لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:11
چکیده
- مقدمه
1
2- انواع پارادایم های مختلف مدیریت دولتی موجود
2-1- مدیریت دولتی سنتی
2-2- مدیریت دولتی نوین
2-3- خدمات عمومی نوین
3- پارادایم مدیریت اسلامی
3-1- خصوصیات و معیارهای تخصصی
3-1-1- شجاعت
3-1-2- علم ودانش
3-1-3- قاطعیت
3-1-4- تجربه کاری
3-1-6- حسن تدبیر
3-1-5- استقامت در برابر مشکلات
چکیده
دراین مقاله با اشاره ای به پارادایم های مختلف مدیریت دولتی و شرح خلاصه ای از ابعاد مختلف آنها و با بررسی سخنان حضرت علی (ع) در مورد مدیران و رهبران در نامه های ایشان به مالک اشتر و دیگر والیان، جایگاه مدیریت اسلامی را در بین سایر پارادایم ها روشن کرده و پیشنهادی در جهت نظم ساختاری نوین متناسب با سیستم حکومت کشور در نظام جمهوری اسلامی ایران ارائه می نماید.
1- مقدمه
ابتدا درباره اصطلاح پارادایم که در این مقاله مورد توجه است تاریخچه ای بیان میکنیم. توماس کوهن فیزیکدان آمریکایی، اولین کسی بود که در دهه 1960 بطور مشخص در کتاب خود به نام ساختار انقلاب های علمی، از اصطلاح پارادایم استفاده کرد. پارادایم دارای ریشه یونانی، به معنای الگو است. از نظر کوهن، در هر دوره زمانی یک شیوه دیدن جهان، هنجار تلقی می شود. کوهن این شیوه نگرش به جهان، که دریک دوره از زمان مورد قبول اکثریت اعضای یک جامعه علمی است، را پارادایم نامید (کوهن، 1976).
سیر تکامل دانش مدیریت، باعث پیدایش پارادایم های گوناگونی در این رشته شده است. این پارادایم ها هر یک از دیدگاه خاصی، سازمان و مدیریت را مورد توجه قرار داده اند. یکی از این پارادایم ها، نظریه اقتضایی است. گری دسلر، استاد دانشگاه فلوریدا، از طرفداران دیدگاه اقتضایی بود. این نظریه نقطه مقابل نظریه اصول گرایی فایول است. نظریه اقتضایی، با اصول جهانشمول در مدیریت مخالف است و عقیده دارد که هرسازمان در هر جا نسخه مخصوص به خود می خواهد. در صورتی که بر اساس نظریه اصول گرایی فایول، تنظیم نسخه ای ثابت، برای همه سازمانها امکان پذیر است. نظریه اقتضایی نظریه اصوالگرایی را مردود می شمارد و مدیریت به اقتضای زمان و مکان و شرایط و موقعیت را مطرح می کند.
اسلام دینی است که به اقتضای زمانهای مختلف و متناسب با شرایط اجتماعی گوناگون، رهنمود های خاصی را ارائه می دهد و مبتنی بر اصول و مبانی عقیدتی می باشد (جاسبی،1380). لذا اسلام با مدیریت اقتضایی سازگار است.
2- انواع پارادایم های مختلف مدیریت دولتی موجود
در اینجامختصراً سه پارادایم اساسی مدیریت دولتی و مقایسه آن با مدیریت اسلامی را مورد بررسی قرار می دهیم:
2-1- مدیریت دولتی سنتی
نظریه تفکیک سیاست از اداره ویلسون و نظریه بروکراسی وبر، زیر بنای مدیریت دولتی سنتی است. بر اساس نظر ودرو ویلسون، همیشه یک مرکز قدرت در درون هر سیستم دولتی وجود دارد. دانشمند باید این مرکز قدرت را از نظر جایگاه قرار گرفتن آن در سیستم و اینکه صاحب اختیارقدرت چه کسی است شناسایی کند. هنگامی که مرکز اعمال سلطه در سیستم شناسایی شد آنگاه می توان ساختار اختیار را مورد بررسی قرار داد. تئوری اداره ویلسون مبتنی بر تمایز دقیقی است که او بین سیاست و اداره قائل شده است. دولتها ممکن است از لحاظ اصول سیاسی با یکدیگر فرق داشته باشند، اما اصول اداره خوب، تقریباً در همه سیستمها مشابه است. تاکید مدیریت دولتی سنتی بر ارباب رجوع بود.
2-2- مدیریت دولتی نوین
از آغاز دهه 1990 در اکثر کشورهای پیشرفته، الگوی جدیدی از مدیریت دولتی با نامهای مختلف، ظهور کرد که تاکید همه آنها بر استفاده از اصول و قواعد مدیریت بخش خصوصی در بخش دولتی است. همه اینها در جهت تحقق ارزشهای صرفه جویی، کارایی و اثر بخشی در کلیه سطوح دولت تلاش کرده اند و بر فاصله گرفتن از بروکراسی و انعطاف پذیر کردن سازمان، استفاده از پیمانکاری و افزایش رقابت میان ارائه کنندگان خدمات توجه دارند. در مدیریت دولتی نوین مشتری مورد تاکید بود. الگور این تغییرات را اقتضای عصر اطلاعات نامید و آن را به عنوان تغییر مدیریت دولتی سنتی به مدیریت دولتی نوین نام برد.
2-3- خدمات عمومی نوین
این دیدگاه مبتنی بر شهروندی دموکراتیک، نظریه گفتمان و جامعه مدنی قرار دارد و منافع عمومی را مورد توجه قرار می دهد. اینکه در مدیریت دولتی نوین، مشتری مورد تاکید است و سیاست شهروندان اولویت دارند، از این موضوع ناشی میشود.
3- پارادایم مدیریت اسلامی
خصوصیات و معیار های مدیران جامعه اسلامی از نظر حضرت علی (ع) که از نهج البلاغه استخراج شده است را می توان به سه دسته تقسیم نمود:
3-1- خصوصیات و معیارهای تخصصی
3-1-1- شجاعت
امیر المومنین در نامه به مالک اشتر می فرمایند: «به اهل شجاعت بپیوند و آنان را به عنوان کار گزار انتخاب نما.» (قوچانی،1374،ص137).
3-1-2- علم ودانش
حضرت علی (ع) در خطبه 172 نهج البلاغه می فرماید: «ای مردم همانا سزاوار ترین مردم به این امر (خلافت و زمامداری) کسی است که توانا ترین آنها بر اجرای امور و دانا ترین به فرمان خداوند در فهم مسائل باشد.»
3-1-3- قاطعیت
علی (ع) از شک و تردید بی مورد نهی کرده و می فرماید: «علم خود را به جهل و یقین خود را به شک تبدیل نکنید، وقتی دانستید عمل کنید و زمانی که یقین کردید، اقدام نمایید.» (نهج البلاغه:حکمت 274).
3-1-4- تجربه کاری
علی (ع) در نامه به مالک اشتر می فرماید: «افراد باتجربه را به عنوان کارگزار انتخاب نما.» (قوچانی، 1374،ص82).
تحقیق در مورد پارادایم مدیریت اسلامی و بررسی آن در نامه ها و خطب حضرت علی