لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 6
ضرب المثلهای قرآنی
نه تنها شعرا و ادبا و فقها و… تحت تأثیر قرآن بوده‌اند و از آیات وحی الهام‌گیری کرده‌اند؛ بلکه وحی در کلمات و جملات مردم کوچه و بازار نیز نفوذ کرده و برای گفتن ضرب‌المثلها نیز از آیات قرآن الهام گرفته‌اند، در نوشتار زیر تعدادی از آیات و ضرب‌المثلهای معادل فارسی آنها آمده است. نا‌گفته معلوم است که ضرب‌المثلهای فارسی برگرفته از کلام وحی بیش از این می‌باشد؛ ولی جهت اختصار به همین مقدار بسنده شد.
1. «لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ»؛
چرا سخنی می‌گویید که به آن عمل نمی‌کنید.» (سوره‌ی صف، آیه‌ی 2)
به عمل کار برآید، به سخن دانی نیست.
2. «وَما عَلَی الرَّسُولِ إلاّ الْبلاغُ؛
پیامبر وظیفه‌ای جز رسانیدن پیام (الهی) ندارد.» (سوره‌ی مائده، آیه‌ی 99)
گر نیاید به گوش رغبت کس
بر رسـولان پیام بـاشد و بس
از ما گفتن بود.
3. «لِکُلِّ نَبأٍ مُسْتَقَر».
هر خبری را وقت معینی است.» (سوره‌ی انعام، آیه‌ی 67)
هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.
4. «ما عَلَی الْمُحْسِنین مِنْ سَبِیل؛
بر نیکوکاران باکی نیست.» (سوره‌ی توبه، آیه‌ی 91)
آن را که حساب پاک است از محاسبه چـه باک است
5. «قُلْ کُلّ یعْمَلُ عَلی شاکِلَتِهِ؛
بگو هر کس بر حَسَب شکل‌گیری شخصیتش، عمل می‌کند.» (سوره‌ی اسراء، آیه‌ی 84)
از کوزه همان برون تراود که در اوست.
6. «ألَیسَ الصُّبْحُ بِقَریبٍ؛
مگر نه این است که صبح امید (پیروزی) نزدیک است؟» (سوره‌ی هود، آیه‌ی 81)
در نا امیدی بسی امید است پـایان شب سیه سپید است
(نظامی)
7. «عَسی أنْ تَکْرَهُوا شَیئاً وهُوَ خَیر لَکُمْ؛
و شاید چیزی را خوش ندارید و حال آن که خیر شما در آن است.» (سوره‌ی بقره، آیه‌ی 261)
دردا که طبیب صـبر* می‌فـرماید وین نفس حریص را شکر می‌باید
* صبر: نوعی گیاهی دارویی و بسیار تلخ.
8 ـ «فإنَّ مَعَ الْعُسْرِ یسْرا؛
پس به یقین بعد از هر سختی، آسانی است.» (سوره‌ی انشراح، آیه‌ی 5)
از پَسِ هرگریه آخر خنده‌ای است.
9. «اللّهُ یرزُقُها وإیاکُمْ؛
خداوند، او و شما را روزی می‌دهد.» (سوره‌ی عنکبوت، آیه‌ی 60)
هر آن کس که دندان دهد، نان دهد.
10. «وَلا تَجْعَلْ یدَکَ مَغْلُولَةً إلی عُنُقِکَ وَلا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ؛
وهرگز دستت را برگردنت زنجیر مکن (و ترک انفاق و بخشش مکن) و بیش از حدّ (نیز) دست خود را مگشا.» (سوره‌ی اسراء، آیه‌ی 29)
اندازه نگه دار که اندازه نکوست.
11. «وَلا یحِیقُ الْمَکْرُ السَّیءُ إلاّ بِأهْلِهِ؛
و اندیشه‌ی بد، جز اهلش را فرا نگیرد.» (سوره‌ی فاطر، آیه‌ی 43)
هر آن کس که اندیشه‌ی بد کند بـه فرجام بـد تـا تـن خـود کند
(فردوسی)
12. «وَمَنْ أساءَ فَعَلَیها؛
وهر کس بد کند (به زیان) خود اوست.» (سوره‌ی جاثیه، آیه‌ی 15)
هر که بدی کـرد و به بد یارش هم به بد خـویش گـرفتار شد
13. «وَجَزاءُ سَیئَة سَیئة مِثْلُها؛
و جزای بدی، بدی است مانند آن.» (سوره‌ی شوری، آیه‌ی 40)
کلوخ انداز را پاداش سنگ است. (سعدی)
14. «وَلِکُلِّ أمّةٍ أجَل…؛
و برای هر اُمّتی اجلی است…» (سوره‌ی اعراف، آیه‌ی 34)
که کار خدای نه کاری است خرد قـضـای نبشتـه نشـایــد سـِتُـرد
(فردوسی)
قضـا کشتی آن جا که خـواهد بَرد و گـر نا خـدا جـامعه‌بـر تن دَرَد
(سعدی)
15. «وأنَّ لَیسَ للإنْسانِ إلاّ ما سَعی؛
و انسان را نیست جز آنچه کوشش کند.» (سوره‌ی نجم، آیه‌ی 39)
به جز از کشته خویش نَدرَوی.
نا‌بـرده رنـج گنج میسّر نـمـی‌شـود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد
(سعدی)
16. «یعرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسیماهُمْ…؛
گناهکاران به چهره و سیمایشان شناخته شوند.» (سوره‌ی الرحمن، آیه‌ی 41)
رنگ رخسار خبر می‌دهد از سرّ ضمیر
(سعدی)
17. «أولئِکَ الّذینَ اشْتَروا الضَّلالَةَ بِالْهُدی فَمَا رَبِحَتْ تِجارتُهُمْ وَما کانُوا مُهْتَدِین؛
آنانند که گمراهی را به بهای هدایت خریدند، پس تجارتشان سودی نکرد و از هدایت‌یافتگان نبودند.» (سوره‌ی بقره، آیه‌ی 16)
دین به دنیا فـروشان خـرند یوسف فروشند تا چه خرند
18. «واعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جِمیعاً ولا تَفَرّقوا؛
وهمگی به ریسمان الهی دست زنید و پراکنده نشوید.» (سوره‌ی آل‌عمران، آیه‌ی 103)
یک دست صدا ندارد.
19. «إنّی أری ما لا تَروْنَ؛
همانا من آن می‌بینم که شما نمی‌بینید.» (سوره‌ی انفال، آیه‌ی 48)
تو مو می‌بینی و من پیچش مو.
20. «واجْعَلْ لِی وَزِیراً مِنْ أهْلِی، هارونُ أخِی اُشْدُدْ بِهِ أزْرِی؛
و از اهل من برایم وزیری قرار بده. هارون برادرم را، پشت من بدو استوار کن.» (سوره‌ی طه، آیه‌ی 29)
اگر دو برادر دهد پشت به پشت تـن کـوه را بـاد مـانـد بـه مشت (فردوسی)
برادر پشت برادر است.
21. «قالَ یا نُوحُ إنَّهُ لَیسَ مِنْ أهْلِکَ إنَّهُ عَمل غَیرُ صالِح؛
ای نوح بی گمان او از اهل تو نیست او [صاحب] کرداری نا شایست است.» (سوره‌ی هود، آیه‌ی 46)
دانلود تحقیق کامل درباره ضرب المثلهای قرآنی