این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 129 صفحه می باشد.
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روان شناسی ،گرایش روانسنجی
فهرست مطالب
چکیده ۶
مقدمه ۷
بیان مسئله ۹
ادراک خود ۱۵
ضرورت پژوهش ۱۸
هدف پژوهش ۲۰
هدف فرعی پژوهش ۲۱
سئوال های پژوهش ۲۱
تعریف نظری اصطلاحات و متغیرهای پژوهش ۲۲
روایی و اعتبار ۲۲
ساختار عاملی ۲۳
اضطراب اجتماعی ۲۴
ادراک خود ۲۴
تعریف عملیاتی متغیرها ۲۵
مرور ادبیات و پیشینه پژوهش ۲۶
اختلال اضطراب اجتماعی ۲۸
تاریخچه اختلال اضطراب اجتماعی ۲۹
ویژگی های بالینی اختلال اضطراب اجتماعی ۳۰
علائم و اختلال های همراه ۳۳
همه گیری شناسی ۳۳
تفاوت های سنی و جنسی در اضطراب اجتماعی ۳۴
الگوهای نظری درباره سبب شناسی اختلال اضطراب اجتماعی ۴۴
دیدگاه رفتاری ۴۴
دیدگاه شناختی ۴۵
الگوی بک ؛ امری و گرین برگ ( ۱۹۸۵ ) ؛ باورهای ناکارآمد ۴۶
الگوی دپی و هیمبرگ( ۱۹۹۷) : تفاوت بین بازنمایی ذهنی از خود و استانداردهای مورد انتظار دیگران ۴۸
الگوی کلارک و ونر (۱۹۹۵؛نقل از ونروکلاک ؛۱۹۹۷؛کلارک وماتئوس ؛۲۰۰۲):تمرکز برخود ورفتارهای ایمنی ۵۰
درمان ۵۳
۱-نمایش درمانگری ۵۴
آموزش جرات ورزی ۶۰
پسایندهای تجربه اضطراب اجتماعی ۶۱
ارزیابی اضطراب اجتماعی ۷۰
مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA) (پاکلک، ۱۹۹۷) ۷۰
ادراک خود ۷۵
جمع بندی ۸۷
روش پژوهش ۹۰
جامعه آماری وگروه نمونه مورد مطالعه ۹۰
ابزار اندازه گیری ۹۰
روایی ابزار پژوهش ۹۲
روایی و اعتبار پرسشنامه ابعاد ادراک خود . ۹۵
روش گردآوری داده ها ۹۵
روش تحلیل داده ها ۹۶
تحلیل مولفه های اصلی ۹۷
عامل ۹۷
بار عاملی ۹۷
میزان اشتراک ۹۸
ماتریس عاملی ۹۸
چرخش متعامد ۹۸
چرخش متمایل ۹۸
میزان اشتراک ۹۹
یافته های پژوهش ۱۰۰
الف : توصیف داده ها ۱۰۱
تحلیل داده ها ۱۰۶
نتایج استنباطی ۱۰۶
ساختار عاملی ۱۰۶
اعتبار ۱۱۰
فرضیه دوم :رابطه ابعاد ادراک خود و اضطراب اجنماعی در دختران نوجوان معنادار است ۱۱۱
تبدیل نمره های خام به نمره های استاندارد ۱۱۳
بحث و نتیجه گیری ۱۱۶
سئوال اول : ضریب اعتبار مقیاس اضطراب اجتماعی برای نوجوانان چند است؟ ۱۱۷
سئوال دوم :مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان از چند عامل اشباع شده است ؟ ۱۱۸
فرضیه دوم ۱۱۹
محدودیت ها ی پژوهش ۱۲۳
پیشنهادات ۱۲۴
منابع فارسی ۱۲۵
چکیده
هدف پژوهش حاضر هنجار یابی و بررسی پایایی ،روایی تست اضطراب اجتماعی نوجوانان(SASA )و رابطه آن با ابعاد ادارک خود بر روی دختران نوجوان با گروه سنی ۱۷-۱۵سال شهرستان ساوه بود .پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای توصیفی است .تعداد ۳۰۰نفر به روش نمونه برداری چند مرحله ای انتخاب شدند تا به دو مقیاس اضطراب اجتماعی و ابعاد ادراک خود پاسخ دهند .پس از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات نتایج زیر حاصل شد :جهت اعتبار یابی ابزار پژوهش از روش آلفای کرونباخ استفاده شد .ضریب فوق برای ۲۵ سئوال باقیمانده ۷۸/. برآورد گردید. روایی سازه ای تست با روش تحلیل مولفه های اصلی با چرخش ابلیمن مورد بررسی قرار گرفت .نتایج نشان داد تست از دو زیرمقیاس بیم و ترس از ارزیابی منفی و تنش و بازداری در برخورد اجتماعی اشباع شده است..نتیجه آزمون هبستگی پیرسون ،نشان داد که شایستگی رفتاری وتحصیلی با ترس از ارزیابی همسالان رابطه منفی دارد.از سوی دیگر ،شایستگی اجتماعی ،ورزشی وجسمی ،خود ارزشمندی کلی با تنش و ترس از روابط اجتماعی رابطه منفی دارد .
مقدمه
اختلال اضطراب اجتماعی[۱] (هراس اجتماعی )یکی از شایع ترین اختلالهای کودکی و نوجوانی است .این اختلال در ۱/۱ درصد تا ۷/۳ درصد از جمعیت کلی کودکان و نوجوانان دیده می شود(بنجامین کاستلوووارن ؛۱۹۹۰؛ورهوست ؛ونداند ؛فردنیا ندوکاسیوس ؛۱۹۹۷) وبین ۳تا۱۳درصد در جمعیت بزرگسالان ؛گزارش شده است (هورای ؛کوپر ؛کرسول ؛شوفیلد وسک ؛۲۰۰۷).
بطورکلی این اختلال در کودکان به عملکرد تحصیلی ضعیف (لاست ,هرسن ؛کاردین ؛اوروشل وپرین ؛۱۹۹۱) ومشکلات روان شناختی مانند افسردگی (اینوربیتزن ؛نولان وواترز؛۲۰۰۰)و سوءمصرف مواد (پاین ؛کوهن گرلی ؛بروک؛ وما ؛۱۹۹۸) منجر می شود.
افزون براین ؛نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی درخطر ناپختگی اجتماعی قراردارند ؛اختلالی که در درماندگی و اجتناب از روابط اجتماعی را در پی دارد (بیدل وترز ؛؛۱۹۹۸ایندربتیزن ؛نولان ؛واترزوباکوسکی ؛۱۹۹۷).و می تواند به نارساکنش وری اجتماعی وروان شناختی و حتی بروز شخصیت اجتنابی در بزرگسالی منتهی شود (پاین ودیگران ؛۱۹۹۸).این اختلال درکودکان با نشانه هایی مانند کم رویی افراطی ؛کناره گیری ازتماس با دیگران ؛عدم تمایل به بازی گروهی ظاهرمی شود.انجمن روانپزشکی امریکا ((APA اختلال اضطراب اجتماعی را یک الگوی پایدار ترس های اجتماعی می داند(DSM-IV1994)
بطور کلی اضطراب عبارت است ازترسی مقاوم وشدید از شیئ یا موقعیتی که در واقع خطرناک نیست . چنین ترسی به تمایل شدید برای اجتناب از موقعیتهای اضطرابی می انجامد ؛ با اینکه افراد به غیر منطقی بودن ترسها و اجتنابهایشان آگاهی دارند( دادستان ؛ ۱۳۷۶ ).
اضطرابها شایعترین اختلالهای طبقه اختلالات اضطرابی می باشند. در [۲]DSM-IV این اضطرابها به سه دسته عمده تقسیم می شوند؛(۱)گذر هراسی[۳] ۲)هراس خاص [۴]و(۳)اضطراب اجتماعی .
.اختلال اضطراب اجتماعی خود به دو نوع تقسیم می شود؛ نوع اول که با ترس از یک موقعیت اجتماعی همچون صحبت کردن درجمع یا روی صحنه ودر حضور دیگران عمل کردن مشخص میشود و نوع غیر فراگیر؛محدود یا خاص نام دارد .
بیش از ۲۰درصد از افراد در اکثر جوامع این نوع اضطراب اجتماعی را نشان می دهند .نوع دوم که نوع فراگیر این اختلال می باشد وافراد تقریبا در همه موقعیتهای اجتماعی اضطراب دارند . این نوع ازاختلال را به مشکل می توان از اختلال شخصیت اجتنابی[۵] تمایز داد . در موقعیتهای بالینی افراد مبتلا به هر اس اجتماعی بیشتر موقعیت اجتماعی را برای خود هراس آورگزارش میکنند.( سادوک و سادوک[۶] ؛ ۲۰۰۰ ).
بیان مسئله
باتوجه به این که اختلال اضطراب اجتماعی درجمعیت های بالینی ،۱۳تا۸ درصد ازاختلال های اضطرابی را تشکیل میدهد. ترس پایداروغیر منطقی همراه با میل قابل توجه برای اجتناب از موقعیتهایی که فرد در آنها ممکن است در حضور دیگران بصورت تحقیر آمیز وخجالت آور عمل کند ، همان طور که پیشتر اشاره شد اضطراب اجتماعی در تخریب یا مختل کردن روابط اجتماعی نوجوانان نقش مهمی دارد. به نظر می رسد که اضطراب اجتماعی به کناره گیری و اجتناب از تعاملات منجر گشته و افت، کاهش یا نقصان در عملکرد را به همراه می آورد. بر این اساس هنگامی که نوجوانان مضطرب اجتماعی تلاش می کنند که از مهارت های اجتماعی خود استفاده کنند و یا می کوشند با دیگران به شیوه مناسبی تعامل داشته باشند سطوح بالای اضطراب، عملکرد آنان را تضعیف و یا حتی تخریب می کند. لذا توجه به اضطراب اجتماعی به عنوان بخش جدایی ناپذیر ارزیابی کارکرد اجتماعی تلقی می گردد. علاوه بر شناسایی افکار اضطرابی پرسشنامه های بسیاری می تواند برای ارزیابی اجتماعی نوجوانان مورد استفاده واقع شود. این پرسشنامه ها شامل پرسشنامه نگرانی های اجتماعی (اسپنس، ۱۹۹۵) و مقیاس اضطراب اجتماعی کودکان (لاگریگا و استون، ۱۹۹۳) است.
از نگاهی دیگر ، نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که دختران در مقایسه با پسران سطوح بالاتری از ترس از ارزیابی منفی گزارش کردند (ایندربیتزن ـ نولان و والترز، ۲۰۰۰؛ لاگرکا و لوپز، ۱۹۹۸؛ مالت و رودرگیوز ـ تام، ۱۹۹۹؛ پاکلک و ویدمار، ۲۰۰۰؛ پاکلک، ۲۰۰۴؛ پاکلک و ویدس، ۲۰۰۸).بنابراین معرفی دقیق مقیاسی که بتواند اضطراب اجتماعی نوجوانان با توجه به ساختار عاملی و ویژگی های روانسنجی این مقیاس به طور دقیق دنبال کند لازم وضروری است ..
اولین موردی که با اختلال هراس اجتماعی در متون گزارش شده است ؛ توصیفی می باشد که بقراط پزشک یونانی در قرن چهارم قبل از میلاد از یک فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی کلاسیک ؛ارائه کرده است که دارای این ویژگیها میباشد.
(( … در همه جا دیده نمی شود ؛زندگی در تاریکی را دوست دارد ؛و نمی تواند روشنایی را تحمل کند یا در مکانهای روشن بنشیند ؛ کلاهی چشمانش را پوشانده است ؛ نه می بیند ونه دیده می شود. اواز ترس اینکه مبادا در حرکات وگفتارها مورد سوء استفاده قرار گیرد ؛ مورد تعرض قرار گیرد ؛ پذیرفته نشود یا مریض شود؛ با هر کسی معاشرت نمیکند؛ او فکر می کند هرکسی او را می بیند…))( بورتون[۷]؛ ۱۶۲۱ ؛ ص ۲۷۲ ؛به نقل از روزنهان[۸])و سلیگمن[۹]۱۹۹۵ )
اضطراب اجتماعی برای نخستین بار در امریکا توسط بیرد)در فرانسه بوسیله ژانه توصیف شد .نخستین بار اصطلاح (( اضطراب اجتماعی[۱۰])) را مارکس گلدر[۱۱] ( ۱۹۶۶ ؛به نقل ازنویس [۱۲] و هاهن ساریک [۱۳] ؛ ۲۰۰۰ )برای این اختلال بکار بردند.این دو فردبر اساس یافته های خود مبتی بر اینکه اضطراب اجتماعی از نظر سن شروع از سایر هراسها متفاوت است ؛ این اختلال را از سایر هراس تمایز کردند ،که تاثیر به سزایی در تثبیت این واحد تشخیصی به عنوان یک اختلال مستقل داشت (مارکس ولگدر؛۱۹۶۶؛ به نقل از همان منبع).
این اختلال تا پیدایش راهنمای تشخیصی وآماری اختلالهای روانی ویرایش سوم ( DSM-III)در سال ۱۹۸۰ ؛ به عنوان یک اختلال یا نشانگان خاص قلمداد نمی شد.در این سال بود که این اختلال وارد نظام طبقه بندی اختلالهای روانی گردید و سیمایه های این اختلال دردو بازنگری DSM-III-Rو DSM-IVباوضوح بیشتری تعریف شدند
ویژگی یا سیمایه اساسی اضطراب اجتماعی در DSM-IV عبارت بود از ترس پایداروغیر منطقی همراه با میل قابل توجه برای اجتناب از موقعیتهایی که فرد در آنها ممکن است در حضور دیگران بصورت تحقیر آمیز وخجالت آور عمل کند. در DSM-III-R عنوان شد که فرد یا ازاین موقعیتهای هراسناک اجتناب می کند و یا با اضطراب شدیدی این موقعیت را تحمل می کندو این رفتار اجتنابی با کارکرد شغلی یا اجتماعی شخص تداخل می کند و از داشتن این ترس آشفته و ناراحت هستند. در ویرایش چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-IV ذکر گردید که شخص از افراطی یا غیر منطقی بودن هراس و ترس خود آگاهی دارد .
بطور کلی سیمایه اصلی هراس اجتماعی یک ترس آشکار ویاپدار از موقعیتهای اجتماعی یا عملکردی است واز این باورفرد ناشی می شود، که او دراین موقعیتها به شکل خجالت آوری یا تحقیر آمیزی رفتار خواهد کرد . درضمن این افراد هر گاه امکان داشته باشد از موقعیتهای ترس آور اجتناب خواهند کرد؛ در غیر اینصورت فرد بایستی فشار و ناراحتی قابل توجهی را در موقعیت تحمل کند. برای بعضی از افراد فقط بخش کوچکی از موقعیتهای اجرایی یا عملکردی همچون نوشتن در جمع یا سخنرانی برای گروهی از شنوندگان ترس آوراست و عده ای دیگر از دامنه گسترده ای از عملکرد عمومی یا موقعیتهای تعامل اجتماعی می ترسند. در هر کدام از موارد ؛ اضطراب اجتماعی زمانی بعنوان یک تشخیص مطرح می گردد که این گونه ترسها بطور معناداری عملکرد روزمره شغلی یا اجتماعی فرد را مختل می کند. اضطرابهای اجتماعی شایع شامل، ترس از صحبت کردن یا غذا خوردن در جمع ؛ ادرارکردن در توالتهای عمومی ؛ نوشتن در حضور دیگران ؛ سرخ شدن ؛ استفراغ کردن در حضور افراد دیگر و یا گفتن چیزهای احمقانه در موقعیتهای اجتماعی می باشد( سادوک و سادوک ؛ ۲۰۰۰)
علامتهای شایع همراه با اضطراب اجتماعی مشتمل است بر حساسیت زیاد نسبت به انتقاد ؛ ارزیابی و طرد ؛ مشکل در ابراز وجود ؛ عزت نفس پایین و احساس حقارت ؛ آنها مهارت اجتماعی ضعیف همچون تماس چشمی ضعیف وعلائم اضطراب را نیز نشان می دهند .این افراد اغلب دارای شبکه های حمایت اجتماعی ضعیف هستند و کمتر ازدواج می کنند. پاسخ به درمان خوبی دارند، ولی مراجعات کمی برای درمان دارند زیرا مشکل خود را نوعی خجالتی بودن می پندارند که نیاز به درمان ندارند .معمولا” این افراد در موقعیتهای بالینی همواره شاکی هستند که از چند موقعیت اجتماعی می هراسند ( نویس و هاهن – ساریک ؛ ۲۰۰۰؛ سادوک و سادوک ؛ ۲۰۰۰) . هراس اجتماعی ممکن است با اختلال وحشتزدگی[۱۴] ؛ گذرهراسی ؛ اختلال وسواسی – اجباری[۱۵] ؛ اختلال های خلقی ؛ اختلال های وابستگی به مواد و … همراه باشد.
طبق یک مطالعه بین فرهنگی در کشورهای آمریکا؛کاندا ؛وکره بالاترین میزان شیوع اضطراب اجتماعی در ایالات متحده با ۳/۱۳% در کره با ۵/۰% پایین ترین شیوع مشاهده شد (سادوک وسادوک ؛۲۰۰۰).
میانگین سن شروع این اختلال از اواسط نوجوانی تا اواخر ۲۰ سالگی می باشد که اغلب سن متوسط شروع اضطراب اجتماعی را ۱۶ سال گزارش می کنند .
مطالعات مختلف در بررسی عوامل زمینه ساز برنقش بااهمیت عوامل جمعیت شناختی سن وجنس تاکید قابل ملاحظه ای داشته اند .
رفتارگرایان عقیده دارند که افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی ؛ نخست از راه شرطی شدن ترس را می آموزند وسپس اجتناب از پاره ای از اشیاء ؛ موقعیتها یا رویدادها فرا می گیرند.
نظریه های شناختی پیرامون اختلالات اضطرابی مبتنی بر این انگاره می باشند که عوامل شناختی همچون باورهای ناکارآمد و افراد غیر منطقی نقش به سزایی در سبب شناسی و تداوم اضطراب بازی می کنند .
در حوزه علت شناسی و درمان گری اختلال اضطراب اجتماعی در کودکان ، تنوع و تعدد دیدگاه های نظری و به تعاقب آن شیوه های درمان گری بسیاری است .
دیدگاه های فرهنگی – اجتماعی ، رفتاری نگر ، شناختی ، رفتارشناسی طبیعی و زیستی – رفتاری ، زیست شناسی و تبین های روان پویشی هر یک از منظری به این اختلال نگریسته و بر مبنای روی آورد خود، به تدوین طرح های درمان گری خاص پرداخته اند .آنچه در همه این روی آوردها مورد تاکید قرار گرفته است تشخیص زودهنگام و سپس انتخاب شیوه درمان گری متناسب در کودکان و نوجوانان به منظور پیشگیری از آسیبهای وخیم در بزرگسالی است .
ادراک خود [۱۶]
بیرن[۱۷] (۱۹۸۴)در مورد الگوهای نظری مفهوم خود بحث کرده است .او به سه الگو بیشترین توجه خود را اختصاص داده است .الگوی نخست ،بیانگر تک بعدی بودن مفهوم خود است .الگوی دوم بیانگر این است که مفهوم خود از جنبه های نسبتامتمایزی ساخته شده است .الگوی سوم ،بیانگر یک الگوی سلسله مراتبی است ،محسنی (۱۳۷۵) معتقد است ادراک خود ،مفهومی شناختی –اجتماعی است و کوشش در جهت متما یز ساختن خود از دیگری است .در این ارتباط ،هارتر (۱۹۹۹) براین باور است اگر کودکان در محیطی پذیرا زندگی کنند ،به طوری که مجبور به انجام تکالیفی نشوند که برای انجام آن آمادگی ندارند ،ادراک آن ها از لیاقت های شناختی خود آسیب نمی بیند .
مفاهیمی مانند حرمت خود [۱۸]خودپنداشت [۱۹]،ادراک شایستگی [۲۰]و ادراک خود در ادبیات مربوط به علوم شناختی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند .ادراک شایستگی اساس پیدایش و سلامت روانی [۲۱] در نظریه اریکسن (۱۹۵۰)است .در این نظریه ادراک شایستگی عبارت است از احساس توانمندی برای انجام موفقیت آمیز تکالیفی که مستلزم برخورداری از مهارتهای معینی است که از طریق تعامل با محیط اجتماعی و فیزیکی بوجود می آید .
پایان نامه هنجاریابی مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA) بر روی دانش آموزان
