اسلام در اندلس
مقدمه
در سال711.م/92. ق یک دسته از مسلمانان به رهبری طارق بن زیاد که نام وی در کلمه جبل الطارق ابدی شده است توانستند بخش اعظم اسپانیا را فتح کنند. اعراب قلمرو جدید خودرا در اسپانیا اندلس میگفتند وشهر قرطبه را به پایتختی برگزیدند.
در سال756.م/139. ق فردی از خاندان بنی امیه بنام عبدالرحمن با کمک هوادارانش در اندلس به حکومت میرسد و حکومت مستقل امویان را در اندلس تاسیس میکند. دردوران اوج ان در زمان عبدالر حمان سوم912-961.م/300-350. ق انها خود را خلیفه" و" امیر المومنین" خواندند. درگیریهای داخلی بعدی بر سر جانشینی سبب تضعیف انها شد.در سال 1031.م /422. ق شورای وزیران در قرطبه تشکیل شد و پایان خلافت امویان اندلس و تاسیس شورای دولتی را اعلام نمود این شورا فقط بر قرطبه حکومت میکرد و مناطق دیگر بدست حکام محلی اداره میشد.
هر چند حکمرانان مسلمان نسبت به پیروان مذاهب دیگر با مدارا و تسامح رفتار میکردند اما استقبال ساکنین اسپانیا از دین جدید بسرعت افزایش می یافت در این میان میل دستیابی به مزایای اجتماعی مسلمان بودن و تحسین فر هنگ اسلامی بعنوان تمدن مترقیتر جایگاه بر جسته ای داشت. خدمت خاص تمدن اسلامی اندلس را باید در حوزه شهر سازی و توسعه شهرها ونیز شکوفایی اقتصادی که در اثر احیای تجارت بوجود امد جستجو کرد.
بر اثر متلاشی شدن حکومت مرکزی فشار دول مسیحی بر مسلمانان افزایش یافت بطوریکه که حکمران اشپیلیه المعتمد وفقهای مالکی از حکومت مرابطون در افریقای شمالی تقاضای کمک کردند و مرابطون بعد از انجام ماموریتشان حکومت اندلس را در اختیار گرفتند. پس از پایان قطعی حکومت مرا بطون در اندلس در سال 1145.م/535. ق و تا سال 1170.م/565. ق که اندلس تحت قدرت مو حدون قرار گرفت هرج ومرج حکمفرما بود. اما موحدون نیز همانند مرابطون مدت زیادی دوام نیاوردند وبزود ی در سراشیبی سقوط افتادند. در این شرایط حملات دول مسیحی شمال اسپانیا افزایش یافت و قرطبه درسال1236.م /634. ق واشبیلیه در سال 1248.م /645. ق بدست مسیحیان افتاد. در این ایام فردی بنام محمد بن یوسف ابن نصرحکومت نصریه را در غرناطه تاسیس کرد. 1238 .م /635.ق که بعد از دو قرن ونیم در سال 1491.م/896. ق منقرض شد. در هنگامی که سراسر اروپا در توحش و جهل قرون وسطی فرو رفته بود در اندلس تقریبا همه سواد خواندن و نوشتن را داشتند. وجود مدارس ومراکز علمی متعدد از قبیل دانشگاهها وکتابخانه ها از مشخصات این دوره میباشد.
مراحل تحول اسپانیای اسلامی (اندلس):
- فتح اسپانیا تا سقوط خلافت امویان در دمشق (711- 750.م/92- 132. ق)
الف. فتح اسپانیا
توسعه اسلام به اسپانیا با گسترش قدرت اعراب در افریقای شمالی و ضعف ویزیگوتها – حاکمان پیشین اسپانیا- کاملا هماهنگ بود
ضعف اسپانیای ویزیگوت
نارضایتیهای عمومی علیه حاکمیت ویزیگوتها در اسپانیا رو به افزایش بود تا انجائیکه بسیاری از افراد عادی مسلمین را نجات بخش خود دانسته و هر گونه کمکی که میتوانستند بکنند میکردند . دلیل عمده این نارضایتیها رکود و عدم رونق اقتصادی بود.رفتار بیر حمانه و خشن با یهودیان نیز سبب ناخشنودی این گروه از حکومت ویزیگوتها شد و بدون شک انها در تر غیب مسلمین برای حمله به اسپانیا تلاش میکردند .
همراهی نیروهای محلی :
نام کنت جولیان فرماندار بیرنظی سپته (septe) که درساحل جبل الطارق قرار دارد در این زمان به چشم میخورد . او در پی اختلاف با رودریک شاه ویزیگوت مسلمانان را تحریک به حمله به اسپانیا میکند.چنانکه هفت هزارنفراز مسلمانان به رهبری طارق در کشتیهاییکه او تدارک دیده بود به نزدیکی جبل الطارق اورده شدند.
یورش به اسپانیا در سال 711. م/92. ق
اسلام در اندلس - 26 ص ورد