روستایی و هم در شهرها به دنبال داشته است. سیاست ها و راهبردهای مختلفی برای کاستن از آثار منفی این مشکلات و پاسخ به نیازهای زندگی در سکونتگاه های شهری و روستایی در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران در پیش گرفته شده اس ت. براین اساس، ایجاد و توسعه شهرهای کوچک همواره به عنوان یکی از سیاست های عمده در امر برنامه ریزی کشورهای در حال توسعه مدنظر بوده است. در کشور ما نیز توسعه شهرهای کوچک از طریق اجرای سیاست ارتقای روستاهای بزرگ و مستعد به شهر شدن، یکی از مهمترین اقداماتی بوده که با هدف بهبود کیفیت و استانداردهای زندگی در نواحی روستایی، کاهش مهاجرت به شهرهای بزرگ و جذب مهاجران در شهرهای کوچک انجام گرفته است. برخی مطالعات نیز مؤید کارکردهای بالقوه و بالفعل توسع ها ِ ی تبدیل مراکز روستایی به شهر است؛ زیرا شهرهای کوچک با ایجاد فرص ت های شغلی غیرزراعی و ارائه خدمات مورد نیاز ساکنان، در کاهش مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ تر نقش مؤثری ایفا می کنند و زمینة توزیع متعادل جمعیت، امکانات و سرمایه رافراهم می آورند (رکن الدین افتخاری و ایزدی خرامه، ۱۳۸۱ ). ه مسو با این سیاست، طی چند دهة گذشته تعداد زیادی از نقاط روستایی در کشور به نقاط شهری تبدیل شده اند. ۱۳۳۵ ، تعداد ۷۸ روستا به شهر ارتقا یافتند. افزایش تعداد شهرها - در طی سال های ۴۵ ۱۳۶۵ به ترتیب - ۱۳۵۵ و ۷۵ -۶۵ ،۱۳۴۵- از طریق ارتقای روستاها در طی سال های ۵۵ ۱۳۷۵ با رشدی - ۱۲۳ و ۱۱۶ شهر بوده است، و این تعداد در فاصله سال های ۸۵ ،۹۶ چشمگیر، به ۴۰۶ شهر می رسد. به عبارت دیگر، از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۵ ، تعداد ۸۱۷ شهر به شهرهای کشور افزوده شده است. از این تعداد ۲۵ نقطه، شهرهای جدید و نوبنیادی بوده که در اطرافکلان شهرها با هدف جذب جمعیت مازاد و سرریز آنها ایجاد شد ه اند، ولی بقیهروستاهایی بوده اند که به دلایلی مانند تقاضا و پیگیری مردم محلی، مشارکت مالی مردم محلی، موقعیت مناسب یا خاص جغرافیایی، موقعیت خاص سیاسی (مرکزیت بخش درتقسیمات کشوری، جمعیت نسبتًا زیاد، پیگیری نماینده شهرستان در مجلس ، و درنهایت با موافقت مسئولان در سطح بخش، شهرستان، استان ، وزارت کشور و کمیسیون سیاسی و دفاعی دولت) به شهر ارتقا یافت ه ان د. در این ز مینه، تبصره ماده ۴ قانون تقسیمات کشوری نقش مؤثری در تشدید روند تبدیل نقاط روستایی به شهر داشته مراکز بخش با هر میزان جمعیت و همچنین روستاهای واجد » است. طبق این تبصره شرایط (مندرج در ماده ۴ قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری) چنانچه در تراکم کم دارای ۴۰۰۰ نفر و در تراکم متوسط بالغ بر ۶۰۰۰ نفر جمعیت باشند م یتوانند به .( دفتر تقسیمات کشوری، ۱۳۸۵ ) « عنوان شهر شناخته شوند تاکنون در داخل کشور در زمینه ارتقای روستاها به شهر و تأثیرات آن بر توسعه نواحی روستای ِ ی اطراف، مطالعاتی صورت گرفته است که از آن جمله م یتوان به مطالعات حسینی حاصل ( ۱۳۷۸ )، ایزدی خرامه ( ۱۳۸۰ )، رستمی ( ۱۳۸۰ )، شیخی 1382 )، فنی ( ۱۳۸۲ ) و قادرمزی ( ۱۳۸۳ ) اشاره کرد؛ ولی در خصوص تأثیرات این ) ارتقا بر ابعاد و قلمروهای کیفیت زندگی ساکنان محلی و روستاهای اطراف ، تحقیقات مشخصی انجام نشده است
فرمت ورد تعداد صفحات 12
مقاله ارتقای روستاها به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی (مطالعه موردی: شهرهای فیروزآباد
