تعریف
واژه توانبخشی (1) که گاهی از معادل‌های «توان‌یابی»، «بازتوانی» و «نوتوانی» نیز برای آن استفاده می‌شود، به «مجموعه‌ای از اقدامات و فعّالیت‌‌های پیگیر و هماهنگ و زمان بندی شده خدمات پزشکی ، پیراپزشکی ، حرفه‌ای و اجتماعی گفته می‌شود که به قصد درمان و ارتقاء سطح کارائی معلولین به منظور دست‌یابی به یک زندگی تا حد امکان مستقل انجام می‌گردد» ، گفته می‌شود.
با توجه به رابطه توانبخشی با معلولیت لازم است با تعریف معلولیت (2) نیز آشنا شویم که عبارت است از : «مجموعه‌ای از عوامل جسمی ، ذهنی و اجتماعی که به نحوی در زندگی فرد اثر سوء گذاشته و او را از زندگی طبیعی باز می‌دارد».
سابقه و تاریخچه توانبخشی
از آنجائی که معلولیت از نظر تاریخی سابقه‌ای به قدمت تاریخ بشری دارد ، قدر مسلم توانبخشی معلولین علی‌الخصوص در جنبه‌های اجتماعی و حمایتی با آن، هم‌سابقه بوده است . البته در سوابق تاریخی مواردی از برخوردهای منفی در تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف ذکر شده است از جمله مردم هند باستان معلولین را به رودخانه‌ها می‌انداختند ولی در جوامع دینی و ادیان الهی همواره بر برخورد انسانی و شایسته با معلولین سفارش شده و به آنها مانند بقیه افراد نظر شده است. با گذشت زمان و پیشرفت دانش و به خصوص فن آوری توسعه یافته امروزی توانبخشی به مرحله‌ای رسیده است که قشر عظیمی از معلولین امکان زندگی و فعّالیت در حد افراد سالم را پیدا کرده‌اند . فعّالیت‌‌های سازمان یافته و رسمی در قالب انجمن‌ها و مجامع قانونی در زمینه توانبخشی سابقه‌ای در حد یک قرن دارند. انجمن جهانی توانبخشی (3) (N.R.A ) فعّالیت رسمی خود را در سال 1920 میلادی شروع کرده است . سابقه فعّالیت توانبخشی‌های حرفه‌ای نیز به همین سال بر می‌گردد. در حالی که انجمن توانبخشی اطفال (C.D.R.C ) ار سال 1935 میلادی کار خود را شروع کرده است.
دانلود مقاله توانبخشی