لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 35
دانشگاه آزا د ا سلا می ارا ک
دانشکده فنی مهند سی
گروه کامپیوتر
پروژه کار آ موزی
نام دا نشجو: آ زا ده سعیدی
استا د: جنا ب آقای مهند س شجاعی نیا
بهار1384
پدر و مادر یعنی دریا، آینه، آسمان
آسمانید! پدر! مادر!
به شما تقدیم می کنم
با تمام د ل...
با تشکر و آرزوی موفقیت برای
جناب آقای ساعدی و سرکار خانم میر شمس الهی
که مرا در انجام این پروژه یاری نمودند.
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه35
بخشی از فهرست مطالب
1ـ اهمیت و نقش ارتباطات و مخابرات در جامعه...................1
2ـ تاریخچه ی مخابرات..................................................2
3ـ تأسیس شرکت مخابرات استان مرکزی ...........................2
4ـ تشکیلات کلی شرکت مخابرات......................................3
ـ معاونت توسعه و مهندسی........................................................3
ـ مدیریت مخابرات مرکز استان....................................................3
ـ مدیریت اداری و تدارکاتی.......................................................3
ـ معاونت نگهداری و بهره برداری.................................................3
ـ مدیریت مالی و اقتصادی........................................................3
ـ واحد بازرسی و رسیدگی به شکایات ( تلفن 2244441 )..............................4
ـ واحد روابط عمومی............................................................4
5ـ نمودار سازمانی شرکت مخابرات استان مرکزی...............5
6ـ خدمات قابل ارائه در مراکز تلفن...................................6
7ـ سیم کشی.................................................................6
ـ سیم کشی خارجی...............................................................6
ـ سیم کشی داخلی................................................................6
8ـ تلفن همگانی.............................................................7
9ـ سرویسهای ویژه تلفنی.................................................8
10ـ عوامل قطع تلفن توسط مخابرات..................................8
11ـ مرکز اطلاعات 118................................................8
12ـ دبیت کارت(DEBIT CAR) ..................................9
13ـ خدمات اینترنت.......................................................9
14ـ تلفن گویای 135...................................................10
15ـ جایگاه اینترنت www.tciarak.ir ............................10
16ـ شبکه چیست؟........................................................11
ـ فوائد شبکه سازی........................................................11
ـ شبکه کامپیوتر در مخابرات................................................14
17- کارت گرافیک...................................................15
18ـ کارتهای صدا(Sound Cards) ..........................17
19ـ کارتهای مودم...................................................18
20ـ چاپگرها(Printer) ...........................................21
21ـ اسکنرها(Scaner) ...........................................22
22ـ انواع فن..........................................................23
23ـ صفحه کلید.......................................................23
24ـ ماوس.............................................................24
25ـ مونیتورها(Monitors) ......................................25
26ـ پارتیشن بندی هارد دیسک نو..................................27
27ـ ویژوال بیسیک....................................................29
28ـ پروژه مربوط به ویژوال بیسیک..............................29
1ـ اهمیت و نقش ارتباطات و مخابرات در جامعه
واکنش هر موجود زنده در برابر محیط و اجتماع خود بر اساس یک سلسله اطلاعات صورت می گیرد و این اطلاعات فراهم نمی گردد جز با برقراری ارتباط با محیط و همنوع خویش . بدین ترتیب هرچه امکانات ارتباطی وسیع تر و پیشرفته تر باشد دستیابی به منابع اطلاعاتی افزونتر خواهد بود و به تبع داشتن اطلاعات غنی ، فرد یا جامعه را دارای پویایی و تحرک سریعتر و معقول تری می نماید .
دستیابی به اطلاعات صحیح ، مطمئن و سریع در اتخاذ تصمیم گیری ها از اعتبار بالایی برخوردار است که در نتیجه ، ارتباط سالمی را طالب است . غالباً برقراری ارتباط و کسب اطلاعات خارج از قلمرو مشاهده مستقیم و تماس شخصی نیاز به امکانات ویژه ای دارد . از میان طیف وسیع امکانات ارتباطی می توان از مخابرات به مفهوم متعارف در جامعه کنونی نام برد .
صور ابتدائی ارسال خبر ، افروختن آتش و ایجاد دود برفراز کوهها ، نواختن طبل و قاصدان پیاده یا سواره بوده است . اما از سال 1840 که الفبای مورسی تلگراف مورد استفاده قرار گرفت پیشرفت تکنولوژی مخابرات سرعت زاید الوصفی داشته است بطوریکه امروزه مخابرات بعنوان سریعترین روش شناخته شده انتقال اطلاعات مهم و بنا بر تعبیری متضمن غنای فکری جوامع سیاسی و تسریع کننده آهنگ پیشرفت در عرصه های گوناگون اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی نقش ارزشمند و والائی را نصیب خود ساخته ، بنحویکه توسعه و گسترش تکنولوژی مخابرات از جمله عوامل مهم پیشرفت و ترقی آنها قلمداد می گردد . بعبارت دیگر تا کشوری به تکنولوژی پیشرفته مخابراتی و سیستمهای نوین این صنعت قرن ، دست نیابد و تجهیز نگردد به مفهوم واقعی و حقیقی به توسعه و ترقی دست نخواهد یافت و به راهیابی در قافله پرشتاب کشورهای مترقی نائل نخواهد شد .
جدا از مطلب بالا و در واقع مهمتر از این مسائل ، رسالت ارزشمندی است که در جوامع بشری بر دوش مخابرات قرار گرفته و الحق مخابرات هم بخوبی از عهده آن برآمده است و آن بیدار ساختن و آگاهی دادن به ملتهای ستمدیده و عقب نگه داشته شده در راه مبارزه و مقابله با قدرتهای زورگو و استکباری جهانی برای بدست آوردن آمال آزادیخواهی و اعمال قدرتهای مردمی خویش است که تجلی بارز و زنده آن در جمهوری اسلامی طلیعه پیروزی انقلاب اسلامی ایران ظاهر گردیده است .
بنابر علل بالا و بسیاری از دلائل دیگر امروزه ملتها بسیج شده اند تا در زمینه تولید و استفاده از تکنیکهای پیشرفته مخابراتی ، طرحهای گسترده و نوینی را اجرا نمایند و در این راستا شرکت مخابرات استان مرکزی با توجه به موقعیت حساس استان به لحاظ داشتن مجمتمع ها و مراکز عظیم صنعتی و تجاری در جهت تسهیل و تحقق موارد فوق و توسعه مخابرات ، نقش مهم و بسزایی را ایفاء نموده است .
2ـ تاریخچه ی مخابرات اراک
تلفن شهری اراک در سال 1304 در اتاق کوچکی در طبقه فوقانی ساختمانی واقع در دروازه حاج علینقی با هشت شماره تلفن مغناطیسی تاسیس گردید . بعد از مدتی اداره به خیابان امیرکبیر انتقال داده شد و در سال 1306 با داشتن 125 شماره تلفن مغناطیسی به طبقه ی فوقانی ساختمان واقع در خیابان خوانساریها تغییر مکان نمود و پی در پی به شماره های تلفن مغناطیسی افزوده شده تا این که در سال 1340 جمعاً دارای 925 شماره تلفن مغناطیسی گردید و در سال 1341 با نصب دوهزار شماره جدید به خودکار مبدل گردید و در سال 1351 چهار هزار شماره به دو هزار شماره قبلی اضافه شد. در سال 1354 سه هزار شماره جدید در مرکز شهر صنعتی اراک تاسیس گردید . پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی جهش بی سابقه شبکه های مخابراتی آغاز شد بطوریکه در حال حاضر شهر اراک با پنج مرکز پرظرفیت دارای یکصد هزار شماره تلفن مشغول بکارمی باشد. و این درحالی است که تعداد شماره منصوب استان نیز تا این تاریخ(تیرماه 1382 ) 277221 شماره می باشد .
3ـ تأسیس شرکت مخابرات استان مرکزی
در سال 1374 با توجه به فعالیتهای مخابراتی و توسعه روز افزون صنعت مخابرات در پهنه کشور جمهوری اسلامی ایران و پیروی از سیاست تمرکز زدایی، در اجرای ماده 7 قانون تاسیس شرکت مخابرات ایران ، تشکیل شرکتهای مخابرات استانی پیشنهاد شد و در تاریخ 1/11/1374 با تصویب اساسنامه شرکتهای استانی در کمیسیون مشترک امور اداری و استخدامی و امور پست و تلگراف و تلفن و نیرو در مجلس شورای اسلامی این هدف محقق و در تاریخ 1/11/1374 توسط مقام ریاست جمهوری وقت جهت اجراء ابلاغ شد.
در این راستا درتاریخ 1/1/1375 شرکت سهامی مخابرات استان مرکزی، با مرکزیت اراک و ادارات مخابرات شهرستانهای ساوه ، خمین، دلیجان، محلات، تفرش، آشتیان و شازند تاسیس گردید. این شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و وابسته به شرکت مخابرات ایران است ومدت شرکت از تاریخ تاسیس نامحدود است.
هیات مدیره شرکت از یک نفر رئیس که سمت مدیر عامل را نیز خواهد داشت و دو عضو اصلی و یک عضو علی البدل تشکیل می شود. اعضاء و رئیس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت توسط رئیس مجمع ( وزیر پست و تلگراف و تلفن) برای مدت دو سال منصوب می شوند و تا اعضاء و رئیس هیات مدیره و مدیر عامل جدید انتخاب نشده اند در سمت خود باقی هستند و انتخاب مجدد آنان نیز بلامانع خواهد بود. رئیس هیات مدیره و مدیرعامل و اعضای هیات مدیره از بین اشخاص متعهد که دارای تحصیلات عالی بوده و در یکی از سازمانهای اداری کشوری یا بنگاههای صنعتی سابقه خدمت مدیریت داشته باشند منصوب خواهد شد.
موضوع و هدف شرکت، عبارت است از تاسیس و توسعه شبکه و تاسیسات مخابراتی در حوزه عملیاتی شرکت و نگهداری و بهره برداری از آن در قالب تحقق اهداف و برنامه های وزارت پست و تلگراف و تلفن و شرکت مخابرات ایران و انجام وظایف و اختیارات مقرر در قانون تاسیس شرکت مخابرات ایران در حوزه استان مرکزی و اجرای تکالیف شرکت مخابرات در مواردی که تفویض اختیار می شود.آن قسمت از فعالیت شرکت مخابرات ایران در بخش ارتباطات بین شهری و بین المللی اعم از تاسیس، توسعه، نگهداری و بهره برداری مراکز بین شهری (اس .تی. دی) ایستگاههای ماهواره ای و مایکروویو و غیره و نیز متعلقات آن همچنان تحت مسئوولیت و کنترل شرکت مخابرات ایران است.
4ـ تشکیلات کلی شرکت مخابرات
معاونت توسعه و مهندسی
این معاونت تحت سرپرستی مدیریت شرکت مسئولیت اجرای برنامه ها و طرحهای ابلاغ شده پروژه ها ،توسعه و تأسیس شبکه ها و تأسیسات ارتباطی استان را با رعایت صرفه و صلاح شرکت مخابرات و استاندارد ها ،و همچنین مراقبتهای لازم را در اجرای بموقع طرحها ودستور العمل و نقشه های فنی و جمع آوری اطلاعات و ارائه پیشنهاد در زمینه توسعه مورد نیاز آتی ارتباطات استان را عهده دار می باشد .
مدیریت مخابرات مرکز استان
این مدیریت مسئولیت کنترل و نظارت برحسن علمیات اجرایی نگهداری مراکز تلفنی، تلفن راه دور ،اطلاعات تلفنی ، امورمشترکین و متقاضیان ، واگذاری خطوط ، نظارت بر واحدهای مخابرات پیمانکاری و توابع مرکز استان و اجرای سیاستهای جاری در واحد نگهداری سیستم های مخابراتی را عهده دار می باشد .
مدیریت اداری و تدارکاتی
این مدیریت مسئولیت انجام صحیح امور مربوط به عملیات اداری و تدارکاتی را مطابق با ا صول و موازین قانونی ، نظارت درتهیه اجرای صحیح و دقیق مقررات و آیین نامه های استخدامی و پرسنلی و کنترل قراردادها را عهده دار بوده و بر گردش صحیح و پیشرفت انجام امور تحت مسئولیت و کارمندان مربوطه ، سرپرستی و نظارت می نماید .
معاونت نگهداری و بهره برداری
این معاونت مسئولیت کنترل ونظارت برحسن انجام عملیات و پیشبرد امور مربوطه درکلیه زمینه های نگهداری و پشتیبانی فنی عملیات ارتباطات شهری و راه دور ماهواره ، نگهداری و نوسازی شبکه های مخابراتی ، کابلهای ارتباطی واختصاصی ، فیبر نوری و پی . سی . ام و تعمیرات تجهیزات مخابراتی در سطح استان را با هماهنگی مقام مافوق عهده دار می باشد .
مدیریت مالی و اقتصادی
این مدیریت مسئولیت گردش صحیح عملیات مالی شرکت را مطابق با اصول علمی و موازین قانونی و حصول اطمینان از صحت عملیات انجام شده ، بررسی حسابهای نهایی ترازنامه و سود و زیان استان ، کنترل موجودی نقدی و تامین پرداختهای قانونی و هدایت ستادی مسئولین واحدهای مختلف را به عهده دارد .
واحد بازرسی و رسیدگی به شکایات (تلفن 2244441 )
بررسی و رسیدگی به شکایات واصله از اشخاص حقیقی و حقوقی و پیگیری مراتب صحت و سقم موارد شکایات تا اخذ نتیجه نهایی و پاسخگویی لازم به عهده واحد بازرسی می باشد همچنین مشترکین جهت پیگیری و کشف مزاحمت تلفنی می بایست به این واحد مراجعه فرمائید .
واحد روابط عمومی
این واحد از طریق شماره تلفن 2244411 و135 آماده دریافت نقطه نظرات ، پیشنهادات و انتقادات مردمی در رابطه به مسائل مختلف مربوط به شرکت مخابرات استان مرکزی می باشد .
6ـ خدمات قابل ارائه در مراکز تلفن
1- پاسخگوئی به مشترکین در هر مرکزبر اساس پیش شماره(سه رقم سمت چپ)تلفن ثابت می باشد.
2- کلیه درخواست های متقاضیان بشرح زیر در مراکز مخابراتی انجام می شود:
ثبت نام تلفن،انسداد صفر دوم تلفن،تغییر مکان و تغییر نام تلفن،اصلاح نام و نشانی مندرج در قبوض،صدور ریز مکالمات تلفن بین شهری وخارجه،رسیدگی به شکایات کارکرد غیر متعارف تلفن،قبول درخواست تلفن همگانی استیجاری،نحوه استفاده از سرویسهای ویژه،تسویه بدهی و...
7ـ سیم کشی
سیم کشی به دو صورت انجام میشود:
سیم کشی خارجی:
1- این نوع سیم کشی از وظایف شرکت مخابرات بوده و تا درب ورودی ساختمان مشترک کشیده میشود.
2- مخابرات به منظور توسعه تلفنی ناچار به سیم کشی روی ساختمانها بوده وحسب اجازه قانونی دارای این اختیار است،حتی اگر تلفن مورد درخواست متعلق به ساختمان متقاضی نباشد سیم کشی انجام می شود.لذا ضروری است در این زمینه با پیمانکاران شرکت مخابرات همکاری شود.
3-بمنظور مراقبت از روبنای ساختمان احداثی خود و نیز حفظ زیبایی آن و نصب نشدن کابلهای مخابراتی که با کوبیدن پیچ وبست انجام میشود،می توانید هنگام ساختمان سازی نسبت به تعبیه لوله داخلی بشرح مشخصات فنی ذیل اقدام فرمایید.
- لوله پلیکا به قطر 3سانتی متر انتخاب شود.
- جعبه تقسیم در محل ورودی ساختمان نصب شود.
- محل نصب لوله در منازل جنوبی 5/2 الی 3 متر از سطح زمین فاصله داشته باشد.
4- در صورتیکه قصد تخریب ساختمان خود را دارید،به منظور جابجایی منصوبات وپیشگیری از خسارات احتمالی به مرکز مربوطه مراجعه ومراتب را کتبا"اعلام کنید.
سیم کشی داخلی:
به منظور استفاده بهینه از خدمات مخابراتی و پیشگیری از خرابی های احتمالی ،رعایت موارد ذیل در سیم کشی داخل ساختمان ضروری است:
1- از کابلهای استاندارد با روکش مقاوم استفاده شود.
2- از کابلهای یک تکه ،سالم و بدون آسیب دیدگی استفاده شود.
3-مسیر سیم کشی تلفن،حتما"بایستی از برق مجزا باشد،زیرا اجرای این کار باعث بروز مشکلات زیر می شود:
الف) بر کیفیت مکالمه شما تأثیر نامطلوب دارد.
ب) در صورت اتصال خطوط برق و تلفن،دستگاه تلفن و تجهیزات ارتباطی شما در مخابرات دچار آسیب دیدگی می شود و خسارت مالی برای صاحب تلفن بوجود می آورد.
4- در ابتدای کابل ورودی شرکت مخابرات به ساختمان،پریز تلفن(در ساختمانهای تک واحدی)و ترمینال مناسب در محفظه دارای قفل(در مجتمعها)را در مکانی خشک و فاقد رطوبت نصب کنید.
5- بهتر است از نصب پریز تلفن در محل هایی که رطوبت دارد،خودداری کنید.
8ـ تلفن همگانی
درخصوص تلفنهای همگانی به موارد ذیل توجه فرمائید:
1-کیوسک وتلفن همگانی متعلق به خودشماست،ازواردآوردن خسارت به آن اکیدا"خودداری کنید.
2- نصب هرگونه پوستر یا اطلاعیه برروی کیوسک و تجهیزات مخابراتی اکیدا" ممنوع می باشد.
تلفن همگانی استیجاری :
این نوع تلفن در صورت تقاضا و وجود امکانات به کلیه مغازه ها، مجتمع ها، کارخانه ها، مدارس و...... مطابق شرایط زیر توسط مرکز تلفن مربوطه واگذار می شود.
مدارک لازم :
1- تکمیل فرم درخواست.
2- همراه داشتن مدارک شناسائی معتبر( شناسنامه یا گذرنامه یا گواهینامه).
3- تایید نیاز تقاضا کننده از طرف مخابرات.
4- تنظیم قرارداد تلفن همگانی استیجاری.
5- ارائه سفته یک میلیون ریالی بعنوان تضمین پرداخت کارکرد.
ضمنا" تهیه دستگاه تلفن به عهده خود متقاضی بوده و سهم" مخابرات" و متقاضی از در آمد حاصله ، در قرارداد تعیین می شود.
9ـ سرویسهای ویژه تلفنی
در حال حاضر تعداد شش سرویس ویژه تلفنی ذیل برای تمامی مشترکین بصورت رایگان فعال شده است(بجز سرویس مکالمه کنفرانسی که هزینه استفاده از آن در هر دوره دو ماهه 2400 ریال است)که متقاضیان می توانند با مراجعه به مرکز مربوطه نحوه استفاده از سرویس مورد نظر را جویا شوند.
1- انتظار مکالمه
2- شماره گیری سریع
3- مکالمه کنفرانس سه نفره
4- انتقال مکالمه
5- بیدار باش
6-انتقال خط اشغال به خطوط دیگر
10ـ عوامل قطع تلفن توسط مخابرات:
1-قطع توسط آبونمان: در صورت عدم پرداخت صورتحساب در مهلت مقرر.
2- قطع توسط امور مشترکین : در صورت سوء استفاده از تلفن و ایجاد مزاحمت برای مشترکین دیگر.
3- بدلایل فنی: در صورت تقویت شبکه و بازسازی و نوسازی سیمها و کابلهای فرسوده و کابل برگردان.
4- قطع به علت دخالت در سیم کشی و منصوبات و تغییر مکان غیر مجاز و گرفتن انشعاب و غیره.
5-قطع به درخواست مراجع ذیصلاح مانند دارایی یا مقام قضائی و........
6- قطع بدلیل عدم قرار گرفتن صحیح گوشی روی دستگاه تلفن .
7- قطع به علت خرابی داخلی.
8- قطع توسط واحد بازرسی به دلیل استفاده از تلفن بی سیم با برد بیش از 300 متر
11ـ مرکز اطلاعات118
این مرکز بعنوان شبکه اطلاع رسانی که در نوع خود تنها شبکه موجود وبه منظور ارائه شماره تلفن مشترکین به صورت مکانیزه به متقاضیان مشغول به خدمتگذاری میباشد.برای اینکه اطلاع رسانی به صورت مطلوب انجام پذیرد،شایسته است تاشهروندان محترم در هنگام ارتباط با مرکز 118به نکات ذیل عنایت کامل داشته باشند:
1- کد اپراتوری که با آن تماس می گیرید حفظ کنید.
2- نام کامل و حدود آدرس مورد درخواست لازم است.
3- مرکز اطلاعات 118 آدرس تلفن را در اختیار کسی نمی گذارد.
4- مرکز اطلاعات 118 فقط با اطلاعات مشترکین که بنا به درخواست متقاضی مجاز به ارائه اطلاعات می باشد را ارائه می نماید.
5- لطفا" شماره مورد نظر را در دفتر تلفن خود یادداشت تا در موارد دیگر ازآن استفاده کنید.
12ـ دبیت کارت(DEBIT CARD )
از مدتها قبل کارتهای تلفن در مخابرات رایج استبدین شکل که با وارد کردن کارت در دستگاه تلفن خاص خود از طریق مدار الکترونیکی داخل کارت،اطلاعات مبنی بر شارژ بودن آن به دستگاه تلفن منتقل شده ودستگاه پس از مطمئن شدن از وجود اعتبار کارت اجازه برقراری ارتباط را به شخص می دهد اخیرا" کارتهایی تحت عنوان DEBIT CARD طراحی شده که روی آن یک شماره PASS WORD وجود دارد که شخص میتواند از هر تلفنی در شهر مربوطه که بخواهد ابتدا کد 132که مربوط به خدمات DEBIT CARD می باشد را بگیرد پس از آن بایستی شماره رمز خود را وارد نماید تا سیستم اجازه گرفتن شماره را به اینترنت بدهد در صورت درست بودن رمز، شخص می تواند با هر شماره تلفنی که می خواهد ارتباط برقرار کند که هزینه مکالمه از اعتبار کارت کسر می گردد و هیچ هزینه ای برای خط تلفنی کهتوسط آن تماس گرفته شده در برندارد.
13ـ خدمات اینترنت :
اداره ارتباطات دیتای شرکت مخابرات استان مرکزی درحال حاضر با داشتن 26 نقطه اصلی اتصال به اینترنت ، آمادگی ارائه سرویس به کلیه متقاضیان در اراک و شهرستانهای تابعه را دارد .
بمنظور فعال نمودن بخش خصوصی ، شرکت هایی که در زمینه های ارائه خدمات رایانه ای و اطلاع رسانی فعالیت دارند، می توانند از طریق عقد قرارداد با شرکت مخابرات ، خطوط پرظرفیت را پس از اخذ مجوز مطابق با تعرفه های مربوطه اجاره نموده و متقاضیان تک کاربر نیز می بایست با مراجعه به این شرکت ها و عقد قرارداد داخلی و دریافت کارت از خدمات مورد نظرشان استفاده نمایند.
نشانی : اراک – خیابان جانبازان – ساختمان معاونت نگهداری و بهره برداری – اداره ارتباطات دیتا
14ـ تلفن گویای 135
این سیستم که بصورت شبانه روزی در اختیار مردم شریف استان می باشد علاوه بر معرفی کلیه خدمات مخابراتی اعم از امور مربوط به تلفن های ثابت و همراه و سرویسهای متنوع و مختلف مخابراتی قادر خواهد بود با استفاده از کلمه ی رمزی که در اختیار مشترک قرار داده می شود وی را از آخرین رقم کارکرد تلفن و میزان بدهی خود مطلع نموده و در صورت داشتن دستگاه دورنگار و یا رایانه شخصی ریز مکالمات تلفن خود را در منزل و یا محل کار دریافت نماید.
شایان ذکر است مشترکین محترم می توانند کلمه ی رمز خود را از آبونمان مراکز تلفنی
مربوطه اخذ نموده و در صورت نداشتن دستگاه دورنگار و یا رایانه به دفاتر خدمات ارتباطی ذیل مراجعه فرمایید.
با گستردگی این تحولات در سطح حسابداری و حسابرسی تمامی ادارات تا ادارة تربیت بدنی نیز درصدد برقراری یک قسمت ویژه در مکان ادارة خود به عنوان امور مالی برآمده که بتواند سیستم صورت های مالی خود را تجزیه و تحلیل نماید که از این طریق با استخدام حسابداران حرفه ای در تسهیل این امر تلاش می کنند.امروزه با توجه به تحولاتی که در عرصه های مدیریتی رخ داده و با توجه به این تحولات و پیشرفت های مدیریتی ادارات و نهادهای دولتی و غیر دولتی نیز درصدد تطابق سیستم مدیریتی خود از روش دستی به روش ماشینی برآمده اند.
سیستم حسابداری نقش عمده و بزرگ در ادارة امور مؤسسات و راهنمایی مدیران آنها و بسیاری دیگر از مردمی که با مسائل اقتصادی یک اجتماع در تماس هستند بعهده دارد ، یک سیستم حسابداری فارغ از اندازه و نوع آن مانند هر سیستم دیگر از مجموعه ای از عوامل که نظام ارتباطی مشخص دارند تشکیل می شود . مهمترین عامل و یا در واقع عامل مسلط در هر سیستم حسابداری نیروی انسانی شاغل در آن است که یک سیستم را موفق یا نا موفق می کند . این نیروی انسانی شاغل در سیستمهای حسابداری دستگاهها ی مختلف و یا به عبارت دیگر حسابداران در معنای عام علاوه بر درستکاری ، امانت و پشتکار باید از تخصص مهارت وتجربه لازم برای پرداختن به کار حسابداری بر حسب سطح شغل ، وظایف و مسئولیت ها ونوع عملیات مؤسسه برخوردار باشند .
در پایان از زحمات بی دریغ استاد گرامی جناب آقای دکتر خوشروکه اینجانب را در تهیه و گردآوری این گزارش یاری نموده اند تشکر و قدردانی می نمایم.
فصل اول
تاریخچه تراکتورسازی
شرکت تراکتورسازی ایران در 5 مهرماه سال 1346 در منطقه صنعتی غرب تبریز تأسیس و در تاریخ 26 اردیبهشت ماه سال 1347 به ثبت رسید. در سه ماهه آخر سال 1348 کار ساخت تراکتور با مونتاژ تراکتورهای یونیورسال رومانی با قدرت 65 اسب بخار را شروع و به بهره برداری کامل رسید.در سال 1354 اولین تراکتورهای MF (مسی فرگوسن) در چهار نوع به بازار عرضه شد. از سال 1356 تراکتور MF 285 با هدف ساخت کامل و با استفاده از توانائیهای بالقوه شرکت جایگزین تراکتور MF 185 گردید.
با تحلیل و بررسی موقعیت شرکت در سال 1366 ، شرکتهای آهنگری ، موتورسازان و ریخته گری از شرکت مادر تفکیک شدند و در تداوم سیاستها و استراتژی تعیین شده اقدامات لازم در جهت تفکیک شرکتهای خدمات صنعتی تراکتورسازی ایران و ماشین‌آلات صنعتی تراکتورسازی ایران در سال 1370 معمول گردید. در سال 1373 و در راستای استراتژی بهبود مستمر ساختار تکنولوژیکی و بنا به مسائل و مشکلات ارزی که شرکت با آن مواجه بود نسبت به مستقل سازی کارگاه ابزار سازی بعنوان مرکز خودگردان (مرکز سود مستقل) اقدام گردید و همچنین در سال 1374 بمنظور استفاده از ظرفیتهای مازاد و ایجاد صنایع تبدیلی برای محصولات کشاورزی اقدام به ایجاد مرکز خودگردان طراحی و ساخت ماشین بمنظور طراحی و تولید ماشین‌آلات تبدیلی کشاورزی گردید.
در سال 1382 خط مونتاژ واحد شماره 2 این شرکت در استان کردستان با نام تراکتورسازی کردستان و با ظرفیت سالانه 3500 دستگاه ایجاد گردید و همچنین شرکت تراکتورسازی ارومیه را که در زمینه تولید تراکتور باغی از نوع گلدونی فعالیت می نماید توسط شرکت تراکتورسازی خریداری شد. در سال 1383 ودر راستای توسعه بازارهای خارجی با مشارکت شرکت CVG کشور ونزوئلا، فاز اول خط مونتاژ و تولید تراکتور با ظرفیت 5000 دستگاه در کشور ونزوئلا را به بهره برداری رساند و در سال 1384 عملیات اجرائی احداث توسعه خط مونتاژ تراکتور MF 399 در جهت افزایش ظرفیت تولید تراکتورهای سنگین را آغاز و مطابق برنامه ریزیهای انجام یافته در اواخر سال 1385 به بهره‌برداری رساند.
در سال 1385 در راستای تحقق اهداف استراتژیک شرکت و تقویت مرکز تامین قطعات، این مرکز تحت عنوان شرکت مهندسی و تامین قطعات تراکتور به شرکت مستقل حقوقی تبدیل گردید.در سال 1385 دومین خط مونتاژ خارج از کشور با مشارکت کشور تاجیکستان و ظرفیت تولید سالانه 2500 دستگاه در کشور مذکور به بهره برداری رسید.در سال 1385 در راستای تحقق اهداف استراتژیک شرکت ، مراکز ساخت ماشین و ابزار با همدیگر ادغام شده و تحت عنوان شرکت طراحی و ساخت ماشین و ابزار به شرکت مستقل حقوقی تبدیل گردید.در سال 1385 مدیریت شرکت تاکا توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به شرکت تراکتورسازی ایران واگذار گردید و با انحلال شرکت ت. ث. ث ، شرکت بازرگانی و خدمات پس از فروش تشکیل گردید.
در سال 1386 تراکتور ملی (ITM 299) که به دست متخصصین شرکت طراحی شده به مرحله تولید انبوه رسید.در سال 1386این شرکت در راستای توسعه بازارهای خارجی با مشارکت شرکت NEC از کشور اوگاندا ، شرکت بازرگانی مشترک اوگیران را در کشور اوگاندا تاسیس نمود.در سال 1386 محصول جدید ITM 240 در جهت تأمین نیاز کشاورزان در بخش تراکتورهای سبک کشاورزی طراحی و به تولید رسید. در سال 1387 در راستای سیاستهای دولت در زمینه اجرای اصل 44 قانون اساسی ، 42.45 در صد سهام شرکت متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ، توسط کنسرسیومی مشترک از شرکت سرمایه‌گذاری مهراقتصاد ایرانیان وابسته به موسسه مالی و اعتباری مهر و گروه خودروسازی سایپا خریداری گردید.در سی امین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران و در سال نوآوری نیز ، شرکت تراکتورسازی ایران دو مدل جدید ITM 4399 و ITM 4390 طراحی شده بدست متخصصین جوان شرکت را با حضور نمایندگان محترم مجلس و مسئولین محترم استان، در نمایشگاه دستاوردهای انقلاب اسلامی افتتاح کرد.
در سال 1388 شرکت تراکتورسازی ایران موفق به طراحی و ساخت دستگاه شبیه‌ساز تراکتور و تست عملکرد موتور تراکتور مدل 240 گردید. طراحی و ساخت تراکتور میلاد ؛ طراحی و ساخت تراکتور سفارشی 240 برای TOW کردن انواع بالگرد ؛ طراحی و ساخت دو محصول جدید ITM 1000 و ITM 1050 با مصرف 30 درصد سوخت کمتر ؛ به دست پرتوان متخصصان ، کارشناسان مجرب و کارگران زحمت کش این شرکت در این سال انجام گردید.سال 1388 را می توان به نوعی سال موفقیت شرکت در کسب جوایز و گواهینامه های معتبر همچون گواهینامه بین‌المللی ISO 9001-2008 ؛ دریافت جایزه تعالی منابع انسانی؛ احراز عنوان صادر کننده نمونه استان آذربایجان‌شرقی و احراز عنوان صادر کننده برتر کشوری و دریافت تندیس آن ، بحساب آورد. افزایش 316 درصدی تولید در سه ماهه سوم نسبت به 6 ماه اول سال و رشد 40 درصدی صادرات در سه ماهه سوم نسبت به 6 ماه اول سال از دیگر دستاوردهای این سال محسوب می شود. همچنین تولید کامیونت کادیا در شرکت خودروسازان دیزلی آذربایجان که یکی از شرکتهای تحت پوشش شرکت تراکتورسازی ایران می باشد جزو افتخارات این شرکت در سال 1388 می باشد.
درسال 1389 خط مونتاژ تراکتورهای تولید تراکتورسازی ایران در کشور زیمبابوه با حضور روسای جمهور دو کشور افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت. این شرکت طی سه ماهه سال89 نسبت به مدت مشابه سال قبل در بخش تولید تراکتور 173 درصد، در بخش فروش 48 درصد، در میزان ریسک مالی 200 درصد و در EPS شرکت بیش از 268 درصد افزایش نشان می دهد. در این سال گروه صنعتی تراکتورسازی ایران به عنوان صادرکننده برتر و نمونه کشوری معرفی و از معاون اول محترم رئیس جمهوری تندیس و لوح تقدیر دریافت نمود. همچنین طی مراسمی در سازمان بازرگانی استان آذربایجان شرقی به عنوان صادرکننده برتر و نمونه استان مورد تجلیل قرار گرفت. در اواخر سال 1389 هم، سه محصول جدید تراکتورهای مدل ITM 475، ITM 485 و NEW 285در 6 مدل در واحد فنی و توسعه این مجموعه طراحی و به خط تولید این گروه ارائه شد که از ویژگی های این محصولات مصرف سوخت کمتر با قدرت بیشتر می باشد.
چارت سازمانی
آرمان: پیشگام در تولید ماشین آلات کشاورزی با قابلیت رقابت در سطح جهانی
ماموریت: تولید انواع تراکتور و ماشین آلات کشاورزی با بهره گیری از تکنولوژی روز و خلاقیت و ابتکار نیروی انسانی توانمند برای بازارهای داخلی و خارجی در جهت توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور و نیل به سود آوری مناسب.
اهداف استراتژیک
اهداف استراتژیک شرکت تراکتورسازی ایران با الهام از آرمان شرکت و نیازهای ذینفعان شرکت شکل گرفته است. بدین منظور از روش امتیازی متوازن (BSC) استفاده شده و اهداف شرکت از چهار منظر مالی، مشتری، فرایندهای داخلی،یادگیری و رشد در قالب اهداف 11 گانه بشرح زیر تبیین شده است:
اهداف استراتژیک مناظر
بهبود نسبتهای مالی
رسیدن به سود مورد انتظار 15% در شرکت های تابعه
حفظ سهم بازار داخلی
افزایش سهم بازارهای خارجی هدف منظر مالی
افزایش رضایت مشتریان منظر مشتری
ارتقاء کیفیت محصولات طراحی، تولید و ارائه محصولات و آپشن های جدید بهبود شبکه تامین افزایش بهره‌وری عوامل تولید منظر فرایندهای داخلی
توسعه منابع انسانی توسعه سرمایه‌های سازمانی منظر یادگیری و رشد
استراتژی های کلان
توسعه محصولات موجود از نظر کیفی و کاربردی
رسوخ در بازارهای موجود
رهبری هزینه
تنوع همگون
مشارکت
توسعه بازارهای جدید
آشنایی با سیستم حسابداری تراکتورسازی
قسمت حسابداری انبارها :
در قسمت حسابداری انبار برای سفارش کالای مورد استفاده اجرایی باید انباردار به قسمت مسئول حسابداری انبار مراجعه و با تنظیم برگ درخواست کالا ، کالای مورد نظر را سفارش دهد .
برگ درخواست خرید کالا :
برگ درخواست خرید که باید ضمینه فاکتور فروش گردد شامل سر ستون که ستون اول نام و شرح کالا ، ستون دوم مقدار کالا و ستون سوم ملاحضات ، در قسمت ملاحضات کالای خریداری شده به صورت مختصر توضیح داده می شود که این کالا برای چه کاری و در کدام قسمت از اداره استفاده می شود . این برگ توسط چهار مسئول که به ترتیب درخواست کننده کالا ، مسئول واحد ، امور مالی و مدیریت جهاد کشاورزی همراه با نام ونام خانوادگی امضا می شود .
برگ درخواست کالا :
برگ درخواست کالا در سه برگ تنظیم می شود که نسخه اول ( سفید ) ، در قسمت حسابداری ، نسخه دوم ( زرد )، در کاراتکس کمیته و نسخه سوم ( قرمز ) به درخواست کننده تحویل داده می شود .
این برگ که در حسابداری انبارها مورد استفاده قرار می گیرد شامل هشت ستون است که به ترتیب شماره کالا ، ردیف ، شرح کالا ، قیمت واحد ، مقدار درخواستی ، مقدار تایید شده به حروف و ملاحضات می باشد .. در بالای این جدول و در قسمت راست شماره و تاریخ درخواست و همچنین در این برگه درخواست شده که برای اقلام درخواستی مورد استفاده حواله انبار صادر نمایید .
در نهایت توسط درخواست کننده ، تایید مسئول مربوطه مدیریت پشتیبانی و مقام مجاز همراه با مشخصات امضا می شود .
برگ رسید انبار :
در برگ رسید انبار ابتدا شماره ، تاریخ ، شماره برگ درخواست خرید ، شماره رسید انبار موقت ، شماره سند ارسالی و تاریخ سند ارسالی درج می شود . این برگ که هفت ستونی می باشد شامل شرح کالا ، شماره کالا ، واحد کالا ، مقدار بحروف بهای واحد ، بهای کل ، ملاحضات و در پایان آن مبلغ کل به حروف و عدد نوشته می شود .و کادر پایینی که توسط انباردار تکمیل می شود مطلبی با عنوان کالای فوق ارسالی یا مرجوعی از چه نوع بازاری به وسیله خودرو با چه شمکاره ای و به رانندگی چه کسی تحت عنوان بارنامه شماره ، تحویل انباردار می گردد .
و پس از تکمیل توسط انباردار ، مامور خرید ، مسئول انبارها ، حسابداری انبارها و مسئول کمیته امضا ء می شود . در ضمن برگ رسید انبار در پنج نسخه تنظیم می شود که هر یک از قسمت های ، حسابداری ، مرکز خرید مرجوع دهنده ، کاراتکس کمیته ، انباردار و تحویل گیرنده یک برگه از این نسخه را در اختیار خواهند داشت و بایگانی می نمایند .
نامه ی کارپرداز
در نامه ی کارپرداز باید هزینه ای که صورت گرفته و مبلغ را به ریال و شماره حساب بانکی را نوشت و رئیس اداره باید آن را امضاء کند.
لیست سیاهه
در لیست سیاهه باید شرح سند و مبلغ هزینه و جمع کل مبلغ هزینه نوشته شود و امضاء عامل ذیحساب و امضاء رئیس اداره باید در آن باشد.
حواله :
آخرین برگ از اسناد حسابداری به نام حواله که به استناد مواد 52 و 53 قانون محاسبات عمومی مبلغ طرح ( که به عدد و به حروف نوشته می شود ) اجرایی نوشته می شود . از محل اعتبارات اگر عمرانی باشد جزء تملک دارایی و اگر جاری باشد جزء طرح های هزینه محسوب می شود . که بابت فاکتورهای پیوستی و ماده قانون محاسبات عمومی تنظیم می شود و در پایان ان نام طرح های انجام شده نوشته می شود. و در پایان در وجه برگشت از تنخواه پرداخت می شود و امضاء مدیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در پایین برگه الزامی است .
سند حسابداری (سند رسمی)
سند حسابداری تشکیل شده از: شرح، بها به ریال و محل امضاء و جمع مبلغ به حروف و به عدد باید در پایان سند نوشته شود.
فاکتور فروش :
فاکتور فروش که مابین صورت مجلس تحویل کالا و برگ درخواست خرید قرار می گیرد یک فرم جدول مانندی است که دارای برگ های متوسط با شماره تلفن و کد اقتصادی در بالای فاکتور و کادر صورت حساب که در آن نام فروشگاه / شرکت ، توسط (چه کسی ) و تاریخ نوشته می شود . و دارای پنج ستون می باشد که به ترتیب شامل 1- شماره S.NO 2- شرح کالا ( DESCRIPTION ) 3- تعداد QTY 4- قیمت واحد ANIZY PRICE ، که قیمت هر کالای خریداری شده به واحد نوشته می شود . 5- قیمت کل TOTAL PRICE که قیمت کل کالای خریداری شده در آن درج می شود . و همچنین دارای 15 سطر که با توجه به نوع فاکتور در اندازه های مختلف می باشد . در پایین فاکتور فروش امضاء خریدار و فروشنده الزامی است .
صورت دستمزد / حقوق و مزایا :
لیست حقوق و دستمزد در واحد حسابداری تهیه و تنظیم می شود . این لیست از بخش ها و قسمتهای متفاوت و مختلفی تشکیل شده است که هر قسمت با توجه به اطلاعات ارائه شده از کارگزینی و دایره ثبت ورود و خروج و با لحاظ قانون کار تکمیل می گردد. لیست حقوق و دستمزد به یک شکل ثابت نمی باشد بلکه قسمت های آن بر اساس فعالیت موسسه و نوع قرارداد های کار ، کارکنان با کارفرما و موارد مورد نیاز تهیه می گردد . لیست حقوق و دستمزدی که مشاهده می کنید دارای موارد زیر می باشد :
در کادر اول شماره کارگاه ، نام کارگاه ، نام کارفرما ، نشانی کارگاه و نام شعبه تامین اجتماعی و در ردیف دوم جدول ستون ها ، ردیف ، مشخصات بیمه شده که شامل ( نام و نام خانوادگی کارگر ، شماره شناسنامه یا گذرنامه ، نام پدر ، کد ملی ، شماره بیمه شده ، شغل و ... ) روزهای کارکرد ماه ( تاریخ آغاز به کار ، تاریخ ترک کار و روزهای کارکرد ) در ستون های بعدی حقوق و مزایایی که ممکن است به هر فرد تعلق گیرد مشخص شده است که شامل : دستمزد روزانه ، دستمزد ماهانه ، مزایای ماهانه مشمول ، جمع دستمزد ماهانه مشمول ، جمع دستمزد و مزایای ماهانه مشمول و غیر مشمول و حق بیمه سهم بیمه شده ( 7 % حق بیمه ای کارگر بابت بیمه شدن خود به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز می نماید ) سایر کسور ، مانده قابل پرداخت ، محل امضا یا اثر انگشت بیمه شده و ملاحضات و در آخر جمع حق بیمه سهم کارفرما و جمع 3% بیمه بیکاری ( کارفرما نیز باید 20% بابت بیمه اجتماعی و 3 % بابت بیمه بیکاری به حساب تامین اجتماعی واریز نماید و این دو پرداخت در واقع هزینه های کارفرما می باشد ، همچنین صورت دستمزد / حقوق و مزایا می تواند به صورت ماهانه ، دوره ای یا تغییرات باشد و پس از تکمیل لیست توسط کارفرما یا نماینده قانونی وی مهر و امضا می گردد.
نحوه محاسبه :
مثلا اگر تاریخ شروع بکار کارگری از 1/12/88 تا 30/12/88 باشد جمع روزهای کارکرد 30 روز می باشد . که جمع روزهای کارکرد را در دستمزد روزانه کارگر ضرب می کنیم تا دستمزد ماهانه کارگر بدست آید. برای بدست آوردن حق بیمه سهم بیمه شده ، دستمزد ماهانه را در 7 % حق بیمه کارگر ضرب می کنیم . اگر دستمزد ماهانه کارگر از 000/166/4 ریال بیشتر باشد مشمول مالیات می باشد ، که بعد از کسر آن از دستمزد ماهانه در 10% مالیات ضرب می کنیم تا مالیات کارگر بدست آید .دستمزد ماهانه را از حق بیمه و سایر کسورات ( مالیات ) کسر می کنیم مانده قابل پرداخت بدست می آید سپس مانده قابل پرداخت و 7% بیمه و 10% مالیات را با هم جمع می کنیم و در 20% حق بیمه کارفرما و 3 % بیمه بیکاری ضرب می کنیم تا جمع هر کدام بدست آید . سپس حق بیمه سهم بیمه شده ، حق بیمه سهم کارفرما و حق بیمه بیکاری را جمع می کنیم و در کادر جمع کل می نویسیم و برای بدست آوردن جمع کل حقوق و دستمزد مانده قابل پرداخت ، سایر کسور و حق بیمه سهم بیمه شده ، حق بیمه سهم کارفرما و بیمه بیکاری را با هم جمع می کنیم .
حکم مأموریت
دارای موارد زیر می باشد:
نام و نام خانوادگی، محل خدمت، سمت، درخواست کننده مأموریت، محل صدور حکم، شماره، تاریخ صدور، تاریخ اجراء، موضوع مأموریت، محل مأموریت، مدت مأموریت، نام و نام خانوادگی مقام مسئول، عنوان، پست سازمانی.
لیست پرداخت فوق العاده مأموریت
مأموریت به موردی اطلاق می شود که کارمند برای انجام کار حداقل 50 کیلومتر از محل کارگاه اصلی دور شود و ناگزیر باید حداقل یک شب در محل مأموریت توقف نماید. فوق العاده مأموریت نباید کمتر از مزد ثابت روزانه باشد. کارفرما موظف است وسیله ی رفت و برگشت یا هزینه آن را تأمین کند.
لیست خرید کالا و خدمات :
لیست خرید کالا و خدمات یک لیست جدول بندی شده است که شامل نام جهاد کشاورزی ، نام طرح اجرایی مورد نظر و شماره اقتصادی نوشته می شود این جدول یازده ستونی است . که ستون اول ردیف ، ستون دوم نام فروشنده ، ستون سوم شماره اقتصادی / ملی و ستون چهارم نشانی فروشنده که خود شامل چهار قسمت که در آن شهر ، خیابان ، کوچه و پلاک فروشنده نوشته می شود . ستون پنجم کد پستی ، ستون ششم شماره سند هزینه ،ستون هفتم شماره صورت حساب ، ستون هشتم تاریخ صورت حساب ، ستون نهم شرح معامله ، ستون دهم جمع مبلغ فاکتور و ستون آخر ملاحضات این لیست در دو برگ تنظیم می شود که بعد از تایید دارایی فرم اول در دارایی می ماند و فرم دوم را ضمینه سند حسابداری می کنیم . ضروری است در این لیست مشخصات تنظیم کننده و امضاء آن و مشخصات تایید کننده و نیز نام و نام خانوادگی و امضا و تاریخ تنظیم لیست درج شود .
لیست دریافت حقوق کارکنان رسمی :
حقوق و دستمزد مبالغی است که در مقابل کار انجام شده در یک مدت معین یا کار معین تعهد یا پرداخت می گردد و این لیست که لیست دریافت حقوق کارکنان می باشد :
یک فرم جدول بندی شده است که ستون های آن به ترتیب شامل ، ردیف ، شماره حساب بانکب ، نام و نام خانوادگی ، فصل اول برنامه به شماره 30501000 که خود شامل پنج ستون ، حقوق و سنوات ، حق مسکن ، کمنک خواربار ، بن ( حق جذب )حق عائله مندی ، جمهژع فصل اول ، فصل ششم برنامه 30402000 حق بیمه (23% بیمه سهم کارفرما و بیکاری ) . جمع فصل ششم ، جمع کل هزینه ها که پس از جمع هزینه های فصل اول و ششم جمع کل هزینه ها بدست می آید . و ستون بعدی کسورات قانونی که شامل 30% حق بیمه ، رفاه کارکنان و بیمه تکمیلی می باشد ، را از جمع کل هزینه ها کسر می کنیم تا مانده قابل پرداخت بدست آید . و در آخر توسط مدیریت و حسابدار شهرستان و مدیریت سازمان استان امضا و تایید می شود .
دفتر بانکی
این فرم شامل: شرح، بدهکار، بستانکار و موجودی می باشد.
در شرح واریزی ها را نوشته و مبلغ را در طرف بدهکار دفتر بانکی می نویسند و برداشتی ها را در طرف بستانکار دفتر بانکی می نویسند و واریزی ها را با هم جمع می کنند و برداشت ها را با هم از جمع واریزی ها جمع برداشت ها را کسر می کنند هر چه باقی ماند در طرف موجودی دفتر بانکی ثبت می کنند.
تنظیم سند حسابداری :
صورت ریز فاکتور :
بر بخش امور مالی برای تنظیم سند حسابداری ابتدا صورت زیر فاکتور تنظیم می شود که دارای چهار ستون می باشد .
ستون اول ردیف . ستون دوم شرح فاکتور . ستون سوم مبلغ به ریال و ستون آخر ملاحضات . و در ردیف آخر صورت زیر فاکتور جمع مبلغ به حروف و به عدد نوشته می شود . و امضا تنظیم کننده و مدیریت الزامی است . در ضمن این صورت ، در دو برگ تنظیم می شود .
صورت مجلس تحویل کالا :
صورت مجلس تحویل کالا که بعد از صورت ریز فاکتور قرار می گیرد شامل چهار ستون و دوازده ردیف می باشد ، که به ترتیب در ستون اول ردیف کالا ، ستون دوم عنوان کالا ، که در آن نام کالای تحویل داده شده نوشته می شود ، ستون سوم مقدار – تعداد کالای مورد نظر و در ستون آخر ملاحضات نوشته می شود .
بعد از تکمیل فرم توسط مامور خرید تحویل گیرنده و مقام مجاز به همراه نام و نام خانوادگی امضاء می شود . و در بالای فرم نوشته ای با عنوان : باستناد ماده 29 قانون و مقررات مالی و اداری .......... تشکیلاتی تراکتورسازی گواهی می شود کالای مشروحه زیر تحویل معونت اداره گردید .
گواهی انجام کار :
اگر در فاکتور فروش کالای درخواستی خدماتی باشد در آن موقع فاکتور فروش مابین گواهی انجام کار و برگ درخواست خرید قرار می گیرد .
گواهی انجام کار که یک متن به صورت زیر است .
باستناد ماده 29 قانون و مقررات مالی و اداری و تشکیلات جهاد کشاورزی انجام خدمات مشروحه ذیل توسط فروخدمات ارائه دهنده طی فاکتور / صورت وضعیت شماره ...... گواهی می شود .
فرم نماینده اسناد :
در ایجاد سند حسابداری ، فرم نماینده اسناد باید ضمیمه گردد . در بالای این فرم و در سمت راست ، شماره و تاریخ سند در چپ آن تعداد اسناد ضمینه نوشته می شود این فرم که یک جدول هفت ستونی می باشد به ترتیب شامل 1- ردیف 2 – تاریخ سند 3- شماره سند 4- شرح سند که در این ستون نام طرح های مورد نظر که بر مبنای آن سند حسابداری تشکیل شده نوشته می شود . 5- مبلغ کل ، مقدار مبلغی که در طرح به کار رفته نوشته می شود . 6- کد هزینه 7- ملاحضات . و همچنین در ردیف آخر این جدول جمع مبلغ به حروف و به عدد نوشته می شود . در پایان برگه به ترتیب توسط حسابداری شهرستان ، مدیر شهرستان ، ممیزی استان ، امور مالی استان و رئیس سازمان مهر و امضا ء می شود .
فرم نماینده اسناد که در دو برگ تنظیم می شود بعد از اینکه در استان تایید شد یک برگ در استان می ماند و برگ دیگر را ضمینه سند حسابداری می کنیم .
کارت حقوق کارگری :
این کارت حضور هر یک از کارگران را در محل کار و در نوبت های صبح و عصر و همچنین کل مبلغ دریافتی آنها را نشان می دهد . این کارت ماهانه می باشد و برای هر فرد یک کارت جداگانه اختصاص داده می شود . که در بالای این کارت شماره شناسنامه و آدرس کارگر و در کادر پایین آن شماره کارت ،اسم و فامیل کارگر محل کارگاه و تاریخ شروع و خاتمه کار درج می شود . و دارای پنج ستون می باشد که در چهار ستون اول تعداد روزهای کارکرد کارگر علامت زده می شود و در ستون آخر ، حقوق پرداختی به کارگر محاسبه می شود .
نحوه محاسبه :
جمع کارکرد روزانه کارگر را در مبلغ دریافتی روزانه کارگر ضرب می کنیم تا جمع مبلغ دریافتی کارگر بدست آید .
جمع کسورات ( یعنی مالیات ، بهداری ، بیمه ، مساعده ) را پیدا می کنیم و از جمع اجرت کسر می کنیم تا خالص پرداختی کارگر بدست آید .
محاسبه مالیات :
اگر جمع اجرت بیشتر از 000/166/4 ریال باشد از آن کسر می کنیم و عدد بدست آمده را در 10% مالیات ضرب می کنیم .
محاسبه بیمه : برای بدست آوردن بیمه سهم کارگر ، جمع اجرت را در 7% بیمه سهم کارگر ضرب می کنیم تا عدد مورد نظر بدست آید .
بعد از انجام تمام مراحل توسط گیرنده وجه ، حسابدار و رئیس کارگاه امضاء می شود.
حواله انبار :
حواله انبار یک فرم جدول بندی شده است که از قسمت های شرح کالا ، شماره کالا ، واحد کالا ، قسمت درخواستی و قسمت تحویلی تشکیل شده است . ابتدا شرح کالا را نوشته ، شماره کالای ثبت شده ، واحد کالا که هر کالایی برای خود واحد مخصوصی دارد نوشته و مقدار درخواستی ، بهای هر واحد درخواستی و بهای کل درخواستی و همچنین مقدار تحویلی و بهای کل تحویلی را باید درج کرد . و در قسمت پایانی جدول مبلغ کل درخواستی و مبلغ کل تحویلی به حروف نوشته می شود .
در قسمت بالا و سمت راست جدول ، شماره ، تاریخ ، شماره برگ درخواست کننده و قسمت درخواست کننده و در سمت چپ آن تاریخ تحویل ، واحد ( تعداد واحد کالایی که تحویل داده شده ) ، انبار و اینکه اعتبار حواله تا چه تاریخی می باشد ، نوشته می شود .
در قسمت توضیحات حواله انبار تاریخ و مبلغ کالا ، که اگر کالا درخواستی یا تحویلی باشد در کادر مربوطه علامت گذاری می شود . درجه ردیفی و از محل اعتبار فصل یا برنامه طی فیش یا حساب ، تامین اعتبار می گردد . البته تامین اعتبار می تواند موقت یا قطعی باشد و در آخر توسط حسابداری انبارها ، مسئول انبار ها ، انبار دار و تحویل گیرنده به همراه نام امضا می شود . در ضمن حواله انبار در نج برگ تنظیم می شود که برگ اول به حسابداری ، برگ دوم به مصرف کننده ، برگ دوم به کارتکس کمیته ، برگ چهارم به انباردار و برگ پنجم به تحویل گیرنده داده می شود .
امورمالی:
امورمالی ازچند قسمت داخلی تشکیل شده است:
1-ممیزی
2-اموال
3-اعتبارات
4-صدور چک
5-سند رسمی
6-قراردادها
7-انبارها
وغیره.........می باشد.
سیستم کاری به این صورت است که سازمان برنامه وبودجه وزارت کشور بودجه ای را جهت کارهای کشاورزی به وزارت کشاورزی تخصیص می دهد و این وزارت بودجه را بین استانهای کشورتقسیم کرده واستان بودجه را به شهرستانهای مربوط تخصیص می دهد این بودجه وقتی که به حساب امورمالی شهرستان مربوط واریز می شود امور مالی از طریق کارهای مختلف آنراهزینه میکند.
مثلا جهت هزینه های جانبی شهرستان از قبیل تعمیر و سرویس ماشین الات وتعمیر ساختمان و غیره به یک نفر کارمند وزارت که رسمی و واجد شرایط می باشد مبلغی به عنوان تنخواه پرداخت می کند که نحوه پرداخت به این صورت است که ابتدا درخوست وجه نوشته می شود.این در خواست توسط رئیس مربوطه امضاء می شود. وپس ازامضاء جهت تایید به دفترمدیر ارسال کرده تا با امضاء مدیرآماده پرداخت شود سپس سند مربوط به قسمت صدور چک رفته و چک ان صادر می شود و بعد از هزینه کردن توسط تنخواه گردان فاکتورهای مربوط به امور مالی داده می شود تا مورد بررسی قرار بگیرند ودر نداشتن اشکالات فاکتوری از قبیل خط خوردگی مبلغ و تاریخ *داشتن تاریخ صحیح صورت داشتن ادرس و مهر فروشنده فاکتور تحویل گرفته شده و از حساب تنخواه گردان کسر و به حساب هزینه مربوط برده می شود ویا اگر پرداخت بصورت هزینه قطعی می باشد دیگر مبلغ مربوط با دریافت فاکتور مستفیم به شخص پرداخت می شود حسابهای اموال به این صورت می باشد که وقتی اموال جهت سازمان خریداری می شود مانند کولر*صندلی و غیره بر چسب اموال خورده و توسط امین اموال تحویل شخص مربوط به نام جمعدار اموال می شود که این اموال به صورت موجود تا زمانی که قابل استفاده هستند می باشدو در زمانی که به صورت اسقاط واز رده خارج محسوب شدند از موجودی جمعدار اموال واموال سازمان سازمان کسر و به انبار اسقاط ارسال می شود تا به صورت مزایده به پیمانکارن فروخته شود.مزایده به این صورت می باشد که هرکس بالاترین قیمت را پیشنهاد دهد اجناس به ان فروخته می شود
نمونه فیش حقوقی
نام ونام خانوادگی: نام شهرستان:سنندج (فیش حقوق ومزایای دیماه سال1391 تراکتورسازی استان کردستان)
حقوق ومزایا مبلغ کسورات مبلغ نام بدهی کل بدهی اقساط مانده سایر اطلاعات
حقوق
حق جذب
سختی کار
تفاوت تطبیق
ف.سه گانه
جذب نقاط محروم
ف.تعدیل
حداقل دریافتی
کمک هزینه مسکن
اضافه کار
ایاب وذهاب
ت.اجتماعی س. ک
بیمه عمر س.ک
بیمه دانا
مالیات
تامین اجتماعی
بیمه دانا
بیمه عمروحوادث
وام صندوق15001 20000000 500000 14500000 شماره پرسنلی: 10190002
شماره حساب: 65 /547914
پس اندازتعاونی اعتبار:0
پس اندازصندوق شرکت:0
روز کارکرد:
ساعت اضافه کار :
وضعیت مرخصی سال 1387 مدت
حقوق ومزایا: جمع کسورواقساط وام: مبلغ قابل پرداخت:
مفهوم سازمان دولتی :
ازدیدگاه سازمان ملل متحد سازمان هابه چهار دسته اصلی زیر تقسیم می شوند؟
الف) موسسات بازرگانی
ب) موسسات فرعی
پ) موسسات مالی
ت) وزارتخانه ها وموسسات عمومی
وقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دولت رامکلف به انجام وظایف ومسئولیت های اقتصادی، دفاعی ، اجتماعی ، فرهنگی وسیاسی نموده ودولت نیز ازطریق تشکیل سازمان های دولتی وظایف ومسئولیت های فوق رابه مرحله اجرا درمی آورد که هریک ازسازمان های مذکور تمام یاقسمتی ازوظایف ومسئولیت های محوله راانجام می دهند بنابراین می توان گفت :
(( سازمان های دولتی عبارت ازواحدهای سازمان وتشکیلات مشخصی هستند که قسمتی ازوظایف و مسئولیت های دولت راطبق برنامه های مصوب انجام می دهند.
انواع سازمان های دولتی :
باتوجه به این که سازمان های دولتی واحدهای تابعه دولت می باشند می توان ازنظر نوع فعالیت آن ها رابه دوگروه عمده زیر تقسیم نمود:
گروه اول – سازمان غیر انتفاعی دولتی : سازمان هایی هستند که انگیزه تحصیل درآمد درتشکیل آن هامورد توجه قرار نمی گیرد بلکه بر اثر الزام های قانونی وضرورت های اجتماعی برای اجرای قسمتی ازبرنامه های اقتصادی یافرهنگی یادفاعی یااجتماعی ویاسیاسی دولت تشکیل می گردند. این سازمان ها به دودسته زیر تقسیم می شوند.
دسته اول – وزراتخانه ها طبق تعریف ماده (2) قانون محاسبات عمومی :
وزراتخانه یک واحد سازمان مشخصی است که باید به موجب قانون تاسیس شود ودر قانون تشکیل آن عنوان وزراتخانه ذکر شود.))
بنابراین دو مشخصه : تشکیل به موجب قانون وداشتن عنوان وزراتخانه از مشخصات اصلی وزارتخانه ها می باشند.
گروه دوم- سازمان های انتفاعی وابسته به دولت : سازمان هایی راگویند که علاوه بر آن که هزینه هایی تولید کالاها وخدمات خود رااز محل درآمد مکتسبه می پردازند مقادیری درآمد نیز برای دولت تحصیل می نمایند ومی توان شرکتهای دولتی رادر زمره این سازمان هابه حساب آورد. طبق ماده (4) محاسبات عمومی :
شرکت دولتی واحد سازمان مشخصی است که بااجازه قانون به صورت شرکت ایجاد شود ویابه حکم قانون یادادگاه صالحه ملی شده یامصادره شده وبه عنوان شرکت دولتی شناخته شده باشد وبیش از 50درصد سرمایه آن متعلق به دولت باشد. هر شرکت دولتی که ازطریق سرمایه گذاری شرکت های دولتی ایجاد شود. مادام که بیش از50 درصد سهام آن متعلق به دولت باشد.هرشرکت دولتی مه ازطیق سرمایه گذاری شرکت های دولتیایجاد شودمادام که بیش ازپنجاه درصدسهام آن متعلق به شرکت دولتی است. است. دولتی تلقی می شود.
وجوه افتراق سازمان های دولتی باموسسات بازرگانی :
بامقایسه فعالیت های آن چه به نام سازمان های دولتی مورد بحث قرار گرفته باموسسات بازرگانی که در حسابداری مالی مطالعه شد، تفاوت های مهمی رادر می یابیم که اهم آن هابه شرح زیر خلاصه می شود:
تفاوت دراهداف : هدف اصلی ازتاسیس موسسات بازرگانی تحصیل سود است ، درحالی که هدف اصلی از ایجاد سازمان های دولتی ارائه خدمت ودرمواردی کالا به مردم جهت رفع نیازهای اساسی آنان ، افزایش رفاه اجتماعی ، انجام وظایف ناشی ازاعمال حاکمیت وتصدی دولت ، تامین ثبات اقتصادی ومالی کشور ، ایجاد انگیزه برای فعالیت های بخش خصوصی ، ونیل به سایر اهداف سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی ودفاعی وفرهنگی می باشند که درقوانین اساسی کشورهاوقوانین تاسیس موسسات مذکور وسایر قوانین ومقررات مربوط مشخص گردیده اند.
تفاوت درمالکیت : مالکیت درسازمان های دولتی عمومی است . بنابراین سهامداران این سازمان ها کلیه افراد کشور می باشند. درحالی که درموسسات بازرگانی مالکیت فردی و خصوصی است . بنابراین انتقال سرمایه یاخرید وفروش سهام آن گونه که در موسسات بخش خصوصی مرسوم است درسازمان های دولتی وجود ندارد .
تفاوت درمنابع مالی : دولت ها مورد نیاز برای تامین هزینه برنامه های خودراکه توسط سازمان های دولتی اجرا می شود . ازطریق وصول مالیات وعوارض ، فروش منابع زیرزمینی وغیره که متعلق به کلیه افراد کشور است تامین می کنند وتامین کنندگان لزوما سهم مناسبی به صورت مستقیم ازکالاهاوخدمات درمقایسه باپرداخت های خود دریافتی نمی دارند . درحالی که درموسسات بازرگانی بخش خصوصی اشخاص که سرمایه گذاری می کنند متناسب بامیزان سرمایه گذاری خود انتظار بازدهی داشته ودریافت می دارند.
ارتباط بین درآمدهاوهزینه ها: معمولا دولت ها هزینه های خود رابراساس درآمدها وسایر منابع تامین اعتبار پیش بینی شده ودربودجه مصوب انجام می دهند وازاین نقطه نظر اکثرا کالاها وخدمات مورد نیاز جامعه راتاآن جا تولید وبه افراد کشور ارائه می دهند که منابع مالی آن ها اجازه می دهد . درحالی که درسازمان های بازرگانی بخش خصوصی هزینه سرمایه گذاری بامیزان سود دهی وبازدهی سرمایه گذاری مرتبط است وافراد این گونه موسسات تازمانی سرمایه گذاری نموده وبه تحمل هزینه ها ادامه می دهند که درآمد حاصل ازسرمایه گذاری آن ها قابل ملاحظه باشد.
تفاوت دروصول درآمدها : دولت ها قدرت لازم رابرای وصول درآمدهادارند ومی توانند باتصویب قوانین ومقررات ازطریق قوه مقننه یاتصویب قوانین مالیاتی وغیره کسب ووصول درآمدهای خودرااجباری کنند وهمه ساله میزان وصولی های خود رامتناسب باافزایش درآمدوثروت شهروندان افزایش دهند. درحالی که موسسات بازرگانی بخش خصوصی این چنین قدرتی رادراختیار ندارند بلکه سعی می کنند ازطریق تولید کالاها وخدمات وفروش آن ها منابع مالی ولازم راتامین نموده وباکسب سود بیشتر برثروت صاحبان سهام یاسرمایه شرکت بیفزایند.
وجوه اشتراک بین سازمان های دولتی وموسسات بخش خصوصی :
صرف نظر ازموارد افتراق یاد شده فوق می توان ازمشترکاتی به شرح زیر بین سازمان های دولتی و موسسات بخش خصوصی یاد کرد:
الف ) دربرخی موارد هردوسازمان محصولات مشابهی راتولید ویا خدمات همانندی راارائه می نمایند.
کاربرد حسابداری دولتی :
قبل ازورود به این بحث ابتدالازم می دانم بادید سیستمی یک تعریف کلی ازحسابداری بیان دارم :
(( حسابداری نظامی است که اطلاعات مالی مربوط به فعالیت های مالی موسسات دولتی وخصوصی راجمع آوری ،طبقه بندی وگزارش می نمایدتابتوان درموردتخصیص منابع مالی آن هاتصمیمات صحیح ومناسب اتخاذ کرد.))
ودراین ارتباط می توان کاربردحسابداری بازرگانی رابه صورت زیر بیان نمود.
(( حسابداری بازرگانی سیستم جمع آوری اطلاعات جهت ثبت طبقه بندی وتلخیص فعالیت های مالی وتفسیر نتایج وآثار آن هابروضع مالی اشخاص حقوقی می باشند که ثبت وطبقه بندی وتلخیص فعالیت های مالی جنبه دفتر داری داشته وتفسیر نتایج وآثار فعالیت های مالی جنبه کمک به تصمیم گیری مدیریت رادر تعریف حسابداری نشان می دهد.))
اکنون می توانیم کاربرد حسابداری دولتی به این صورت ارائه داریم:
(( حسابداری دولتی که یکی ازرشته های اصلی حسابداری می باشند، عبارت ازسیستم جمع آوری اطلاعات جهت ثبت وطبقه بندی وتلخیص فعالیت های مالی مربوط به وصول ومصرف منابع مالی دولت که اساساهمان فعالیت های مالی مربوط به اجرای بودجه مصوب است می باشند .))
ویامی توان گفت :
(( حسابداری وگزارشگری مالی دولتی نظامی است که اطلاعات مالی مربوط به فعالیت های دولت وواحدهای تابعه رابه نحوی جمع آوری ، طبقه بندی تلخیص وگزارش می نماید.تاازیک سو دولت ومقامات منتخب مردم رادرادای مسئولیت پاسخگویی وتصمیم گیری صحیح مالی وکنترل برنامه های مصوب یاری داده وازسوی دیگرزمینه رابرای قضاوت آگاهانه مردم نسبت به عملکرد دولت وارزیابی مسئولیت پاسخگویی فراهم نماید.)) .
شاهدمثال این تعریف می تواند بیانیه GASB (ص 27سال 1993) باشد که دراین قسمت بیان شده است :
(( مسئولیت پاسخگویی عمومی سنگ بنای نظام حسابداری وگزارشگری مالی دولت است .))
باتوجه به تعاریف عنوان شده فوق می توان کاربرد حسابداری دولتی رابه شرح زیر خلاصه نمود.
الف ) اطلاعات مفید وقابل اعتمادی رابرای تعیین وپیش بینی ورود،خروج ومانده منابع مالی دولت تهیه ودردسترس مسئولین دولتی ویامسئولین ارشدمالی دولت قرار می دهد.
ب) اطلاعات مالی معتبری برای تعیین وپیش بینی وضعیت مالی دولت و واحدهای تابعه آن تهیه ودر اختیار تصمیم گیر ندگان قرار می دهد.
پ) اطلاعات لازم ومفیدی رابرای برنامه ریزی وبودجه بندی جمع آوری وپس ازقابل استفاده نمودن آن دراختیار مسئولین رده های مختلف مدیریت دولتی قرار می دهد که ازطریق همین اطلاعات مالی جمع آوری شده است ومدیران بخش دولتی می توانند آثار تحصیل ومصرف منابع مالی راجهت تحقق اهداف عملیاتی دولت برسی نموده ومورد ارزیابی قرار دهند.
ت) درصورتی که سیستم بودجه بندی کشور به نحوی طراحی شود که بتوان کارایی مدیران اجرایی سازمان های دولتی راارزیابی نمود ، سیستم حسابداری دولتی ابزار قابل ملاحظه ای برای ارزیابی کارآیی مدیران اجرایی به حساب می آید.
همان طور که قبلا گفته شد.حسابداری دولتی ازسیستم بودجه بندی پیروی می نماید واطلاعات مالی واقعی رابااطلاعات پیش بینی شده دربودجه مقایسه می کند.بنابراین نتیجه چنین مقایسه ای می تواند افشای انحرافات مطلوب ویانامطلوب بودجه باشد.که ازطریق تجزیه وتحلیل ارقام حاصله برای ارزشیابی کارآیی مدیران ،فعالیت ها،طرح ها،وپروژه هامی توان استفاده نمود.
ث) یکی دیگر ازموارد استفاده حسابداری دولتی ،ایجاد ارتباط صحیح بین واحدهای اجرایی دولت می باشد.
یعنی ازطریق حسابداری دولتی اطلاعات مالی مورد نیازهای واحدهای اجرایی دولت تامین می گردد. واین اطلاعات برحسب نیاز بین واحدهای اجرایی دولت مبادله می شود.
حسابداری دولتی وحسابداری ملی :
موضوع حسابداری ملی بررسی عوامل اقتصادی فعالیت های اقتصادی یک کشور ظرف یک سال مالی می باشند. یعنی هدف اصلی ازحسابداری ملی طبقه بندی فعالیت های اقتصادی ومالی دردوبخش"خصوصی" ودولتی "به ترتیب است که تصویر کامل وجامعی ازساختار ترکیب وفعالیت های اقتصاد ملی شامل : تولید توزیع ومصرف کالاها وخدمات وثروت ودرآمد کشور ارائه دهد.
به طور کلی درحسابداری ملی تهیه وتوسعه اطلاعاتی که منتهی می شود به نتایجی مانند: سرمایه ملی ((مجموع کالاهاونیروی انسانی یک جامعه )) تولید ملی ((مجموع ارزش های افزوده تمام بخش های اقتصادی )) درآمد ملی ((مصرف ملی به علاوه پس انداز ملی ))ومحصول ملی ((مجموع تولیدات داخلی مورد بحث ومطالعه قرار می گیرد.
درارتباط بافعالیت های فوق ((حسابداری ملی ))ازسیستم حسابداری دولتی به منظور انجام بررسی وتجزیه وتحلیل اقتصادی ، اجتماعی استفاده می کند.
ازآن جاکه حسابداری دولتی یکی از ابزار ولوازم اساسی مدیریت مالی دولت بوده وثبت فعالیت های مالی دولت وکلیه سازمان های دولتی که درآمدهاواعتبارات آن هادربودجه کل کشور پیش بینی شده است رابه عهده دارد. ثبت صحیح تمام دریافت ها،پرداخت ها،درآمدها،هزینه ها ،دارایی هاوبدهی های دستگاه های دولتی وهمچنین نگاهداری اسناد ومدارکی که برای اداره وکنترل موثر سازمان های مذکور مفید است ازفعالیت های عمده حسابداری دولتی می باشد. لذامی توان نتیجه گرفت که حسابداری دولتی زیر مجموعه حسابداری ملی است.
حسابداری دولتی وحسابداری بازرگانی :
ازآن جاکه هدف اصلی ازتاسیس موسسات بازرگانی تحصیل سود می باشد. درحالی که هدف ازایجاد موسسات دولتی ارائه خدمات ودرمواردی کالابه مردم جهت رفع نیازهای اساسی آنان ،افزایش رفاه اجتماعی ، انجام وظایف ناشی ازاعمال حاکمیت وتصدی دولت تامین ثبات اقتصادی ومالی کشور،ایجادانگیزه برای فعالیت های بخش خصوصی ونیل به سایر اهداف سیاسی ،اجتماعی وفرهنگی است که در قوانین ومقرارت اساسی کشورهاوقوانین مربوط به تاسیس موسسات دولتی وسایر قوانین ومقرارت مربوط مشخص گردیده است .می باشدلذا می توان موارد افتراق زیر رابین حسابداری موسسات مذکور مورد بررسی قرار داد.
الف ) تفاوت درصورت های مالی : باتوجه به اهداف موسسات مذکور صورت های مالی که درحسابداری بازرگانی تنظیم می شود باصورت های مالی سازمان های دولتی متفاوت است، به این صورت که گزارش ((عملکرد وسود وزیان )) یکی از صورت های مالی اساسی موسسات بازرگانی می باشد وباید به نحوی تنظیم گردد که سود واقعی موسسه مذکور رابه نحو مطلوبی گزارش نماید. درحالی که درسازمان های دولتی که فعالیت هایشان غیر بازرگانی است این گزارش مفهومی ندارد. بلکه به جای آن ((صورت درآمدو هزینه ))ویا((صورت دریافت وپرداخت ))تنظیم می گردد
همچنین درحسابداری بازرگانی (( ترازنامه ) وضعیت دارایی ها، بدهی هاوحقوق صاحبان سهام (( صاحبان سرمایه ))رادرتاریخ معین نشان می دهد ویکی دیگر ازصورت های مالی اساسی به حساب می آید درحالی که در حسابداری دولتی ترازنامه با تفاوت های قابل ملاحظه ای تنظیم می گرددوازاهم این تفاوت هامی توان انعکاس نیافتن دارایی های ثابت عمومی نظیر : معادن دریاها ودریاچه ها، جنگل ها، رودخانه هاوغیره راکه بعضا بهای آن هاقابل ارزیابی نمی باشد وهمچنین نحوه ثبت دارایی های ثابت راکه ازمحل وجوه دولتی خریداری می شود واهدافی که انعکاس دارایی ها ثابت رادر ترازنامه تعقیب می نماید. جستجو کرد.
1-درترازنامه خزانه داری کل به جای حقوق صاحبان سهام (سرمایه) ((مازاد)) که حاصل تفاوت دارایی ها جاری وبدهی های کوتاه مدت است آورده شده. 2- ترازنامه خزانه داری کل فقط حاوی دارایی های جاری ( دارایی ثابت ونامشهود وجوه ندارد)((بدهی های کوتاه مدت (بدهی بلند مدت دیده نمی شود)ومازادحساب مستقل وجوه عمومی که یکی ازمنابع مالی خزانه داری کل است ( به جای حقوق صاحبان سهام ) آورده شده است.
ب) لزوم رعایت کنترل بودجه ای درحسابداری دولتی : درحسابداری دولتی محاسبه سود ویژه آن چنان که درموسسات بازرگانی اهمیت دارد مورد توجه قرار نمی گیرد ، بلکه دفاتر وسیستم حسابداری )) درآمدها)) با((درآمدهای پیش بینی شده دربودجه ))وهمچنین ارقام واقعی هزینه هایا(( اعتبارات مصوب)) بودجه به هدف مهم ((کنترل بودجه ای )) دست یافت.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 60 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
مقـدمه و تشـکر
سیستم حسابداری نقش عمده و بزرگ در ادارة امور مؤسسات و راهنمایی مدیران آنها و بسیاری دیگر از مردمی که با مسائل اقتصادی یک اجتماع در تماس هستند بعهده دارد ، یک سیستم حسابداری فارغ از اندازه و نوع آن مانند هر سیستم دیگر از مجموعه ای از عوامل که نظام ارتباطی مشخص دارند تشکیل می شود . مهمترین عامل و یا در واقع عامل مسلط در هر سیستم حسابداری نیروی انسانی شاغل در آن است که یک سیستم را موفق یا نا موفق می کند . این نیروی انسانی شاغل در سیستمهای حسابداری دستگاهها ی مختلف و یا به عبارت دیگر حسابداران در معنای عام علاوه بر درستکاری ، امانت و پشتکار باید از تخصص مهارت وتجربه لازم برای پرداختن به کار حسابداری بر حسب سطح شغل ، وظایف و مسئولیت ها ونوع عملیات مؤسسه برخوردار باشند .
در پایان از استاد گرامی جناب آقای خوشرو که اینجانب را در تهیه و گردآوری این گزارش یاری نموده اند تشکر و قدردانی می نمایم0
فصل اول
چکیده مطالب
مهمترین عملکرد یا وظیفه یک سیستم حسابداری عملکرد اطلاعاتی است و هر سیستم حسابداری باید اطلاعات موجود درباره معاملات عملیات مالی ورویدادهای دارائی اثر مالی بر یک مؤسسه را گرد آوری نماید، ثبت کند ودر گروه های همگن طبقه بندی کند وبالاخره گزارشهای را فراهم کند که تصمیم گیرندگان مختلف درباره یک مؤسسه یا سازمان بتوانند بر مبنای آن آگاهانه تصمیم بگیرند .
اگر اطلاعاتی که در جریان فعالیت ها ی یک سازمان فراهم می آید به شکل مطلوب ارائه شود برای تصمیم گیری های مختلف فایده چندانی ندارد . بنابراین تصمیماتی که توسط اداره کنندگان یک سازمان و یا توسط اشخاص ذیحق و ذینفع درباره یک مؤسسه گرفته می شود بسیار متنوع و متعدد است .
تاریخچه شرکت سهامی آب منطقه ای کردستان
قبل از تاسیس وزارت نیرو، در سال 1345 بنگاه مستقل آبیاری غرب از سازمانهای وابسته به وزارت کشاورزی، با تشکیل هیئت‌های شاربین، مسئولیت نظارت، تقسیم و توزیع آب کشاورزی را در غرب کشور به عهده داشت و از محل درآمدها (وصول آب‌بها) نسبت به لایروبی انهار و سایر خدمات جنبی اقدام می‌نمود. در این ایام وظیفه تامین و توزیع آب شرب شهرهای استان بر عهده شهرداریها بود. پس از تاسیس وزارت نیرو در سال 1347 بنگاههای مستقل آبیاری در وزارت نیرو ادغام و ضمن سلب مسئولیت از هیئت‌های شاربین با همان وضعیت قبلی و تحت نظارت واحد آب وزارت نیرو بکار خود ادامه داد.
با تاسیس و تشکیل شرکت سهامی عمران منطقه‌ای غرب در سال 1353 در سطح استانهای کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، لرستان با مرکزیت استان کردستان در شهر سنندج، بنگاه مستقل آبیاری غرب با تغییر عنوان به امور بهره‌برداری و تشکیل ناحیه‌های آبیاری در استانهای مذکور ضمن ادغام در شرکت سهامی عمران منطقه‌ای غرب و براساس شرح وظایف جدید فعالیت خود را به عنوان یکی از واحدهای شرکت مذکور آغاز نمود.
شرکت سهامی عمران منطقه‌ای غرب بر اساس مفاد اساسنامه و شرح وظایف خود در زمینه‌های تامین آب شرب، کشاورزی و صنعتی استانهای کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، لرستان و مناطقی از استان آذربایجان‌غربی شامل حوزه آبریز دریاچه ارومیه، اداره سد مهاباد، بوکان و آب شرب در مهاباد فعالیت خود را با اجرای طرحهای مهم و حیاتی آغاز نمود و مرکزیت شرکت در استان کردستان و شهر سنندج استقرار یافت. در سال 1359 بدلیل وضعیت خاص سیاسی منطقه و براساس مصوبه شورای عالی انقلاب اسلامی مرکزیت شرکت از کردستان به استان کرمانشاه و شهر کرمانشاه انتقال یافت و متعاقباً عنوان شرکت به شرکت سهامی آب منطقه‌ای غرب تغییر یافت و وظایف تعیین شده قبلی مربوط به استان کردستان از حیطه مسئولیت آن منفک گردید. بر اساس تشکیلات جدید تصویبی امور آب استانهای تابعه در پنج استان کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، لرستان با مسئولیت تامین و توزیع آب شرب و کشاورزی و صنعتی فعالیت خود را آغاز نمودند.
در سال 1371 و درپی تصویب تشکیل شرکتهای آب و فاضلاب کشور آن قسمت از وظایف که بهره‌برداری و نگهداری تاسیسات آب شرب شهرها و شبکه‌های آبرسانی در استان کردستان را شامل می‌شد و با عنوان قسمت آب مشروب شهرهای استان مطرح بود از پیکره اداره امور آب استان کردستان منفک و با عنوان شرکت آب و فاضلاب کردستان فعالیت خود را شروع نمود.
در سال 1374 براساس گسترش حوزه فعالیت و ساختار تشکیلات ضمن بسط وظائف، امور آب استان کردستان به اداره کل ارتقاء یافت.
با توجه به تصویب تبدیل ادارات کل امور آب استانها به شرکتهای سهامی آب منطقه ای، در تاریخ 1/6/1385 شرکت سهامی آب منطقه ای کردستان تشکیل و اداره کل امور آب استان کردستان به شرکت سهامی آب منطقه ای کردستان ارتقاء یافت.
وظایف قسمتهای مهم سازمان آب شهرستان سنندج :
وظایف معاونت طرح و توسعه :
* برنامه‌ریزی و بهبود ساختار و توزیع نیروی انسانی گروه‌های تخصصی بین طرحهای عمرانی (ملی/استانی) مختلف با توجه به تخصصهای موردنیاز و با هماهنگی واحدهای ذیربط.
* اعلام برنامه مطالعاتی و اجرایی و مشخصات فنی ریالی و احجام عملیات مورد نظر طرحهای عمرانی به معاونت برنامه ریزی جهت تنظیم و اصلاح موافقتنامه بودجه طرحهای مذکور.
* همکاری با معاونت برنامه ریزی در زمینه تهیه و تنظیم برنامه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت و پیش‌بینی برنامه زمانی انجام مطالعات و عملیات طرحهای عمرانی ملی/استانی.
* برنامه‌ریزی و پیگیری مستمر مطالعه و اجرای کلیه طرحهای عمرانی با هماهنگی واحدهای ذیربط.
* نظارت بر حسن انجام طرحهای عمرانی و قراردادهای در دست اجرا و کنترل پیشرفت عملیات با توجه به برنامه زمانبندی (کنترل پروژه).
* انجام اقدامات لازم جهت بررسی و تهیه شرح خدمات قراردادهای مهندسین مشاور در مراحل مختلف مطالعاتی و تعیین حق‌الزحمه مشاورین طبق ضوابط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با رعایت قوانین و مقررات و بخشنامه‌ها با همکاری واحدهای ذیربط.
* انجام اقدامات و هماهنگی لازم با مشاوران و پیمانکاران طرف قرارداد جهت رفع نارساییهای موجود در چهارچوب وظایف و تعهدات قانونی و اختیارات تفویض شده.
* ارائه مستندات فنی و اجرایی (مستندسازی در تمامی پروژه‌ها).
* تهیه و تدوین گزارشهای تحصیلی ادواری از وضعیت طرحهای عمرانی دردست‌اجرا و ارائه پیشنهادهای اصلاحی به مدیرعامل جهت افزایش کارایی.
* بررسی، رسیدگی و اعلام نظر در خصوص صورت وضعیتهای موقت و قطعی پیمانکاران و حق‌الزحمه مشاورین و درخواست صدور مجوز پرداخت از مدیرعامل.
* برنامه‌ریزی و اقدامات لازم و پیگیری جهت انتخاب مشاوران و پیمانکاران واجد شرایط برای مطالعه و اجرای طرحهای عمرانی طبق شرایط و بخشنامه‌های سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت متبوع و آیین‌نامه‌های معاملات دولتی و سایر مقررات با همکاری واحدهای ذیربط.
* ایجاد ارتباط با مراجع برون سازمانی در حدود اختیارات تفویض‌شده جهت رفع مشکل طرحهای عمرانی.
* جهت‌گیری طرحهای عمرانی در راستای ایجاد درآمد و تسریع در اجرا و تحویل به‌موقع پروژه‌ها به معاونت بهره برداری و امور مشترکین.
* جهت‌گیری و هدایت طرحهای عمرانی با اولویت طرح‌هایی که دارای مشارکت مردمی است.
* بررسی و تأیید طرحهای مکانیابی شده.
* بازدید دوره ای از پروژه های دردست اجرا.
* ارائه گزارشهای لازم.
وظایف معاونت بهره برداری و امور مشترکین:
* انجام هماهنگی‌های لازم در زمینه حفاظت کمی و کیفی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی و سایر منابع و نظارت بر انجام امور مربوط به مشترکین بخش آبهای سطحی و زیرزمینی.
* همکاری با سازمانها و واحدهای ذیربط و پیگیری در جهت تشکیل شرکتهای تعاونی آب‌بران و گروه‌ها و تشکل‌های بهره‌بردار به منظور مصرف بهینه آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی.
* تعمیر و نگهداری و کنترل پایداری تاسیسات آبی.
* بررسی و نظارت بر طرحهای مطالعاتی و اجرائی مربوط به مهندسی رودخانه‌ها و سواحل و تعیین حدود بستر و حریم رودخانه‌ها و بررسی لازم در رابطه با صدور مجوزهای بهره‌برداری از معادن شن و ماسه طبق ضوابط مربوط.
* نظارت بر تکمیل پرونده و وضعیت مشترکین منابع آب و نظارت بر تهیه پروانه آن مطابق مفاد آیین‌نامه واگذاری اشتراک و مصرف بهینه آب کشاورزی.
* نظارت بر اجرای کامل قانون توزیع عادلانه آب به منظور تامین حقوق مشترکین و دولت و نظارت بر اجرای دستورالعملهای استحصال منابع آب استان.
* تشکیل گروه‌های گشت و بازرسی به منظور جلوگیری از برداشت‌های و حفاری‌های غیرمجاز.
* ارائه گزارشهای لازم.
وظایف معاونت مالی و پشتیبانی:
* ایجاد هماهنگی بین واحدهای تحت سرپرستی در زمینه تامین خدمات پشتیبانی، تدارکاتی و مالی.
* انجام اقدامات لازم در زمینه چگونگی نگهداری و تامین نیروی انسانی موردنیاز.
* نظارت بر نحوه صحیح نگهداری اموال، داراییها و مستحدثات.
* نظارت بر حسن انجام قراردادها و اجرای دستورالعملهای مربوط.
* نظارت بر امور دبیرخانه، بایگانی، اسناد و مدارک.
* انجام اقدامات لازم جهت ارائه خدمات عمومی و رفاهی به کارکنان.
* انجام اقدامات لازم جهت خرید کالا و خدمات موردنیاز.
* نظارت بر تمامی فعالیتها و اجرای کامل مقررات مالی و پشتیبانی.
* اتخاذ تدابیر لازم جهت تامین منابع مالی و تسهیل در امور ذیحسابی.
* ارائه گزارشهای لازم.
وظایف معاونت برنامه ریزی و بهبود مدیریت:
* نظارت بر تهیه و تنظیم برنامه‌های درازمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت.
* نظارت و هماهنگی اجرای نظام تخصیص آب به متقاضیان استفاده از منابع آب در سطح استان.
* ارزیابی مستمر عملکرد بودجه طرحهای عمرانی و ارائه گزارش عملکرد.
* برنامه‌ریزی برای تهیه و تدوین آمار و اطلاعات بودجه طرحهای عمرانی و تهیه و تنظیم موافقتنامه طرحهای عمرانی.
* برنامه‌ریزی برای تهیه و تدوین آمار و اطلاعات بودجه جاری.
* برنامه‌ریزی سالانه آموزش کارکنان.
* برنامه‌ریزی تامین نیروی انسانی.
* برنامه‌ریزی و اجرای طرحهای بهره‌وری و بهبود مدیریت.
* مکانیزه‌کردن سیستم اطلاعاتی شرکت در جهت تسهیل ارتباطات موثر و به موقع و تامین نرم‌افزارهای کاربردی.
* نظارت بر تهیه و تدوین کارنامه فعالیت سالانه اداره کل.
* ارائه گزارشهای لازم.
وظایف دفتر آمار و اطلاعات پایه منابع آب :
* تهیه و تدوین برنامه مطالعات پایه منابع آب استان.
* نظارت بر انجام مطالعات پایه منابع آب در سطح استان.
* اتخاذ سیاستها و روشهای لازم جهت پیشبرد برنامه‌های مطالعاتی در سطح استان.
* برنامه‌ریزی و نظارت بر احداث شبکه سنجش کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیرزمینی و آزمایشگاه.
* انجام همکاری‌های لازم به منظور تهیه بیلان هیدرولوژی و هیدروژئولوژی حوزه‌های مربوط.
* ارائه گزارشهای ماهانه، تحلیلی منابع آب (آب و هواشناسی، زیرزمینی و کیفیت) و سایر گزارشهای لازم.
واحد حقوقی (کارشناس و کمک‌کارشناس حقوقی):
* کنترل، نظارت و تنظیم قراردادهای شرکت با اشخاص حقیقی و حقوقی و تطابق آن با قوانین و مقررات موضوع.
* تهیه شکوائیه، دادخواستها، لوایح و شرکت در جلسات مراجع قضایی عمومی و اختصاصی و ارائه دفاعیات و توضیحات لازم به منظور استیفای حقوق سازمان.
* رسیدگی به شکایات و اعتراضات مشترکین و آب‌بران.
* نظارت بر اجرای آئین‌نامه‌ها و مصوبات داخلی شرکت.
* معرفی متخلفین از قانون توزیع عادلانه آب اعم از متصرفین بستر رودخانه‌ها، بهره‌برداران غیرمجاز از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی، عاملین برداشت غیرمجاز شن و ماسه.
* تملک اراضی موردنیاز پروژه‌های عمرانی و پرداخت خسارات اعیانی در مسیر پروژه‌ها.
امور منابع آب شهرستان سنندج
ادارات منابع آب شهرستانهای بانه، بیجار، دیواندره، سقز، قروه، کامیاران، مریوان و سروآباد
وظایف:
* انجام هماهنگی‌های لازم در زمینه حفاظت کمی و کیفی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی و سایر منابع و نظارت بر انجام امور مربوط به مشترکین بخش آبهای سطحی و زیرزمینی.
* همکاری با سازمانها و واحدهای ذیربط و پیگیری در جهت تشکیل شرکتهای تعاونی آب‌بران و گروه‌ها و تشکل‌های بهره‌بردار به منظور مصرف بهینه آب در شبکه‌های آبیاری و زهکشی.
* کنترل مجوزهای بهره‌برداری از معادن شن و ماسه طبق ضوابط مربوطه.
* تکمیل پرونده و وضعیت مشترکین منابع آب و نظارت بر تهیه پروانه آن برای اجرای مفاد آیین‌نامه واگذاری اشتراک و مصرف بهینه آب کشاورزی.
* اجرای کامل قانون توزیع عادلانه آب به منظور تامین حقوق مشترکین و دولت و نظارت بر اجرای دستورالعملهای استحصال منابع آب استان.
* انجام گشت و بازرسی به منظور جلوگیری از برداشت‌ها و حفاری‌های غیرمجاز.
* ارائه گزارشهای لازم
اولویت‌های تحقیقاتی پیشنهادی شرکت آب منطقه‌ای کردستان در سال 1389
- شبکه‌های آبیاری و زهکشی
1. روشهای واگذاری مدیریت بهره‌برداری و نگهداری شبکه‌های آبیاری و زهکشی به بخش خصوصی با رویکرد رقابتی و چگونگی ایجاد ظرفیتهای موردنیاز در این راستا در سطح استان.
2. روشهای بررسی عملکرد تأسیسات اندازه‌گیری کمیت آب در شبکه‌های آبیاری استان کردستان و راهکارهای بهینه سازی آنها.
3. بررسی امکان افزایش راندمان‌های آبیاری در شبکه های آبیاری و زهکشی با اعمال روشهای مدیریتی.
4. ارایه راهکارهایی برای حل مشکل معارضین طرحهای توسعه منابع آب در استان.
5. محاسبه راندمان انتقال آب در شبکه‌های آبیاری 3 و 4 موجود در استان.
6. بررسی روند تغییر راندمان و الگوی کشت در سالهای گذشته با استفاده از سند ملی در استان.
7. مهندسی مجدد برای تأسیسات در دست بهره‌برداری استان- ایستگاههای پمپاژ٬ خطوط انتقال آب٬ شبکه‌های آبیاری و زهکشی
8. مهندسی ارزش پروژه‌های در دست اجرا
- مسایل و مشکلات سدها
9. بررسی پدیده آبشستگی و حفره آبکند در پایاب تاسیسات آبی و ارائه روابط و معیارهای طراحی بهینه در سدهای استان.
10. بررسی کاویتاسیون و روشهای جلوگیری از آن در داخل شیار دریچه‌ها، شیرها و مجاری تحت فشار سدهای استان.
11. بررسی سرعت بهینه بارگذاری خاکریزی در سدهای خاکی در دست احداث استان.
12. بررسی مشکل رسوبگذاری و کاهش حجم مخزن سدها بر اثر فرسایش آبی در حوزه‌های آبگیر استان.
13. مهندسی ارزش پروژه‌های در دست اجرا
- زیست محیطی
14. ارزیابی توان زیست محیطی محدوده مخزن سدهای استان با تأکید بر امکان‌پذیری توسعه گردشگری.
- مدیریت منابع آب
15. بررسی پراکنش منابع آبی و اولویت‌های استفاده از این منابع.
16. پتانسیل یابی اراضی قابل آبیاری به شیوه‌های تحت فشار.
17. بهینه نمودن روابط هیدرولوژیکی متناسب با شرایط اقلیمی استان.
18. بررسی تأثیر خشکسالیهای اخیر بر پتانسیل منابع آب سطحی و زیرزمینی استان در کوتاه مدت و دراز مدت.
19. تعیین راهکار برای جلوگیری از پیر شده واتریفیکاسیون منابع مخزنی آب در استان کردستان.
- مهندسی رودخانه
20. شناسایی منابع آورد رسوب از طریق روشهای سنجش از راه دور.
21. بررسی توانایی خودپالایی رودخانه‌های سطح استان.
22. بررسی اثرات برداشت شن و ماسه بر روی مورفولوژی و هیدرولیک رودخانه‌های استان.
- اقتصاد آب
23. بررسی و ارائه راهکارهای عملی جهت ایجاد بازار بزرگ تولید٬ بسته‌بندی و صادرات آب در استان
24. بررسی بهای تمام شده آب استحصالی از ایستگاههای پمپاژ کشاورزی و مقایسه هزینه – درآمد.
مشخصات یک موسسه دولتی:
موسسه دولتی بایستی حتما همه مشخصات ذیل را داشته باشد وگرنه موسسه دولتی نیست:
1- تشکیلات و سازمان مشخصی داشته باشد.
2- به موجب قانون تشکیل شده باشد.
3- زیر نظر یکی از قوا باشد.
4- عنوان وزارتخانه نداشته باشد.
شرکت دولتی : به واحد سازمانی مشخصی گفته می شود که با اجازه قانون تشکیل شده و بیش از پنجاه درصد از سرمایه آن متعلق به دولت باشد.
تفاوت سازمانهای انتفاعی و بازرگانی با سازمانهای غیر انتفاعی دولتی:
1- انگیزه: هدف اصلی تشکیل سازمانهای بازرگانی عموما سود است اما سازمانهای دولتی بنا به ضرورتهای اجتماعی و قانونی تاسیس می شوند و سود نمی تواند انگیزه ای برای تشکیل آنان باشد.
2- مالکیت: مالکیت سازمانهای دولتی اصولا عمومی است و سهامداران آن همه مردم کشور می باشند و مالکیت فردی یا بصورت سهام قابل خرید و فروش در سازمانهای دولتی وجود ندارد.
3- منابع مالی :
در موسسات دولتی عموما از طریق مالیات تامین می شود.
در موسسات بازرگانی از طریق سهامداران خصوصی تامین می شود.
4- در سازمانهای دولتی هزینه ها با درآمدها مربوط نیستند.
5- هدف از وصول مالیات بیشتر توسط دولت تمرکز ثروت نیست بلکه هدف توزیع
عادلانه ثروت و تقویت بنیه مالی برای خدمات بیشتر به جامعه است.
مقایسه حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی :
الف- موارد افتراق :
1- صورتهای مالی آنها با هم متفاوت است چون انگیزه تاسیس سازمانهای بازرگانی تحصیل سود است و لذا صورت سودو زیان یکی از صورتهای مالی اساسی موسسات بازرگانی است، در حالیکه در حسابداری موسسات دولتی به صورت دریافت و پرداخت یا صورت درآمد و هزینه اکتفا می شود. همچنین در حسابداری بازرگانی، ترازنامه وضعیت دارائیها و بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در یک تاریخ معین نشان می دهد، در حالیکه در حسابداری دولتی دارائیهای ثابت به محض خرید به حساب هزینه منظور می شوند و انعکاس آنها در ترازنامه میسر نیست لذا این ترازنامه نمی تواند وضعیت مالی موسسه را در یک تاریخ معین نشان می دهد.
2- لزوم رعایت کنترل بودجه ای : در حسابداری دولتی نگهداری حساب درآمد و هزینه عمدتا به منظور کنترل بودجه مصوب صورت می گیرد، لذا اهمیت کنترل بودجه در سازمانهای دولتی کمتر از اهمیت اندازه گیری سود ویژه در حسابداری بازرگانی نیست. کنترل بودجه در موسسات بازرگانی به اندازه حسابداری موسسات دولتی قابل ملاحظه نمی باشد.
3- لزوم نگهداری حسابهای مستقل : در حسابداری دولتی هر منبع مالی یک حساب مستقل محسوب و از نقطه نظر حسابداری مانند یک موسسه مستقل با آن برخورد می شود. لزوم نگهداری حسابهای مستقل موجب می شود که سیستم حسابداری مورد استفاده متناسب با این ضرورت تغییر نماید. بنابراین حسابداری حسابهای مستقل در دولت با حسابداری بازرگانی تفاوتهایی دارد.
4- تفاوت در نحوه ثبت دارائیهای ثابت: در حسابداری دولتی دارائیهای ثابت به محض خرید به حساب هزینه منظور می شوند در حالیکه در حسابداری بازرگانی دارائیها در موقع خرید به بهای تمام شده به حساب دارایی منظور می گردند و سپس به تدریج و براساس عمر مفید به حساب هزینه منعکس می شوند.
5- تفاوت در مبنای حسابداری: در حسابداری دولتی مبنای نقدی یا نقدی تعدیل شده و یا نیمه تعهدی مورد استفاده قرار می گیرد لیکن در حسابداری بازرگانی به لحاظ رعایت اصل وضعیت هزینه های یک دوره از درآمدهای همان دوره فقط از مبنای تعهدی کامل استفاده می شود. در سیستم نقدی دریافت و پرداخت وجه مبنای ثبت درآمد یا هزینه است، در حالیکه در سیستم تعهدی کامل تحصیل درآمد یا تحقق هزینه مبنای ثبت درآمد یا هزینه در دفاتر می باشد و زمان دریافت و پرداخت وجه آنها مورد توجه قرار نمی گیرد.
کاربرد حسابداری دولتی:
1- اطلاعات مفید و قابل اعتمادی را برای تعیین و پیش بینی ورود، خروج و مانده منابع مالی دولت تهیه و در دسترس مسئولین دستگاههای دولتی یا مسئولین ارشد مالی دولت قرار می دهد.
2- اطلاعات مالی معتبری برای تعیین و پیش بینی وضعیت مالی دولت و واحدهای تابعه
آن تهیه و در اختیار تصمیم گیرندگان قرار می دهد.
3- اطلاعات لازم و مفیدی را برای برنامه ریزی، بودجه بندی، جمع آوری و پس از قابل استفاده نمودن آن در اختیار مسئولین رده های مختلف مدیریت دولتی قرار می دهند تا آثار تحصیل و مصرف منابع مالی را در تحقق اهداف عملیاتی دولت بررسی و مورد ارزیابی قرار دهند.
4- سیستم حسابداری دولتی ابزار قابل ملاحظه ای برای ارزیابی کارائی مدیران اجرایی به حساب می آید. سیستم حسابداری دولتی از سیستم بودجه بندی پیروی می نماید و اطلاعات مالی را با اطلاعات مالی قابل پیش بینی شده در بودجه مقایسه و به افشای انحرافات مطلوب و یا نامطلوب بودجه می پردازد.
به عنوان مثال در سیستم بودجه بندی عملیاتی که یک سیستم بودجه بندی پیشرفته است، بهای تمام شده یک فعالیت یا پروژه با قیمت ها ی استاندارد پیش بینی و در بودجه سالانه منظور می شود. سیستم حسابداری دولتی به پیروی از سیستم بودجه بندی عملیاتی، اطلاعات مالی واقعی مربوط به بهای تمام شده فعالیت یا پروژه را جمع آوری نموده و پس از طی مراحلی با بهای تمام شده استاندارد مقایسه و انحرافات مطلوب یا نامطلوب را نشان می دهد. لازم به توضیح است که انحرافات مطلوب در مورد بهای تمام شده طرح یا پروژه و یا فعالیت به پائین بودن بهای تمام شده واقعی در مقایسه با بهای تمام شده پیش بینی شده می گویند، به شرط آنکه در کیفیت طرح، پروژه یا فعالیت تغییری حاصل نشود. در این صورت می توان کاهش بهای تمام شده واقعی را به شرط ثابت بودن قیمت کالاها و خدمات مورد نیاز، نتیجه مدیریت صحیح بر اجرای پروژه ها، طرحها و فعالیتها دانست.
5- یکی دیگر از موارد استفاده حسابداری دولتی، ایجاد ارتباط صحیح بین واحدهای اجرائی دولت می باشد. از طریق سیستم جسابداری دولتی اطلاعات مالی مورد نیاز واحدهای اجرایی دولت تامین می گرددو این اطلاعات بر حسب نیاز بین واحدهای اجرایی دولت مبادله می شود.
استفاده کنندگان حسابداری دولتی:
الف: استفاده کنندگان داخل سازمان مانند:
1- مسئولین برنامه ریزی :
مسئولین برنامه ریزی هر سازمان دولتی برای هر چه بهتر تنظیم کردن بودجه سالانه سازمان از اطلاعات مالی واقعی یا عملکرد بودجه استفاده می نمایند. لذا امور مالی سازمان دولتی اطلاعات واقعی در مورد اجرای بودجه سالانه را در اختیار مسئولین برنامه ریز قرار می دهد.
وزیر یا رئیس موسسه:
اطلاعات مالی وزارتخانه یا موسسه بصورت خلاصه در اختیار وزیر یا رئیس موسسه قرار می گیرد تا به نحوی از جریان امور مالی سازمان تحت مسئولیت خود مطلع شوند و به ترتیبی بر فعالیتهای مالی و کارائی مدیران اجرایی نظارت نمایند.
3- مدیران سطوح میانی:
این مدیران متناسب با نیاز از اطلاعات حسابداری و مالی برای برنامه ریزی واحد تحت سرپرستی خود استفاده می کنند .
بازرسان و حسابرسان داخلی:
بازرسان و حسابرسان داخلی سازمان دولتی برای ارزیابی تاثیر کنترلهای مالی و گزارش آن به مقامات مجاز وزارتخانه یا موسسه دولتی به طریقی از خدمات حسابداری استفاده می کنند.
ب: استفاده کنندگان خارج از سازمان یا وزارتخانه :
1- هیات دولت:
هیات دولت بمنظور نظارت و کنترل سازمانهای دولتی از اطلاعات مالی و حسابداری استفاده می کند.
2- مجلس نمایندگان :
نظارت پارلمانی در ایران از طریق گزارش تفریغ بودجه که توسط دیوان محاسبات کشور تهیه می شودصورت می گیرد. گزارش تفریغ بودجه براساس صورتحساب عملکرد سالانه بودجه کل کشور تنظیم می شودو صورتحساب عملکرد سالانه بودجه از تلفیق اطلاعات مالی استخراج شده از صورتحسابهای سالانه دستگاه دولتی حاصل می گردد. بنابراین نمایندگان مجلس هر کشور از سیستم حسابداری دولتی برای نظارت بر اجرای بودجه سالانه دولت و در نهایت کنترل برنامه های مصوب دولت استفاده می نمایند.
3- حسابرسان مستقل
طبق اصل 55 قانون اساسی دیوان محاسبات کشور مسئول رسیدگی به حسابهای وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی است. و نتیجه این حسابرسیها در گزارش تفریغ بودجه منعکس و به اطلاع نمایندگان مجلس می رسد. بنابراین حسابرسان دیوان محاسبات کشور به عنوان حسابرس مستقل نیز از حسابداری دولتی در جهت پیشبرد اهداف خود که همان حراست از بیت المال است استفاده می نمایند.
4- مردم:
عموم مردم نیز از طریق دسترسی به گزارش تفریغ بودجه که حاصل حسابرسیهای انجام شده دیوان محاسبات کشور، از چگونگی اجرای بودجه سالانه دولت مطلع می شوند پس عموم مردم نیز از اطلاعات مالی و حسابداری استفاده می کنند.
مبانی حسابداری
مبانی حسابداری یعنی اینکه درآمدها و هزینه ها را در چه زمانی شناسایی و در دفاتر حسابداری ثبت نمائیم.
به بیانی ساده تر مبنای حسابداری یعنی استفاده از یکی از روشهای زیر برای شناسایی و ثبت درآمد و هزینه در دفاتر حسابداری:
الف- روش شناسایی و ثبت درآمد و هزینه در زمان وصول وجه درآمد یا پرداخت هزینه.
ب- روش شناسایی و ثبت درآمد و هزینه در زمان تحقق یا ایجاد درآمد و یا در زمان تحقق یا ایجاد هزینه، صرفنظر از زمان دریافت وجه درآمد یا پرداخت وجه هزینه.
ج- روش شناسایی و ثبت درآمد در هنگام وصول وجه بدون توجه به زمان تحصیل یا تحقق درآمد و شناسایی و ثبت هزینه در موقع تحقق یا ایجاد هزینه بدون توجه به زمان پرداخت وجه هزینه.
مبنای نقدی
حسابداری نقدی یک سیستم حسابداری است که اساس آن بر دریافت و یا پرداخت وجه نقد استوار است و هر گونه تغییر در وضعیت مالی موسسه مستلزم مبادله وجه نقد است . درآمد زمانی شناسایی و در دفاتر ثبت می گردد که وجه نقد آنها دریافت شود و هزینه ها زمانی شناسایی و ثبت می شوند که وجه آنها به صورت نقد پرداخت گردد.
هزینه **
بانک **
بانک **
درآمد **
مبنای تعهدی :
الف- شناسایی و ثبت درآمدها :
درآمدها در زمانی که تحصیل می شوند یا تحقق می یابند مورد شناسایی قرار گرفته و در دفاتر حسابداری منعکس می گردند. در این مبنا زمان تحصیل یا تحقق درآمد هنگامی است که درآمد به صورت قطعی تشخیص می شود و یا بر اثر ارائه خدمات حاصل می گردد. لذا زمان وصول وجه در این روش مورد توجه قرار نمی گیرد.
حسابهای دریافتنی **
درآمد **
بانک **
حسابهای دریافتنی **
ب- شناسایی و ثبت هزینه ها :
در حسابداری تعهدی مبنای شناسایی و ثبت هزینه ها، زمان ایجاد و یا تحقق هزینه هاست به بیانی دیگر زمانی که کالا تحویل می گردد و یا خدمتی انجام می شود، برای موسسه معادل بهای تمام شده کالای تحویلی و یا خدمت انجام یافته بدهی قابل پرداخت ایجاد می شود.
هزینه **
اسناد هزینه پرداختنی **
اسناد هزینه پرداختنی **
بانک **
مبنای نیمه تعهدی :
در این سیستم حسابداری هزینه ها بر مبنای تعهدی و درآمدها بر مبنای نقدی شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند. این سیستم ترکیبی از دو مبنای تعهدی و نقدی است. بنابراین با رعایت اصل محافظه کاری در حسابداری توصیه شده است که در ثبت و شناسایی درآمدها از مبنای نقدی استفاده شود.
بانک **
درآمد **
هزینه **
بانک **
حسابهای پرداختنی **
مبنای تعهدی تعدیل شده :
هزینه ها در هنگام ایجاد، شناسایی و بر مبنای تعهدی کامل در دفاتر ثبت می شوند. لیکن درآمدها در این مبنا بر حسب ماهیت آنها به دو دسته تقسیم می شوند. درآمدهایی که قابل اندازه گیری بوده و در عین حال در دسترس باشند و لذا در زمان کوتاهی پس از تشخیص قابل وصول خواهد بود. این قبیل درآمدها با استفاده از حسابداری تعهدی شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند.
حسابهای دریافتنی **
درآمد **
بانک **
حسابهای دریافتنی **
دسته ای دیگر از درآمدها فاقد ویژگیهای فوق بوده، لذا اندازه گیری و تشخیص آنها مشکل و عملا غیر ممکن می باشد و یا وصول آنها در مدت کوتاهی پس از تشخیص امکان پذیر نمی باشد، این قبیل درآمدها با استفاده از حسابداری نقدی شناسایی و در دفاتر ثبت می گردند.
مبنای نقدی تعدیل شده :
درآمدها هم در مبنای نقدی کامل و هم در مبنای نقدی تعدیل شده فقط در زمان وصول وجه شناسایی و در دفاتر ثبت می شوند. تفاوت در شناسایی هزینه هاست . شرط لازم و کافی برای شناسایی و ثبت هزینه در مبنای نقدی کامل منحصرا پرداخت است و این موضوع موجب اشکالاتی در شناسایی دقیق هزینه و تفکیک آن از سایر پرداختها می شود، زیرا هر پرداختی لزوما هزینه نیست، به عنوان مثال در قانون محاسبات عمومی کشور چهار نوع پرداخت شامل هزینه، پیش پرداخت، علی الحساب و تنخواه گردان پرداخت تعریف شده است. در هر یک از تعاریف مشخصاتی ارائه گردیده که آنها را از هم متمایز می نماید، به این ترتیب در نظام مالی ایران که پرداختها را از همدیگر تفکیک نموده است استفاده از مبنای حسابداری نقدی کامل در مورد هزینه ها کاربردی قانونی ندارد به همین دلیل مبنای نقدی مختصر اصلاح شده و متناسب با تعریف قانونی هزینه به کار گرفته شده است.
سیستم حسابداری مورد توجه قانون محاسبات عمومی کشور در مورد پرداختها یک سیستم نقدی تعدیل شده است، لیکن در خصوص شناسایی و ثبت دریافتها کاملا نقدی است. بعبارت ساده تر ثبت و شناسایی هزینه یا خرج طبق قانون محاسبات عمومی کشور مستلزم تحقق دوشرط لازم و کافی است:
الف- تحویل کالا یا انجام خدمات
ب- پرداخت به صورت قطعی
این دو شرط دلیل قانع کننده برای اثبات بکارگیری مبنای حسابداری نقدی تعدیل شده در مورد شناسایی و ثبت هزینه است. عدم تحقق هر یک از شرایط فوق مفهوم هزینه را تغییر خواهد داد. به عنوان مثال اگر کالا تحویل شود یا خدمت انجام گردد لیکن پرداخت صورت نگیرد هیچ هزینه ای شناسایی نمی شودو انعکاسی در دفاتر نیز نخواهد داشت. نیز اگر وجهی پرداخت شود لیکن کالا یا خدمت تحویل نگردد نوع دیگری از پرداختها تحقق یافته است که در ماده 28 قانون محاسبات عمومی کشور عنوان پیش پرداخت را بخود اختصاص داده است.
با این ترتیب مفهوم هزینه در قانون محاسبات عمومی کشور عبارتست از بهای پرداخت شده کالایی که تحویل شده و یا خدمتی که انجام گرفته است. این مفهوم هزینه با سیستم حسابداری نقدی تعدیل شده سازگار است. در صورتیکه مفهوم هزینه در سیستم حسابداری تعهدی کامل یا تعهدی تعدیل شده عبارتست از بدهیهای قابل پرداخت بابت کالای تحویل شده یا خدمت انجام شده که لزوما پرداخت آن همزمان صورت نگرفته است.
بودجه بندی :
آنچه که بعنوان بودجه بندی معروف است، تبدیل برنامه های کوتاه مدت (معمولا یکساله) موسسه یا سازمان به زبان پول می باشد.
کنترل بودجه:
بخش مهمی از وظیفه کنترل بودجه، از طریق مقایسه ارقام بودجه بندی شده با نتایج واقعی عملیات، صورت می گیرد. مقایسه عملکرد واقعی با بودجه مصوب و تجزیه و تحلیل انحرافات را کنترل بودجه می نامند.
آشنایی با حسابداری
در اوایل سده بیستم اولین مباحث نظری در حوزه حسابداری مطرح و وجه علمی بودن آن به مذاق بحث گذاشته میشود. در طول دهه‌های آغازین سده بیستم مباحث نظری و فلسفی جدی در خصوص تعلق حسابداری به یکی از حوزه‌های معرفت بشری رواج داشته است. این مجادلات در طرح تخصیص حسابداری به یکی از حوزه‌های علم یا فن یا هنر به اوج خود میرسد. در اواسط سده بیستم و با احاطه مکتب مثبت‌گرایی (پازیتیویسم) بر فضای دانشگاهی جهان، نظریه‌های حسابداری مثبت‌گرایانه به ظهور میرسد. ضعفهای بنیادین نظریه‌های مثبت‌گرایانه در ظرف کمتر از ربع قرن آشکار میشود و حسابداری به تبع سایر محافل علمی وارد دنیای جدید جُستارهای فلسفی و نظری میشود. طرح حسابداری انتقادی یا امثال آن نشانه این تحول نظری در حسابداری است.
حسابداری دانشگاهی با بیش از پانصد سال سابقه و با نام لوکا پاسیولی (۱۴۹۵ میلادی) آغاز شده است. لوکا پاسیولی تحصیلات خود را در وِنیس و رُم گذراند و در دهه ۱۴۷۰ راهب صومعه ای شد که از فرقه فرانسیس بود. تا سال ۱۴۹۷ معلم خصوصی پروازی ریاضیات بود، که در آن سال دعوت نامه ای از لودُویکو اِسفُرتسا دریافت نمود تا در میلان مشغول به کار شود. او در آنجا با لئوناردو داوینچی کار و زندگی می کرد و به او ریاضیات یاد می داد. در ۱۴۹۹، پاسیولی و لئوناردو مجبور شدند تا از میلان فرار کنند که لوئی دوازدهم از فرانسه شهر را به تصرّف خود در آورده و حامیان آنها را از آنجا بیرون کرد.
تلفیق دانش ریاضی زمان خود، همچنین جالب توجه می باشد که شامل اولین شرح منتشر شده درباره روش نگهداری از حسابها و دفاتر می باشد که تجّار وِنیزی در طول رنسانس ایتالیا بکار می بردند، که به سیستم حسابداری دفترداری مضاعف معروف بود. اگرچه پاسیولی این سیستم را تدوین کرد نه اینکه آنرا اختراع کرده باشد، ولی بعنوان «پدر علم حسابداری» مورد توجه واقع شد. سیستمی که او منتشر کرد شامل اغلب چرخه های حسابداری بود که ما امروز آنها را می شناسیم. او استفاده از روزنامه ها و دفتر کل را شرح داد، و تذکر داد که یک فرد نباید به رختخواب برود مگر اینکه بدهی با بستانکاری برابر باشد! دفتر کل او حسابهایی برای موجودی (که شامل وجوه دریافتی و موجودی کالا بود)، تعهّد بانکی، سرمایه، درآمد، و مخارج داشت- انواع حساب که در بیلان کار و صورتحساب درآمد یک سازمان بترتیب گزارش می شود. او ثبت نهایی آخر سال را نشان داد و پیشنهاد کرد که یک تراز آزمایشی برای تأیید دفتر کل متعادل بکار گرفته شود. همچنین، رساله او دامنه وسیعی از موضوعات مرتبط را، از اخلاقیات حسابداری گرفته تا حسابداری هزینه، شامل می شود.
از مهمترین تغییرات حسابداری در طول پانصد سال گذشته تغییر ماهیت نظری آن است. حسابداری دانشگاهی در چهارصد سال اول عمر خود عمدتاً رویکردی تکنیکی و فنی داشته است. در اوایل سده بیستم اولین مباحث نظری در حوزه حسابداری مطرح و وجه علمی بودن آن به مذاق بحث گذاشته میشود. در طول دهه‌های آغازین سده بیستم مباحث نظری و فلسفی جدی در خصوص تعلق حسابداری به یکی از حوزه‌های معرفت بشری رواج داشته است. این مجادلات در طرح تخصیص حسابداری به یکی از حوزه‌های علم یا فن یا هنر به اوج خود میرسد. در اواسط سده بیستم و با احاطه مکتب مثبت‌گرایی (پازیتیویسم) بر فضای دانشگاهی جهان، نظریه‌های حسابداری مثبت‌گرایانه به ظهور میرسد. ضعفهای بنیادین نظریه‌های مثبت‌گرایانه در ظرف کمتر از ربع قرن آشکار میشود و حسابداری به تبع سایر محافل علمی وارد دنیای جدید جُستارهای فلسفی و نظری میشود. طرح حسابداری انتقادی یا امثال آن نشانه این تحول نظری در حسابداری است
تعریف حسابداری
[حسابداری] عبارت است از فن ثبت، طبقه بندی و تلخیص رویدادهای مالی و ارایه آن در قالب صورت های مالی به استفاده کنندگان درون سازمانی و برون سازمانی.
مراحل حسابداری
به طوری که از تعریف فن حسابداری بر می آید این فن دارای 4 مرحله میباشد:
1.ثبت فعالیتهای مالی
2.طبقه بندی اقلام ثبت شده
3.تلخیص اقلام
4.تفسیر نتایج حاصله از بررسی اقلام خلاصه شده
حسابداری در ایران
حسابداری در ایران در حوزهٔ نظری تحت تأثیر جریانات پازیتیویسم رشد کمّی زیادی کرده است و پایه گذاری تحصیلات تکمیلی با این نگاه به حسابداری صورت گرفته و توسعه یافته است. با این وصف تعریفی از حسابداری در ایران غالب است که مضمون و محتوای آن صرف نظر از چینش یا تفاوت ظاهری الفاظ آن برای همه دانش آموختگان حسابداری ایران شناخته شده است. بر اساس این تعریف: حسابداری عبارت است از فرآیند شناسایی، جمع آوری، ثبت، طبقه بندی، تلخیص، گزارشگری، و تحلیل رویدادهای مالی یک شخصیت اقتصادی در یک دوره مالی معین بر اساس واحد پول ملی. این تعریف ترجمهٔ کاملی است از تعاریف مختلفی که از حسابداری در عصر پازیتیویسم یعنی دهه‌های ۴۰ الی ۶۰ سده پیشین در دنیا رواج داشته است.
شادروان سجادی نژاد و همچنین شادروان عرفانی و دکتر عزیز نبوی از بنیانگذاران حرفه حسابداری در ایران بشمار میروندکه با تاسیس مدرسه عالی حسابداری شرکت ملی نفت و موسسه عالی حسابداری توانستند بیش از ۶۰۰۰ دانش آموخته رشته های حسابداری و حسابداری دولتی و حسابرسی پرورش دهند.
سازمان آب شامل قسمتهای مختلفی است که هر یک از این بخشها در صورت برخورد با مشکل کمبود مواد ووسایل مورد نیاز در طی یک نامه کتبی وسایل مورد نیاز خود را درخواست کرده وآن را به قسمت انبار وتدارکات تحویل میدهند انبار هم آنها را در یک فرم درخواست خرید کالا به ترتیب نوشته وپس از بررسی آن از نظر تکمیل وصحیح بودن ان را بر اورد ( بر حسب ریال ) کرده وان را جهت تامین اعتبار به قسمت حسابداری میفرستد .
در صورتی که اعتبار وجود نداشته باشد فرم به واحد متقاضی برگشت داده میشود وموارد اصلاحی نیز در آن قید میگردد.
اما در صورت وجود اعتبار تامین اعتبارصورت گرفته وبه امضای قسمت حسابداری رسیده وبه قسم انبار وتدارکات برگشت داده انبار نیز بر اساس آئین نامه معاملات وتحویل کالا به انبار طی یک قرارداد با یکی از شرکتهایا فروشنده ها وسایل ولوازم مورد نیاز خریداری میگردد در صورتی که مبلغ قرار داد بیشتر از 2000000 ریال باشد از استعلام بها استفاده میگردد که فرم استعلام بها برای عده ای از فروشنده فرستاده میشود ( در واقع مناقصه صورت گرفته است وپس از آن وسایل ولوازم خریداری همراه فاکتور آنها به انبار ارسال میگردد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 50 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
چکیده مطالب
تنوع موئسسات و گوناگونی فعالیتهای مختلف اقتصادی در پهنه جهان، دانش و حرفه حسابداری را بر آن داشته تا در قالب مبانی و اصول عمومی، راه حلهای متناسبی را برای نگهداری حسابهای فعالیتهای گوناگون، به نحوی فراهم آورد که صورتهای مالی مؤسسات تصویر گویاتری از نتایج عملیات و وضعیت مالی ارائه دهند. از طرفی، فعالیتهای مؤسسات اقتصادی در کشورهای مختلف در بستری از اوضاع و احوال اقتصادی و اجتماعی و در محدوده مناسبات حقوقی کشور انجام می شود و این عامل، به نوبه خود، جستجو و یافتن راه حل مناسب و مطلوب را در محدوده راه حلهای متعارف در سطح بین المللی الزامی کرده است.
ارجاع طرحهای ساخت و ساز ابنیه، تأسیسات و تجهیزات بزرگ از طرف کارفرمایان عمومی و خصوصی به پیمانکاران مختلف، انعقاد قراردادهای بلند مدت پیمانکاری برای اجرای طرحهای یاد شده و انجام دادن فعالیتهای ساخت و ساز در قالب این قراردادها توسط پیمانکاران، یکی از فعالیتهای عمده اقتصادی است که نیازمند روشهای مناسب ثبت و ضبط معاملات و فعالیتهای مالی، تهیه و تنظیم گزارشهای درون سازمانی، اندازه گیری و شناخت درآمد و در نهایت تهیه و ارائه صورتهای مالی متناسب برای پیمانکاران و کارفرمایان است.
حسابداری پیمانکاری یکی از مقولاتی است که مراجع حرفه ای، پژوهشگران و مؤلفان حسابداری در کشورهای پیشرفته از دیرباز به عنوان مقوله خاص در حسابداری به آن پرداخته اند و در کشورهای پیشرفته و همچنین در سطح بین المللی استاندارهای حسابداری خاصی برای آن وضع شده است. در کشور ما نیز از سالهای پیش مبحث حسابداری پیمانکاری در کتابها و نشریات گوناگونی مورد بحث قرار گرفته و کوشش شده است در چارچوب روشها و رویدادهای متداول و استانداردهای حسابداری کشورهای پیشرفته راه حل ها و روشهای مناسبی برای نگهداری حسابها، شناسایی و اندازه گیری سود عملیات پیمانکاری و تهیه و ارائه صورت های مالی مؤسسات پیمانکاری در قالب مناسب حقوقی سازوکارها و الزامات محیطی حاکم بر این فعالیت عمده اقتصادی عرضه می شود.
فصل اول : موئسسات پیمانکاری
1- ارکان اصلی پیمانکاری
در هر نوع عملیات پیمانکاری سه رکن اصلی زیر وجود دارد.
کارفرما
کارفرما، شخصی حقیقی یا حقوقی است که اجرای عملیات معینی را به پیمانکار واگذار می کند. کارفرما که تأمین کننده منابع مالی طرح است برای مطالعه، طراحی و نظارت بر اجرای عملیات موضوع پیمان معمولاً از خدمات مهندسان مشاور بهره می گیرد. جانشینان یا نمایندگان قانونی کارفرما در حکم کارفرما محسوب می شوند.
پیمانکار
پیمانکار، شخصی حقیقی یا حقوقی است که مسئولیت اجرای کامل عملیات موضوع پیمان راتا تکمیل نهایی آن به عهده می گیرد. پیمانکار معمولاً به منظور آسان کردن اجرای قسمت یا قسمتهای خاصی از عملیات موضوع پیمان ( نظیر لوله کشی، آهنگری و نقاشی و... ) قراردادهایی را با اشخاص یا پیمانکاران جزء منعقد می کند.
در مواردی که انجام دادن یک طرح خاص یا اجرای طرحهای بزرگ نیازمند همکاری چند شرکت پیمانکاری با تخصصهای مختلف باشد، برای افزایش توان مالی و عملیات و توزیع خطرات ناشی از اجرای عملیات موضوع پیمان، می توان از همکاری یا مشارکت و یا ادغام چند شرکت پیمانکاری، گروه شرکتهای پیمانکاری بوجود آورد. شرکتهای تشکیل دهنده این گروه، در عین حال، شخصیت حقوقی خود را برای سایر کارها حفظ می کنند.
قرارداد
قرارداد، رابطه ای حقوقی بین پیمانکار و کارفرماست که منشأ تعهد و التزام برای طرفین می باشد. کارفرما برای انجام دادن موارد زیر معمولاً قراردادهایی را با مؤسسات مشاوره ای یا پیمانکاری منعقد می کند:
الف- مطالعات بنیادی و تحقیقاتی طرح
ب-تهیه طرح
ج- اجرای طرح
د- نظارت بر اجرای طرح
بستن قرارداد مهمترین بخش از فعالیت پیمانکاری است. موضوع این قراردادها معمولاً ساختن یک دارایی یا داراییهایی است که در مجموع طرح واحدی را تشکیل می دهند. قراردادهائی که موضوع آنها ارائه خدمات است و مستقیم به قرارداد ساخت یک دارایی مربوط می شود نیز جزو قرارداد پیمانکاری به شمار می آید. قراردادهای خدماتی مانند مدیریت تهیه طرح، مدیریت اجرا، معماری و محاسبات فنی که به ساختن یک دارایی ارتباط پیدا می کند از جمله این قراردادهاست.
طول مدت اجرای قراردادهای پیمانکاری معمولاً بیش از یک سال است، یعنی تاریخ شروع و تکمیل فعالیت موضوع آن در دوره های مالی متفاوت قرار می گیرد. اما طول مدت اجرای قرارداد نباید به عنوان عامل مشخصه یک قرارداد بلند مدت پیمانکاری محسوب شود. در قراردادهایی که طی مدتی کمتر از یک سال تکمیل می شود اگر فعالیت انجام شده آنقدر اهمیت داشته باشد که عدم شناسایی درآمد و هزینه در یک دوره مالی، نتایج عملیات را مخدوش کند قرارداد باید بلند مدت به شمار آید، مشروط بر اینکه در طول دوره های مالی مختلف رویه یکنواختی در اجرا بکار گرفته شود.
انواع قراردادهای پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری را در صورتی که مخالف قانون نباشد، می توان به انواع مختلف بین کارفرما و پیمانکار منعقد کرد. قراردادهای متداول پیمانکاری به شرح زیر است:
1-1_ مراحل اجرای طرح پیمانکاری
مراحل اجرای طرحهای بلند مدت پیمانکاری در مؤسسات بخش عمومی و بخش خصوصی تفاوت چندانی ندارد و مؤسسات بخش خصوصی در اجرای عملیات پیمانکاری کمابیش از تشریفات مورد عمل بخش عمومی پیروی می کنند. طرحهای بلند مدت پیمانکاری معمولاً در سه مرحله مطالعات مقدماتی، مطالعات تفصیلی و اجرا و نظارت انجام می شود که هر یک از این مراحل شامل اقدامات معینی به شرح زیر است:
مرحله اول: مطالعات مقدماتی طرح
1.مطالعات شناسایی طرح
2.تهیه طرح مقدماتی
مرحله دوم: شناسایی تفصیلی طرح
1.تهیه نقشه های تفصیلی
2.تهیه اسناد و مدارک مناقصه
• مرحله سوم: اجرای طرح:
1.ارجاع کار به پیمانکار
2.انعقاد قرارداد پیمانکاری
3.عملیات اجرایی
4.تنظیم و پرداخت صورت وضعیتها
5.تحویل موقت
6.تحویل قطعی
مرحله اول: مطالعاتی مقدماتی طرح
مطالعات مقدماتی طرح شامل اقدامات زیر است:
1.مطالعات شناسایی طرح
مطالعات این مرحله شامل تحقیقات و بررسیهای مربوط به تعیین هدف طرح، شناخت اجزای تشکیل دهنده، داده ها و ستانده ها همچنین امکانات فنی و اجرایی طرح با توجه به نوع مصالح ساختمانی، ماشین آلات و تجهیزات، نیروی انسانی، سایر امکانات و محدودیتها و بالاخره حجم سرمایه گذاری (ریالی و ارزی)، طول مدت اجرای طرح، تشخیص و بررسی اجمالی گزینه های احتمالی و توجیه فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی (امکان سنجی اولیه) طرح است.
حاصل این مطالعات به شکل گزارشی تدوین می شود که مبنای تصمیم گیری در مورد پذیرش طرح (توصیه به سرمایه گذاری) یا رد طرح (توصیه به خودداری از سرمایه گذاری) قرار می گیرد.
2.تهیه طرح مقدماتی
پس از اتمام و تصویب گزارش شناخت طرح، اقدامات مربوط به تهیه طرح مقدماتی بوسیله کارفرما آغاز می شود. مطالعات این مرحله شامل تحقیقات، بررسیها و آزمایشهای لازم به منظور طراحی و تهیه نقشه های مقدماتی و مشخصات کلی طرح و انجام مطالعات برای گزینه یابی، انتخاب مناسبترین گزینه و توجیه پذیری آن است. فعالیتهای مربوط به تهیه طرح مقدماتی را می توان به شرح زیر تقسیم کرد:
• بررسی گزینه های مختلف برای اجرای طرح و تعیین نکات مثبت و منفی هر گزینه
• تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از بکارگیری هر گزینه
• مقایسه گزینه ها و انتخاب مناسبترین گزینه
• توجیه فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گزینه انتخابی.
مطالعات این مرحله باید به اندازه ای جامع باشد که بتوان بر پایه آن ابعاد و حجم کار و مخارج اجرای طرح و هزینه بهره برداری را برای تصمیم گیری منطقی و توجیه فنی، اقتصادی و اجتماعی (امکان سنجی نهایی) برآورد کرد.
مرحله دوم: مطالعات تفصیلی طرح
پس از پذیرش و تصویب طرح مقدماتی، مطالعات تفصیلی برای تهیه طرح نهایی آغاز می شود. این مطالعات شامل اقدامات زیر است:
1.تهیه نقشه های تفصیلی
طراحی تفصیلی و اجرایی طرح شامل بررسیها، تحقیقات، کاوشهای سطحی و زیر سطحی، نقشه برداریها، طراحی های دقیق و آزمایشهای لازم به منظور تعیین مشخصات فنی طرح، مقادیر دقیق کار، برنامه زمانی اجرای کار، منابع تهیه مصالح و تهیه نقشه های تفصیلی و اسناد و مشخصات اجرایی طرح برای گزینه انتخابی است که در مرحله طرح مقدماتی پیشنهاد و توجیه شده است.
2.تهیه اسناد و مدارک مناقصه
اسناد مناقصه شامل شرایط عمومی و خصوصی پیمان، مشخصات فنی عمومی و خصوصی، مقادیر کار و برآورد هزینه اجرای طرح بر اساس آخرین فهرست بها، استعلام و یا به وسیله مشاور از روی نقشه های کلی و تفصیلی است.
اسناد و مدارک مناقصه باید به شکلی تنظیم و فراهم شود که پیمانکار در صورت تمایل به شرکت در مناقصه، بدون هیچ گونه ابهامی بتواند بر اساس آنها، مبلغ پیشنهادی خود را برای اجرای طرح به سادگی و دقت محاسبه کند.
شروع اقدامات مربوط به اجرای طرح موکول به اتمام مطالعات تفصیلی و پذیرش طرح و اطمینان یافتن از وجود اعتبار مورد نیاز تا اتمام و تکمیل کار و نیز تأمین سایر منابع از قبیل زمین، پروانه ساختمان و آب و برق است.
مرحله سوم: اجرای طرح
1.ارجاع کار به پیمانکار
اجرای طرحهای بلند مدت پیمانکاری معمولاً به ترتیب زیر به مؤسسات پیمانکاری واگذار می شود:
1_1.دعوت از پیمانکاران برای اجرای طرح
پس از آماده شدن اسناد و مدارک مناقصه و اطمینان از مهیا بودن زمین یا محل اجرای طرح، به یکی از روشهای زیر از پیمانکاران برای اجرای طرح دعوت می شود:
1_2.شرکت در مناقصه
چنانچه کادر فنی پس از مطالعه اسناد و مدارک مناقصه، اجرای طرح را با توجه به امکانات پیمانکار، عملی و اقتصادی تشخیص دهد و پیمانکار تمایل به شرکت در مناقصه داشته باشد قیمت کل کار را از روی نقشه ها محاسبه و با افزودن سود مورد انتظار به آن پیشنهاد می کند. قیمت پیشنهادی نباید به صورت تخفیف یا افزودن بر ارقام برآوردی مندرج در اسناد و مدارک مناقصه باشد.
هریک از پیمانکاران برای تضمین اجرای طرح به قیمتی که پیشنهاده کرده اند، باید ضمانتنامه ای از بانک دریافت و به کارفرما تسلیم کنند. بنابراین، ضمانتنامه شرکت در مناقصه در واقع ضمانت بانک از پیمانکار در مقابل کارفرماست، مبنی بر اینکه اگر برنده مناقصه حاضر به عقد قرارداد نشود بانک بنا به تقاضای کارفرما وجه ضمانتنامه را به وی پرداخت خواهد کرد .
صدور ضمانتنامه شرکت در مناقصع از طرف بانکها موکول به دریافت وثیقه از طرف پیمانکار است. پیشنهاد دهندگان می توانند به جای ضمانتنامه بانکی سپرده نقدی نیز به عنوان تضمین به حساب مناقصه گزار واریز کنند.
قیمت پیشنهادی پیمانکار برای اجرای طرح، همراه با سایر اسناد ذکر شده در آگهی مناقصه، در دو پاکت جداگانه، پاکت «الف» حاوی اسناد مناقصه از جمله ضمانتنامه شرکت در مناقصه و پاکت «ب» حاوی قیمت پیشنهادی در موعد مقرر به دستگاه مناقصه گزار تسلیم می شود.
1.3. انتخاب پیمانکار
در مناقصه مربوط به طرحهای عمرانی، برنده مناقصه بوسیله کمیسیون مناقصه و به ترتیب زیر انتخاب می شود:
دستگاه مناقصه گزار پس از اتمام مدت مناقصه، کمیسیون تعیین برنده مناقصه را تشکیل می دهد. این کمیسیون هنگام گشودن پیشنهادها نخست پاکتهای «الف» را باز می کند و پس از بررسی چنانچه مدارک این پاکتها کامل باشد و پیمانکار تمامی شرایط مندج در آگهی مناقصه را رعایت کرده باشد و کلیه مدارک (از جمله ضمانتنامه شرکت در مناقصه) را ارسال کرده باشد پاکتهای «ب» را که حاوی برگ پیشنهاد قیمت است باز می کند.
پس از گشودن پاکتهای «ب» قیمت پیشنهادی پیمانکاران واجد شرایط مشخص میشود. آنگاه این قیمتها از مبلغ کمتر به بیشتر مرتب شده و در جدول مقایسه پیشنهادها درج می شود.
کمیسیون مناقصه با رعایت مفاد آیین نامه تعیین برنده مناقصه و سایر مقررات و دستور عمل ها، پس از ارزیابی پیشنهادهای رسیده از بین پیشنهادهایی که تمامی شرایط مناقصه را دارا باشد و از لحاظ قیمت خارج از اعتدال نباشد، مناسبترین پیشنهاد را از نظر مالی و سایر شرایط انتخاب و به عنوان برنده مناقصه معرفی می کند. پس از اعلام نتیجه چنانچه برنده مناقصه حاضر به بستن قرارداد نشود سپرده یا ضمانتنامه وی به نفع کارفرما ضبط خواهد شد و از شخصی که پیشنهادش در مرتبه دوم است برای بستن قرارداد دعوت می شود.
2.انعقاد قرارداد پیمانکاری
پس از آن که پیمانکار از طریق مناقصه عمومی، مناقصه محدود یا ترک مناقصه انتخاب شد قرارداد پیمانکاری بر اساس قیمت پیشنهادی او تنظیم می شود و عملیات اجرایی پیمان به ترتیب زیر انجام می گیرد:
2_1. گرفتن ضمانتنامه حسن انجام تعهدات
پیمانکار قبل از بستن قرارداد، باید برای تضمین حسن انجام تعهدات خود معادل پنج درصد (5%) مبلغ اولیه پیمان، ضمانتنامه از بانک بگیرد و یا سپرده ی نقدی به حساب کارفرما واریز کند. ضمانتنامه یاد شده باید تا تاریخ صورتمجلس تحویل موقت معتبر باشد و تا هنگامی که تحویل موقت انجام نشده پیمانکار مکلف است آن را به دستور کارفرما تمدید کند. بنابراین، ضمانتنامه انجام تعهدات در واقع ضمانت بانک از پیمانکار در مقابل کارفرماست، مبنی بر اینکه اگر پیمانکار نتواند قرارداد پیمانکاری را طی مدت مقرر به نحوی صحیح انجام دهد بانک بنا به تقاضای کارفرما وجه ضمانتنامه را به وی پرداخت خواهد کرد.
بانکها برای صدور ضمانتنامه انجام تعهدات علاوه بر وثیقه و کارمزد معمولاً ده درصد(10%) مبلغ ضمانتنامه را به عنوان سپرده نقدی از پیمانکار مطالبه می کنند.
2_2.تنظیم قرارداد پیمانکاری
پس از آنکه ضمانتنامه انجام تعهدات به کارفرما تسلیم شد قرارداد پیمانکاری بین کارفرما و پیمانکار بسته می شود. هزینه تنظیم قرارداد پیمانکاری در دفتر اسناد رسمی به عهده پیمانکار است. به موجب ماده 23 قانون برنامه و بودجه کشور در کلیه پیمانهای کارهای ساختمانی و تأسیساتی مربوط به طرحهای عمرانی باید دفترچه پیمان مورد استفاده و عمل قرار گیرد.
مهمترین نکاتی که در قرارداد پیمانکاری نوشته می شود شامل نکات زیر است:
• مشخصات طرفین قرارداد چنانچه پیمانکار شخص حقیقی باشد مشخصات فردی و در صورتی که شخص حقوقی(شرکت یا مؤسسه) باشد نام و شماره و تاریخ ثبت آن در اداره ثبت، نام دارندگان امضای مجاز برای اسناد تعهدآور در قرارداد نوشته می شود.
• موضوع پیمان عبارت است از اجرای کامل عملیات موضوع پیمان بر اساس مفاد پیمان و مدارک و مشخصات فنی و نقشه های پیوست و همچنین رعایت شرایط عمومی پیمانها به آن که کلاً به رؤیت و مهر و امضای پیمانکار می رسد و جزو لاینفک پیمان تلقی می شود و پیمانکار با اطلاع از کمیت و کیفیت آنها تعهد را پذیرفته است.
• مبلغ پیمان مبلغی است که پیمان بر اساس آن بسته می شود و با توجه به شرایط عمومی پیمان مبلغی به آن اضافه یا از آن کسر می گردد.
• مدت پیمات مدتی است که پیمانکار تعهد می کند طی آن موضوع عملیات پیمان را اجرا کند. مدت پیمان شامل دو بخش زیر است.
الف- مدت تشکیل و تجهیز کارگاه.
ب-مدت اجرای عملیات که از پایان مدت تشکیل کارگاه آغاز می شود.
شروع پیمان عبارتست از تاریخ اولین صورتمجلس تحویل کارگاه که پس از مبادله پیمان تنظیم می شود.
تأییدات و تعهد پیمانکار پیمانکار با امضای قرارداد موارد زیر را تأیید می کند:
الف-کلیه اسناد، مدارک و نقشه ها را کاملاً مطالعه کرده و از مفاد آن مطلع شده است.
ب-نسبت به تأمین کارگران ساده و متخصص به تعداد کافی اطمینان دارد و همچنین میزان دستمزد و هزینه حمل و نقل را تا پای کار در محاسبه خود منظور کرده است.
ج-در مورد تهیه مواد و مصالح در حدود مشخصات تعیین شده در محل یا از نقاط دیگر اطمینان دارد.
د-هزینه ناشی از اجرای قوانین کار و تأمین اجتماعی و قوانین و آیین نامه های مربوط به مالیات و عوارض را در تاریخ تسلیم پیشنهاد در محاسبات خود منظور کرده است.
هـ – هنگام تسلیم مبلغ پیشنهاد برای اجرای طرح، سود مورد انتظار را جزو آن منظور کرده است.
بطور کلی پیمانکار با امضای قرارداد تأیید می کند که هنگام تسلیم پیشنهاد قیمت برای اجرای طرح، مطالعات کافی به عمل آورده و هیچ نکته ای که در آینده بتواند در مورد آن به جهل خود استناد کند وجود ندارد.
تعهدات و اختیارات کارفرما: کارفرما با امضای قرارداد تعهد می کند که:
الف- کلیه زمینهایی را که برای تأسیس و ایجاد کارگاه و انجام عملیات موضوع پیمان مورد نیاز است در تاریخهایی که در برنامه تفصیلی اجرایی منضم به پیمان پیش بینی شده است، رایگان به پیمانکار تحویل دهد.
ب- به منظور تقویت بنیه مالی پیمانکار و انجام سریع تجهیز کارگاه و سایر مقدمات ضروری طرح، درصدی از مبلغ اولیه پیمان را به وی پیش پرداخت کند.
ج-در فواصل زمانی معین، صورت وضعیت کارهایی را که پیمانکار از شروع پیمان تا تاریخ تنظیم صورت وضعیت انجام داده شده است تأیید کند و بر اساس نرخهای منضم به پیمان، تقویم و به پیمانکار بپردازد.
دوره تضمین کارها: حسن انجام عملیات موضوع پیمان از تاریخ تحویل موقت برای مدتی که در قرارداد مشخص شده تضمین می شود. هزینه بهره برداری و نگاهداری عملیات موضوع پیمان در دوره تضمین به عهده کارفرماست.
• نظارت در اجرای عملیات: نظارت در اجرای تعهداتی که پیمانمار طبق مفاد پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن می پذیرد به عهده کارفرما یا نماینده وی و یا دستگاه نظارت معرفی شده از سوی کارفرماست و پیمانکار موظف است کارها را بر طبق پیمان و دستورات دستگاه نظارت یا نماینده وی در حدود مشخصات اسناد و مدارک پیوست پیمان اجرا کند.
جبران خسارت:اگر کسی به انجام دادن امری یا خودداری از انجام دادن امری تعهد کند در صورت تخلف مسئول جبران خسارت طرف مقابل است مشروط بر اینکه جبران خسارت تصریح شده باشد و یا بر حسب قانون موجب ضمان باشد. ضرر شامل کلیه زیانهایی است که بر اثر انجام ندادن تعهدات یا تأخیر در آن به متعهدله وارد شده باشد.
خسارت با جریمه های پرداختی از طرف پیمانکار، که ناشی از تأخیر در تکمیل کارها یا علتهای دیگر باشد معمولاً در مواد جداگانه ای در قراردادهای پیمانکاری پیش بینی می شود.
2_3. ابطال ضمانتنامه در مناقصه
پس از امضای قرارداد، کارفرما به بانک دستور می دهد که ضمانتنامه شرکت در مناقصه را آزاد کند. در صورتی که ضمانتنامه در مناقصه قبل از تاریخ سررسید آزاد شود، بانک ضامن با توجه به تاریخ سررسید، بخشی از هزینه کارمزد را به حساب پیمانکار برگشت می دهد .
2_4 . تسلیم ضمانتنامه پیش پرداخت
بانکها برای صدور ضمانتنامه پیش پرداخت علاوه بر وثیقه و کارمزد معمولاً ده درصد (10%) مبلغ ضمانتنامه را به عنوان سپرده نقدی از پیمانکار مطالبه می کنند.
2_5. تأدیه پیش پرداخت
پس از آنکه ضمانتنامه پیش پرداخت به کارفرما تسلیم شد پیمانکار پیش پرداخت را از کارفرما می گیرد و با منابع مالی خود تلفیق و عملیات اجرایی پیمان را شروع می کند.
میزان پیش پرداخت متعلق به کارهای پیمانکار در حال حاضر بیست درصد(20%) مبلغ اولیه پیمان است که در سه قسط به ترتیب زیر به پیمانکار پرداخت می شود:
الف- قسط اول برابر هشت درصد (8%) مبلغ اولیه پیمان بلافاصله پس از تحویل زمین
ب- قسط دوم برابر شش و نیم درصد (5/6%) مبلغ اولیه پیمان پس از تهیه و حمل حدود شصت درصد از ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز کار و تجهیز کارگراه بر اساس برنامه زمان بندی شده و اجرای کار. " این مراتب باید طی صورتمجلس به امضای پیمانکار و دستگاه نظارت برسد ".
ج- قسط سوم برابر پنج و نیم درصد (5/5%) مبلغ اولیه پیمان پس از انجام دادن کارهایی معادل 30 درصد مبلغ اولیه پیمان طبق صورت وضعیتهای ماهانه.
مبالغ پیش پرداخت در ازای تودیع ضمانتنامه بانکی از طرف پیمانکار به کارفرما به وی پرداخت می شود. ضمانتنامه مزبور تا پایان مدت معتبر بوده و به دستور کارفرما قابل تمدید است.
کارفرما می تواند در مورد پیمانکاران ایرانی در برابر دریافت سفته با پشت نویسی ضامن معتبر به تشخیص خود مبلغ پیش پرداخت را به حساب مشترک پیمانکار و کارفرما واریز کند تا فقط به مصرف تجهیز کارگاه، تکمیل ماشین آلات و خرید مصالح کار مورد استفاده برسد.
3.عملیات اجرایی
پیمانکار متعهد است کارها را طبق پیمان و دستورهای دستگاه نظارت در حدود مشخصات اسناد و مدارک پیوست پیمان انجام دهد. مراحل عملیات اجرایی پیمان به شرح زیر است:
3_1. ایجاد کارگاه
دفتر مرکزی مؤسسات پیمانکاری عموماً در تهران یا مراکز استانها قرار دارد. پس از بستن قرارداد معمولاً کارگاهی در محل اجرای هر طرح احداث می شود که عملیات اجرایی پیمان را به عهده دارد.
کارفرما متعهد است کلیه زمینهایی را که برای تأسیس و ایجاد کارگاه و انجام عملیات موضوع پیمان مورد نیاز است بلاعوض به پیمانکار تحویل دهد.
هزینه مربوط به تجهیز کارگاه به عهده پیمانکار است. پیمانکار باید کارگاه را بنحوی تجهیز کند که شروع و ادامه کار تا تحویل موقت بدون وقفه و با کیفیت لازم انجام گیرد. پیمانکار پس از تجهیز و آماده کردن کارگاه برای شروع عملیات و اجرای طرح، شخصی را به عنوان رئیس کارگاه تعیین و با نامه به کارفرما یا دستگاه نظارت معرفی می کند. بدین ترتیب، عملیات پیمانکاری بر خلاف سایر فعالیتهای تولیدی در کارگاهی که در محل اجرای هر طرح احداث می شود انجام می گیرد.
کارفرما یا دستگاه نظارت برای کنترل مستقیم در اجرای عملیات کارگاه، شخصی را به نام مهندس مقیم تعیین و کتبی به پیمانکار معرفی می کند. این مهندس اصولاً مقیم کارگاه خواهد بود. مهندس مقیم حق دارد با توجه به مفاد پیمان، در اجرای عملیات نظارت دقیق به عمل آورد و مصالح مصرفی و کارهای انجام شده را بر اساس مشخصات و نقشه ها مورد رسیدگی و آزمایش قرار دهد و هرگاه عیب و نقصی در کار مشاهده کند به پیمانکار دستور رفع آن را بدهد.
پیمانکار مسئولیت کامل حسن اجرای کلیه کارهای پیمان را براساس مشخصات، نقشه‌ها، محاسبات فنی و دستورهای کارفرما یا دستگاه نظارت یا نماینده وی دارد و نظارتی که بوسیله کارفرما یا نمایندگان او در اجرای کارها می شود به هیچ وجه از میزان این مسئولیت نمی کاهد.
3_2. تخصیص تنخواه گردان به کارگاه
پس از تأسیس و ایجاد کارگاه، بخشی از مخارج اجرای طرح از محل تنخواه گردانی که پیمانکار به هر کارگاه تخصیص می دهد پرداخت می شود. بدین منظور معمولاً حساب بانکی در نزدیکترین شعبه بانک در محل اجرای طرح گشایش می یابد که برداشت از آن معمولاً با امضای رئیس کارگاه یا شخص معینی که پیمانکار انتخاب می کند مجاز خواهد بود.
3_3. مخارج اجرای طرح
دوره ای که طی آن مخارج مربوط به قرارداد شناسایی می شود با امضای قرارداد آغاز می شود و با تکمیل آن پایان می یابد. مخارج قبل از انعقاد قرارداد در صورتی که قابل تشخیص و شناسایی باشد به حساب پیمان انتقال می یابد؛ در غیر اینصورت جزو هزینه‌های دوره وقوع محسوب خواهد شد.
تأمین نیروی انسانی، تهیه و تدارک مصالح، ابزار کار، ماشین آلات و بطور کلی تمام لوازم ضروری برای اجرای عملیات موضوع پیمان به عهده پیمانکار است. پیمانکار دست اول می تواند به منظور تسهیل یا تسریع در اجرای قسمت یا قسمتهایی از عملیات موضوع پیمان، موافقت نامه هایی با شخص یا اشخاص یا پیمانکاران جزء ببندد.
در این حال لازم است حق واگذاری اجرای آن قسمت یا قسمتها به غیر را از پیمانکاران جزء سلب کند. بهرحال، ارجاع کار به پیمانکاران جزء تحت هیچ عنوان از مسئولیت و تعهدات پیمانکار نخواهد کاست. همانطور که قبلاً توضیح داده شد مخارج اجرای طرح در طول دوره ساخت به شرح زیر از طریق کارگاه و دفتر مرکزی مؤسسات پیمانکاری پرداخت می شود:
3_4. مخارج اجرای طرح بوسیله کارگاه
مخارجی که کارگاه به انجام آن مجاز است بتدریج از محل تنخواه گردانی که در اختیار رئیس کارگاه قرار دارد پرداخت می شود. در پایان ماه یا هر زمان مشخص دیگری گزارش مخارج کارگاه همراه با اسناد مخارج به دفتر مرکزی فرستاده می شود. تمام مخارج انجام شده در کارگاه باید متکی به مدارک مثبته و با توجه به دستور عمل دفتر مرکزی پرداخت شده باشد. حسابدار دفتر مرکزی، ابتدا مخارج کارگاه را کنترل میکند سپس بر حسب مورد آن را به مخارج جاری و سرمایه ای تفکیک و در صورت نیاز مبلغ تنخواه گردان کارگاه را تجدید می کند.
" تأمین آب و برق موقت کارگاه و هزینه مصرف آن در طول اجرای طرح به عهده پیمانکار است " .
3_5. مخارج اجرای طرح بوسیله دفتر مرکزی
مخارج اجرای طرح پس از تجهیز کارگاه بوسیله دفتر مرکزی و کارگاه پرداخت میشود. مخارجی که کارگاه مجاز به انجام دادن آن نیست یا امکان انجام دادن آن در محل اجرای طرح وجود ندارد از طریق دفتر مرکزی انجام می گیرد. مخارج انجام شده در یک واحد پیمانکاری را می توان به شرح زیر تفکیک کرد:
مخارجی که مستقیم به یک پیمان خاص مربوط می شود. مانند مواد و مصالح مصرف شده در پیمان، هزینه دستمزد و مزایای کارگران و سرپرستان کارگاه و هزینه استهلاک و نقل و انتقال ماشین آلات و تجهیزات کارگاه .
مخارج سربار یا بالاسری که بین پیمانها مشترک است و مستقیم به فعالیت پیمانکاری مربوط نمی شود. مانند هزینه تعمیرگاه و انبار دفتر مرکزی و یا طراحی و خدمات فنی.
4 .تنظیم و پرداخت صورت وضعیت کارها
در مؤسسات پیمانکاری بر خلاف سایر مؤسسات تولیدی مبلغ قرارداد هنگام پایان و تحویل کار به پیمانکار پرداخت نمی شود بلکه در فواصل معینی از کارهای انجام شده صورت وضعیت تهیه و بر طبق شرایط پیش بینی شده در قرارداد، وجه آن بوسیله کارفرما به پیمانکار پرداخت می شود.
4_1 . تنظیم صورت وضعیت موقت کارها
دستگاه نظارت معمولاً در فواصل معینی با کمک نماینده پیمانکار بر مبنای پیشرفت واقعی کارها، صورت وضعیت تمام کارهایی را که پیمانکار از شروع کار تا تاریخ تنظیم صورت وضعیت انجام داده است و همچنین وضعیت مصالح پای کار را تعیین و پس از تأیید بر اساس نرخهای پیمان تقویم و تسلیم کارفرما می کند.
4_2 پرداخت وجه صورت وضعیت کارها
کارفرما پس از رسیدگی صورت وضعیت و وضع مبالغ زیر که بر طبق قانون یا قرارداد ملزم به کسر آن است قابل پرداخت را با تنظیم سند حداکثر ظرف ده روز با صدور چک به پیمانکار پرداخت می کند.
• وجوهی که بابت صورت وضعیت قبلی پرداخت شده است.
• 10% وجه الضمان یا سپرده حسن انجام کار
• اقساط پیش پرداخت
• 5% مالیات تکلیفی موضوع ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم
• 6% حق بیمه قرارداد طرحهای عمرانی موضوع مواد 3 و 4 آیین نامه نحوه تسلیم صورت مزد، میزان و نحوه پرداخت حق بیمه کارکنان شاغل در طرحهای عمرانی.
• سایر کسور بر طبق قانون یا قرارداد
تمام مبالغ مندرج در صورت وضعیتها و نیز پرداختهایی که بابت آن انجام می گیرد جنبه موقت و غیر قطعی و علی الحساب دارد و هر نوع اشتباه در اندازه گیری و محاسباتی در صورت وضیعتهای بعدی و یا در صورت وضعیت قطعی اصلاح و رفع خواهد شد.
5 .تحویل موقت
پیمانکار پس از آنکه حداقل 97 درصد از عملیات موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه ها و سایر اسناد و مدارک منضم به پیمان انجام داد در صورتی که باقیمانده و یا نقایص کارهای مربوط به قسمت عمده ای از یک کار، اساسی و یا به صورتی نباشد که استفاده از کار انجام شده را غیرممکن سازد می تواند از طریق دستگاه نظارت تقاضای تحویل موقت کرده و نماینده خود را برای عضویت در کمیسیون تحویل موقت معرفی کند و در عین حال انجام دادن کارهای جزئی باقیمانده را نیز تقبل کند.
دستگاه نظارت پس از بازدید از عملیات، تشکیل کمیسیون تحویل موقت را از کارفرما تقاضا می کند.
کمیسیون تحویل موقت فهرستی از نقایص و معایب کارها و عملیات ناتمام تنظیم و ضمیمه صورتمجلس تحویل موقت می کند و برای رفع نقائص و معایب و تکمیل کارهای نیمه تمام مهلتی را برای پیمانکار تعیین می کند و به دستگاه نظارت مأموریت می دهد که در رأس مهلت مزبور عملیات را مجدداً بازدید کند و اگر بر اساس فهرست نقایص هیچ گونه عیب و نقص و کار ناتمامی باقی نمانده باشد صورتمجلس تحویل موقت و گواهی رفع نقایص و معایب را برای کارفرما ارسال می کند تا پس از تصویب وی به پیمانکار ابلاغ شود.
5_1.برچیدن کارگاه
پیمانکار موظف است پس از تحویل موقت کلیه ماشین آلات و مصالح اضافی متعلق به خود را طی مدت مناسبی که مورد قبول دستگاه نظارت باشد از محل خارج کند. همچنین پیمانکار باید نسبت به برچیدن و تخریب کارگاه و خارج کردن مواد حاصل از آن اقدام کند. هزینه های مربوط به برچیدن کارگاه کلاً به عهده پیمانکار است و مصالح حاصل از تخریب نیز به وی تعلق دارد.
5_2 . ابطال ضمانتنامه انجام تعهدات
حداکثر تا پانزده روز از تاریخ تحویل موقت، صورت وضعیت موقتی (صورت وضعیت ماقبل آخر) بدون منظور داشتن هیچ نوع مصالح پای کار تنظیم می شود. هرگاه بر اساس این صورت وضعیت پیمانکار بدهکار نباشد و یا جمع بدهی او از نصف کسور وجه الضمان کمتر باشد ضمانتنامه انجام تعهدات بلافاصله پس از تصویب صورتمجلس موقت آزاد می شود.
5_3 . ابطال ضمانتنامه پیش پرداخت
ضمانتنامه پیش پرداخت تا پایان مدت پیمان معتبر است و مبلغ آن با پرداخت صورت وضعیتها به تدریج کاهش می یابد به نحوی که کل پیش پرداخت با آخرین صورت وضعیت موقت (صورت وضعیت ماقبل آخر) مستهلک می شود.
5_4 . تهیه صورت وضعیت قطعی
به محض آنکه تحویل موقت کارها انجام گرفت دستگاه نظارت با همکاری پیمانکار به اندازه گیری و تهیه صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده خواهد پرداخت.
5_5 . تهیة صورت حساب قطعی
صورتحساب قطعی پیمان بر اساس صورت وضعیت قطعی تهیه می شود و مبلغ آن شامل مبلغ صورت وضعیت قطعی و مبالغی است که بر اساس قرارداد و اسناد و مدارک پیوست به آن به مبلغ مزبور اضافه و یا از آن کسر شده است.
صورتحساب قطعی که به ترتیب بالا تنظیم می شود مأخذ تصفیه حساب نهایی پیمانکار خواهد بود و پس از امضای آن از طرف کارفرما و پیمانکار برای طرفین قطعی بوده و هر گونه اعتراضی نسبت به آن بلااثر خواهد بود.
هرگاه بر اساس صورتحساب قطعی، پیمانکار بستانکار یا بدهکار باشد در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورتحساب قطعی این بدهی یا طلب باید تصفیه شود.
5_6 . استرداد نصف سپرده حسن انجام کار
چنانچه پیمانکار قبلاً وجه سپرده حسن انجام کار (وجه الضمان) را در مقابل ضمانتنامه دریافت نکرده باشد نصف آن بلافاصله پس از تصویب صورت وضعیت قطعی از طرف کارفرما به پیمانکار مسترد می شود.
5_7 . بهره برداری و نگاهداری عملیات موضوع پیمان
حسن انجام عملیات موضوع پیمان در دوره تضمین یعنی از تاریخ تحویل موقت برای مدتی که در قرارداد مشخص شده است تضمین می شود. اگر در این دوره معایب و نقائصی در کار مشاهده شود که ناشی از عدم رعایت مشخصات مذکور در مدارک پیمان و یا بکار بردن مصالح بد و نامرغوب باشد پیمانکار مکلف است آن معایب و نقایص را به هزینه خود رفع کند. در غیر اینصورت کارفرما حق دارد معایب و نقایص کار را رأساً یا به هر ترتیب که مقتضی بداند رفع کند و هزینه آن را از محل تضمین پیمانکار یا هر نوع مطالبات و سپرده ای که پیمانکار نزد او دارد برداشت کند.
هزینه بهره برداری و نگاهداری موضوع پیمان در دوره تضمین به عهده کارفرماست.
6 . تحویل قطعی
کارفرما پس از پایان دوره تضمین به تقاضای پیمانکار اعضای کمیسیون تحویل قطعی را تعیین و به پیمانکار معرفی می کند. کمیسیون مزبور مانند تحویل موقت، پس از بازدید کارها هر گاه عیب و نقصی که ناشی از کار پیمانکار باشد مشاهده نکند تحویل قطعی را تأیید خواهد کرد و بلافاصله صورتمجلس مربوط به آن تنظیم و تصویب آن به پیمانکار ابلاغ خواهد شد.
کلیه اموال و داراییها که پس از اجرای طرحهای عمرانی به کارفرما تحویل داده میشود جزو اموال عمومی به حساب می آید و حفظ و حراست آن با دستگاه اجرایی یا دستگاه مسئول بهره برداری است که این اموال و داراییهای را در اختیار دارد.
چنانچه کارفرما مؤسسه خصوصی باشد کلیه اموال و حقوق ناشی از آن به وی منتقل می شود.
6_1 . استرداد نصف دیگر سپرده حسن انجام کار
نصف دیگر سپرده حسن انجام کار (وجه الضمان) پس از تصویب صورتمجلس تحویل قطعی از طرف کارفرما به پیمانکار مسترد می شود.
1-2- ثبت عملیات مالی قراردادهای بلند مدت پیمانکاری
حسابداری قراردادهای بلند مدت پیمانکار:
مخارج قبل از انعقاد قرارداد
پیمانکار قبل از بستن قرارداد مخارجی بابت شرکت در مناقصه انجام می دهد. چون مشخص نیست که پیمانکار در مناقصه به عنوان مجری طرح انتخاب خواهد شد یا خیر این گونه مخارج به ترتیب زیر در دفاتر وی ثبت می شود:
الف- در صورتی که احتمال بازیافت این گونه مخارج (اطمینان از بستن قرارداد در دوره جاری یا دوره های بعد) وجود داشته باشد باید به حساب مخارج انتقالی به دوره های بعد منظور شود. اگر:
1.پیمانکار در مناقصه برنده شد این گونه مخارج از حساب مخارج انتقالی خارج و جزو بهای تمام شده پیمان منظور می شود.
2.احتمال برنده شدن پیمانکار منتفی شد این گونه مخارج از حساب مخارج انتقالی خارج و جزو هزینه های دوره جاری به شمار می آید.
ب- در صورتی که احتمال بازیافت این گونه مخارج وجود نداشته باشد چون منافع آینده متصور نیست جزو هزینه های پیمان در دوره وقوع خواهد بود. اگر احتمال بازیافت این گونه مخارج در آینده وجود داشت به گذشته تسری نمی یابد یعنی مجدداً به بهای تمام شده پیمان برگشت نمی شود.
مخارج پیمان در طول اجرای طرح
در یک واحد پیمانکاری مخارج اجرای طرح را می توان به ترتیب زیر طبقه بندی کرد:
الف- هزینه های مستقیم هزینه هایی است که مستقیم به اجرای یک پیمان خاص مربوط می شود. مانند مواد و مصالح مصرفی در پیمان، دستمزد کارگران و سرپرستان کارگاه، هزینه استهلاک ماشین آلات و تجهیزات کارگاه.
ب- هزینه های سربار یا بالا سری هزینه هایی است که مربوط به فعالیتهای پیمانکاری است و بین چند پیمان مشترک است. مانند هزینه ها تعمیرگاه مرکزی و استهلاک و تعمیر ماشین آلات بکار گرفته شده در پیمانهای مختلف. هزینه های سربار معمولاً بر مبنای مواد مستقیم، دستمزد مستقیم، مبلغ پیمان یا ترکیبی از این مبانی بین پیمانهای موجود سرشکن می شود. از آنجا که انتخاب مبنا برای تسهیم هزینه های سربار تفاوت زیادی در بهای تمام شده و نتیجه عملیات ایجاد خواهد کرد پیمانکار باید مبنایی را که منطقی تشخیص می دهد برگزیند و آن را بطور یکنواخت در هر سال بکار گیرد. مثال زیر نحوه تسهیم 1.750.000 ریال هزینه سربار را بر مبنای مواد و دستمزد مستقیم نشان می دهد.
1 . تسهیم هزینه های سربار بر مبنای مواد مستقیم
سهم پیمان از
هزینه های سربار= نرخ تسهیم * مواد مستقیم شماره پیمان
ج-هزینه های عمومی و اداری هزینه هایی است که مستقیم یا غیر مستقیم به فعالیت پیمانکاری مربوط نمی شود مانند هزینه های تحقیق و توسعه و هزینه های غیر مرتبط با پیمانها. هزینه های عمومی و اداری معمولاً در دوره وقوع به حساب هزینه منظور میشود.
به حساب دارایی بردن بهره
هزینه بهره را در صورتی که با اهمیت باشد می توان به حساب پیمان منظور کرد. چنانچه در جریان اجرای عملیات موضوع پیمان وقفه قابل ملاحظه پیش آید به حساب دارایی بردن بهره باید متوقف شود.
اگر در اجرای یک قرارداد پیمانکاری قسمتهایی از آن تکمیل و به کارفرما تحویل شد طی مدتی که عملیات ساخت در قسمتهای دیگر ادامه دارد باید منظور کردن بهره به قسمتهای تکمیل شده متوقف شود.
به حساب دارایی بردن بهره تا زمانی که سه شرط زیر همزمان وجود دارد ادامه
می‌یابد:
برای پیمان مخارجی انجام شده باشد.
فعالیتهای لازم برای احداث دارایی در جریان پیشرفت باشد.
مخارج بهره تحقق پیدا کرده باشد.
مبلغ بهره ای که می توان به حساب پیمان منظور کرد عبارت است از بهره واقعی یا بهره اجتناب پذیر (بهره ای که در نتیجه اجرای پیمان تحقق پیدا کرده است)، هر کدام کمتر باشد.
مرحله دوم: مطالعات تفصیلی طرح
مطالعات تفصیلی طرح را نیز کارفرما معمولاً به تنهایی یا به کمک مهندسان مشاور انجام می دهد. در این صورت، مخارج مطالعات تفصیلی طرح در دفاتر پیمانکار ثبتی ندارد. کارفرما مخارجی را که برای طراحی تفصیلی و اجرایی طرح و تهیه اسناد و مدارک مناقصه انجام می دهد به حساب هزینه مطالعاتی طرح منظور می کند.
دفتر پیمانکار دفتر کارفرما
ثبتی ندارد هزینه مطالعاتی طرح *****
بانک *****
پرداخت بابت مطالعات مقدماتی طرح
مرحله سوم: اجرای طرح
پس از اتمام مراحل 1و2 و تصویب طرح تفصیلی، اجرای طرح به ترتیب زیر به مؤسسات پیمانکاری واگذار می شود:
1_1. ارجاع کار به پیمانکار
اجرای طرحهای بلند مدت پیمانکاری معمولاً به ترتیب زیر به مؤسسات پیمانکاری واگذار می شود:
1. دعوت از پیمانکاران برای اجرای طرح
پس از آنکه اسناد مناقصه آماده شد، پیمانکاران معمولاً از طریق آگهی از نوع و مشخصات طرح آگاه می شوند. مخارجی را که کارفرما در این مرحله برای چاپ آگهی و دعوت از پیمانکاران انجام می دهد به حساب هزینه مطالعاتی طرح منظور می کند. اگر مخارج چاپ آگهی مناقصه و دعوت از پیمانکاران مبلغ 90.000 ریال فرض شود به صورت زیر در دفتر روزنامه کارفرما ثبت می شود:
دفتر پیمانکار دفتر کارفرما
ثبتی ندارد هزینه مطالعاتی طرح *****
بانک *****
پرداخت بابت مطالعات مقدماتی طرح
1_3 . انتخاب پیمانکار
در مناقصه مربوط به قراردادهای بلند مدت پیمانکاری، برنده مناقصه معمولاً بوسیله کمیسیون مناقصه انتخاب می شود. کمیسیون یاد شده با رعایت مفاد آیین نامه معاملات دولتی و سایر مقررات و دستور العملها، پس از ارزیابی پیشنهادهای رسیده از بین پیشنهادهایی که تمامی شرایط مناقصه را دارا باشد و از لحاظ قیمت خارج از اعتدال نباشد مناسبترین پیشنهاد را از نظر مالی و سایر شرایط انتخاب و به عنوان برنده مناقصه معرفی می کند در این مرحله سه وضعیت زیر را برای پیمانکار می توان تصور کرد:
الف_ پیمانکار برنده مناقصه نباشد
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 77 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید