طبق روش Heath و Packer (1968) صورت گرفت. عصاره گیاهان بوسیله دو میلیلیتر اسید تریکلرواستیک 1/0 درصد استخراج شد. برای اندازه‌گیری از معرف اسید تیوباربیتوریک/ اسید تری کلرو استیک (TBA/TCA) شامل TBA 25/0 درصد در TCA 10 درصد در دمای 95 درجه استفاده شد. جذب محلول بدست آمده به روش فتومتریک و در 3 طول موج 440، 532 و 600 نانومتر ثبت شد. عمل استخراج پراکسید هیدروژن بر طبق روش Chen و همکاران (2000) بوسیله بافر فسفات 50 میلی مولار با اسیدیته 5/6 حاوی هیدروکسیل‏آمین 1 میلیمولار در دمای 4 درجه سانتیگراد انجام شد. اندازهگیری پراکسید‏هیدروژن با استفاده از معرف کلرید تیتانیوم (کلریدتیتانیوم 1/0 درصد (حجم/حجم) حل شده در اسید سولفوریک 20 درصد)، در طول موج410 نانومتر انجام گرفت. ضریب خاموشی برای محاسبه مقدار کمپلکس تیتانیوم- پراکسید هیدرژن 28/0 (µmol-1cm-1) می‌باشد. برای سنجش میزان کلروفیل و کاروتنوئید از روش Lichtenthaler (1987) استفاده شد.

فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز محلول و دیواره‏ای، پلی‌فنل‌اکسیداز و آسکوربات پراکسیداز

عصاره آنزیمی لازم برای اندازه‌گیری فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز محلول و پلی‌فنل‌اکسیداز با استفاده از بافر فسفات 100 میلی‌مولار با اسیدیته 8/6 از بافت تر گیاهان استخراج شد. برای استخراج عصاره آنزیمی پراکسیداز دیواره‌ای رسوب حاصل از سانترفیوژ عصاره فوق‌الذکر چند بار با آب مقطر شستشو داده شده و در کلرید سدیم یک مولار حل شد (Liu and Huang, 2000). فعالیت آنزیم‏ها از روش اسپکتروفتومتری و با دستگاه (Shimidzo UV-160) اندازه‌گیری شد. فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز با استفاده از روش Kar و Mishra(1976) صورت گرفت. فعالیت این آنزیم در مد سینتیک و در طول موج 240 نانومتر اندازه‌گیری شد. سه میلیلیتر مخلوط واکنش شامل بافر فسفات 50 میلی مولار با 8/6PH=، آب اکسیژنه 15 میلی‏مولار و 100 میکرولیتر عصاره آنزیمی بود. با اضافه کردن عصاره به محیط واکنش تجزیه H2O2 توسط آنزیم شروع می‏شود. برای اندازه‏گیری فعالیت آنزیم پراکسیداز محلول و دیواره‏ای