واژه مونوگرافی از دو جزmons یعنی واحد یکتا ـ تک و GRAPHiE یعنی تصویر توصیف و نگارش ترکیب شده در مجموع به معنی توصیف تصویر یا نگارش یک تصویر است. در ترجمه فارسی معادل این واژه تک نگاری انتخاب شده است در واقع تک نگاری یک شیوه تحقیق جامعه شناسی است که به توضیح جامع و نکته بین با روش علمی دربار واحدی اجتماعی صورت میگیرد اطلاق میشود.
مونوگرافی نوعی مشاهده ژرفانگری می باشد به این معنی که در چنین مطالعه ای تمامی مسائل و خصوصیات روستا شرح توصیف دقیق هر یک از خصوصیات و
ویژگی های آن می پردازد و هیچ یک را از قلم نمی اندازد محقق با به کار بردن این شیوه پدیده های اجتماعی جوامع کوچک را به طور همه جانبه مورد تحقیق قرار میدهد به همین جهت است که مترادف شیوه تک نگاری، ژرفانگری یا ژرفایی
آورده اند، تک نگاری بر اساس مشاهده مستقیم در عینی استوار است.
بطور کلی روستا پدیده های نیست که بر روی آن فقط از نقطه نظر ویژگیهای طبیعی و جغرافیایی لازم باشد زیرا هنگام که میگوئیم روستا منظور ما فقط خصوصیات مانند جنس و مرغوبیت خاک، پوشش گیاهی که به طوری به تکلیف زراعی هستند نیست بلکه در عین حال انسانهایی را که در رو ی خاک روستا زندگی میکنند و دارای فرهنگ مادی و معنوی هستند در بر میگیرد.
تا زمانی که به عنوان عنصر طبیعت، عضوانسانی، یا به عبارت بهتر اجتماعی افزوده نگردد روستا پدید می آید از این رو ریخت شناسی همچنین تیپ شناسی روستا که نتیجه چگونه نشینی روستا هستند یکی از موضوعات اساسی جامعه شناسی روستایی است. ساختار جغرافیایی طبیعی بر روی ساختار تاثیر کرده و در تایین فرهنگ هم عامل موثر بر شمار می آید. معماریهای خانه های روستایی، باریک یا عریض بودن پنجره ها مسطح بودن یا نوک تیز پشت بامها، روش های زندگی روستایی، میزان فعال بودن روستایی، عرف و عادات و بالاخره تیپ شناسی روستا تا اندازه های تحت شرایط جغرافیای می باشد. ولی چیزی که هست این است که هرگز نباید در مورد این، این تاثیرات گزافه گویی کرد برای آن عنصر اجتماعی و فرهنگ هم در محیط جغرافیایی تاثیرگذار هستند(زر افشان 1375 ص 9-10).
بیان مسئله
مهمترین گام در هر تحقیق علمی انتخاب وتعریف صحیح از موضوع می باشد شخص محقق اگر بتواند مسئله مورد نظر را بطور جامع و روشن تعریف کند گرفتن نتیجه مطلوب هرگز برایش میسر نخواهد بود وعده ای تصور می کنند که برای شروع یک تحقیق علمی کافی است که مسئله ای در دست باشدکه اطلاعات زیادی در آن مورد در اختیار ایشان باشد حال آنکه لازمه یک تحقیق علمی داشتن اطلاعات ومنابع تحقیق نیست بلکه قبل از شروع تحقیق هر محقق باید حداکثر سعی خویش را بنماید تا مسئله مورد نظر واز همه جهات ممکنه تعریف نماید تا در عمل مواجه، با مشکلات عدیده ای از قبیل مبهم بودن موضوع، وسعت میزان مطالب تحقیق، عدم امکان تحقیق مسئله وغیر نباشد.با توجه به آنچه ذکر شد نظر می زسد این این روستا علیرغم توانمدیهای بالقوه زیادی که درآن وجود دارد نتو.انسته است به نحوه مطلوب رشد و توسعه یافته ودر سیر توسعه جایگاه واقعی خود را بیابد از طرفی شناخت توانائیهای طبیعی یک ناحیه شناخت بستر جغرافیایی ومحیط آن محل وبررسی جغرافیایی آن لازم می باشد را محقق را با شناخت کامل روستا از محیط تا اجتماعی و شناخت و پیدا کردن مشکلات وموانع آن در راه توسعه وبهتر راهبردهای اصولی متوسط برای اولیا امور می تواند راهنمایی های مفید ی در این مورد ارائه نماید.
بنابرای سعی وتلاش بصورت عمیق وهمه جانبه جهت بررسی اوضاع طبیعی وسیاسی ملکی روستا فرهنگ و آداب و رسوم. شیوه های معیشت نهاد خانواده و سازمان های مختلف وصنایع دستی و.. را در چنین بخش مورد مطالعه قرار داده ایم.
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهمیت زندگی و نقشی که روستا رد تحول جامعه از نظر اقتصادی ـ سیاسی ـ فرهنگی و غیره دارد ونظرها را جلب کرد که موضوع خود را تحت عنوان مونوگرافی روستای اترآباد انتخاب نماییم.
امروزه طبق آخرین اطلاعات وآمار بیش از جمعیت ایران در روستاها زندگی
می کنند همه ما می دانیم که روستائیان کشور ما جزءاقشار کم درآمد ومحروم جامعه هستندواکثر آنها با وجود کار وتلاش طاقت فرسا از نظر سطح زندگی بسیار پایین قرار دارند.ووضعیت اقتصادی واجتماعی وبهداشتی آنان در مقایسه با شهر پایین است در اغلب موارد عدم توجه به موارد بالا وعدم برنامه ریزی صحیح در امور کشاورزی ودامداری باعث می شود که هر روز سیل عظیمی از روستائیان منطقه را ترک کرده برای بدست آوردن جداقل امکانات زندگی با امکانات در حد زندگی شهری روانه شهر ها بخصوص پایتخت کشور و یا مراکز استانها شوند و از طرفی مسائل و مشکلات زیادی هم برای جامعه روستایی و همچنین جامعه شهری بوجود آورند.
جلوگیری از مشکلات یاد شده بدون برنامه ریزی دقیق برای جامعه روستایی و همچنین جامعه شهری میسر نیست آنچه که مسئولین امر را در جهت برنامه ریزی صحیح در این زمینه یاری خواهد کرد داشتن آگاهی واطلاعات زمینه مختلف ووضعیت جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی روستا و منطقه مورد نظر در این تحقیقات روستایی ضروری بنظر می آید.از جمله دلایلی که موجب شد از میان روستاهای منطقه مونوگرافی این روستا را بعنوان موضوع تحقیقات انتخاب نماییم به شرح ذیل است:
- روستای اتراباد از روستای قدیمی این منطقه محسوب می شود ودارای قدمت تاریخی بسیار بالاست.
- وجود آثار و ابنیه تاریخی در این محل.
- ساختار روستا یی از لحاظ ریخت شناسی.
اهداف تحقیق
نخستین مسئله ای که پژوهشگران با آن روبه رو میشوند دانستن این است که چگونه از تحقیق شان را درست شروع کنند ووقتی پژوهشگر راحت تر وآسانتر می تواند کار خود را شروع کند که هدف از تحقق مورد نظرش را درک کند. اصولاً اهداف تحقیق تا حد زیادی رابطه مستقیم با اهمیت و ضرورت موضوع دارد محقق اگر هدف از تحقیق خود را نداند رد حین انجام کار دچار نوعی سرگمی گردیده و از مسیر اصلی پژوهش منحرف خواهد شد.
مونوگرافی یا تک نگاری روستای اترآباد با هدف آشنایی با مشکلات و معضلات مردم این روستا از قبیل مشکلات کشاورزی، بیکاری، پدیده شوم مهاجرت ومشکلات دامپروری و معیشتی و رفاهی آنان وکوشش در جهت شناسایی ریشه ها و عوامل اساسی وجود این مشکلات و انتخاب راهکارهایی برای رفع آنها و ایجاد زندگی بهتر است.
و از جمله اهدافی که در این پژوهش دنبال می شود به شرح ذیل است:
- شناسایی ابعاد مختلف اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی روستای اترآباد
- شناسایی مسائل و مشکلات موجود در روستا
- جمع آوری وثبت عناصر فرهنگی روستا به ویژه آداب و رسومی که در حال فراموشی و ازبین رفتن می باشد.
موضوع مطالعه
مطالعه بررسی ویژگی های روستای اترآباد یک کار تحقیقی مونوگرافی است. مونوگرافییک نوع مشاهده ژرفانگر است به این معنی که در چنین مطالعه ای تمامی مسائل وخصوصیات روستا به شرح و توصیف هر یک از خصوصیات ویژگی های آن پرداخته می شود وما با بکار بردن این شیوه پدیده های اجتماعی جوامع کوچک را بطور همه جانبه مورد تحقیق قرار می دهیم. ما برای مطالعه دقیق ویژگی های روستای اترآباد به مطالعه وتحقیق همه جانبه از قبیل:
- مطالعه کتابخانه ای
- مطالعات وتحقیق میدانی که از طریق حضور، مشاهده وارتباط، با موضوع تحقیق انجام گرفته ست.
- محاصبه با افراد آگاه.
- استفاده از آمار واطلاعات ارگان ها.
روش تحقیق
به منظور آشنایی بیشتر با منطقه مورد مطالعه در پژوهش حاضر به صورت میدانی و اسنادی که در فرمانداری قوچان وبخش اعظم آن در جهاد کشاورزی قوچان موجود بود تهیه و تنظیم شد که، در روش میدانی خود از تمام نقاط و مکان ها و تاسیسات باغ ها، مزارع و مکان تاریخی، مذهبی به صورت مشاهده بازدید به عمل آمد و ضمن مشاهده آداب و رسوم ملی ومذهبی و امکانات، توانمندیها، نارسایی های موجود و درباره کار کشاورزی و دامداری ومراحل کاشت، داشت، برداشت و همچنینی تعداد دام ونگهداری و نحوه پژوهش آنها و نیز درباره اخلاق و رفتار و مراسم ها چگونگی برپایی آنها و مکانهای آموزشی و تفریحی و زیارتی و علت انگیزه واسقرار جمعیت در آن محدوده با افراد آگاه وسایر مردم محل محاصبه صورت گرفته که حتی با مسولین شهرستان نیز مصاحبه صورت گرفت و به صورت کلی، کم وکاستی ها و آینده نگری خویش را درباره روستای حاضر بیان کردند که نتایج حاصله به صورت پایان نامه تدوین و از نظر خوانندگان و دانشجویان گرامی می گذرد.
مشکلات تحقیق
بدون شک هر محققی در راه انجام کار با مشکلاتی روبرو شده و اگر عشق و علاقه به کار تحقیق نباشد محقق در میانه راه نا امید ودلسرد خواهد شد.
بطور کلی حرکت به سوی هر هدفی، توسط محدودیت ها به عنوان یک واقعیت دچار کند می شود تا تحقیق حاضر حرکت و فرآیندی در جهت هدفی به نام حل یک مساله یا پاسخ در یک پرسش است. نگارش وانجام کار تحقیقی حاضر محدودیتهای احتمالی مختلفی بر سر راه داشت که می توانیم از انها به مشکلهای مختلف نام برد و آنها را طبقه بندی کنیم.
- کمبود منابع علمی (کتابها، مجلات تحقیق و مدارک و اسناد و..).
- کمبود منابع مالی (شخصی، کمک های دانشگاهی).
- عدم همکاری مسئولین در جامعه آماری (وسازمان مربوط) با پژوهشگر.
- نبود سوابق تحقیقاتی پیرامون موضوع مونوگرافی روستای اترآباد.
- گرفتار های شخصی خود پژوهشگر.
- کمبود زمان در اختیار.
- طبقه بندی بودن مدارک واسناد از نظر نوع دسترسی به آنها.
- غیره و... .
فهرست مندرجات:
فصل اول ـ شناسایی کلی روستا ........1
فصل دوم ـ هویت، موقعیت و حدود وسعت روستا ........9
بررسی سیمای طبیعی و جغرافیایی منطقه. 12
ناهمواریها (پستی وبلندی ها) 13
گذشته ده بر اساس اسناد و مدارک... 18
گذشته ده بر اساس گفته های مردم. 18
فصل سوم ـ جمعیت شناسی روستا ..............19
1) نقشه ده (کروکی، روستا، شامل موقعیت مساکن و مزارع) 20
ریخت شناسی یا مورفولوژی روستای اترآباد. 23
نحوه ساخت خانه، نوع معماری.. 23
مصالح بکار رفته در ساختار منازل.. 24
موقعیت اماکن عمومی در روستا مثل مدرسه، مسجد، حمام. 25
فصل چهارم نهاد های اجتماعی.................31
2- توزیع سنی و جنسی جمعیت... 33
فصل پنجم ساخت و نظام اجتماع روستا ............46
1- روابط عمودی مانند رابطه ی مالک با روستائیان در گذشته و هرم قدرت... 47
2- روابط افقی روستاییان و گروههای اجتماعی.. 47
3- قشرهای اجتماعی و تغییرات مربوط و عوامل موثر در قشربندی.. 47
1- قشر کشاورزان و دامداران مرفه. 49
2- قشر کشاورز و دامدار متوسط... 49
3- قشر کشاورز و دامدار پایین.. 50
5- روابط اجتماعی در حال حاضر. 51
فصل ششم ـ سابقه مالکیت در روستا ................53
2- مالکیت عوامل تولید تا اصلاحات ارضی.. 54
4- چگونگی اجرای قوانین اصلاحات ارضی در روستا 55
5- وضعیت خطی مالکیت ارضی و عوامل تولید. 57
فصل هفتم ـ نهادهای اجتماعی در روستا ....................58
2- بعد خانوار و رابطه آن با عوامل تولید. 60
3- موفقیت اجتمای افراد در داخل خانواده (پدر، مادر، فرزندان) 60
4- روابط خانوادگی و طایفه ای.. 61
5- ازدواج و انواع آن، دایره همسرگزینی و شیوه ی همسریابی.. 61
هـ) بازیهای کودکان و نوجوانان.. 70
فصل هشتم ـ ساخت اقتصادی روستا .........................72
1- چگونگی کاشت، داشت و برداشت گندم آبی «پائیزه». 74
چگونگی تبدیل کره با روغن زرد. 78
ب) عوامل تولید ( زمین، آب، وسایل شخم، بذر، نیروی کار) 83
فصل نهم ـ شیوه ی بهره برداری از زمین.............................90
1- انواع واحدهای بهره برداری موجود در روستا. 91
2- تحولات و تغییرات واحدهای بهره برداری خانوادگی.. 93
فصل دهم ـ سازمانها و تأسیاسات روستا ..........................95
فصل یازدهم ـ رفتارهای اجتماعی و فرهنگ مردم .......103
1- رفتارهای اجتماعی و هنجارها 104
ب) همیاری و تعاون و شیوه های مختلف آن.. 105
ج) رفتارهای جمعی و کنترل اجتماعی.. 106
د) آرزوها و تمایلات و خواسته ها 106
هـ) آداب و رسوم، ضرب المثل ها و گویش ها 106
نوروز باستانی نزد مردم اترآباد. 107
اعتقادات پزشکی و درمانهای سنتی.. 108
شکستگی و در رفتگی استخوانها 110
ضرب المثل ما، ترانه ها، افسانه ها 110
عکس ها............................... 112
شامل 118 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود پروژه مونوگرافی روستای اترآباد (از توابع شهرستان قوچان)
